بیان بین الصلاتین
خمس 
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است که یکى از تجار فارس به‌امام رضا علیه‌السلام نامه نوشت و اذن در خمس را درخواست کرد (حضرت خمس مالش را به او ببخشد)، حضرت در جوابش مرقوم فرمودند: إنَّ ٱلْخُمْسَ عَوْنُنَا عَلَی دِینِنَا ... فَلَا تَزْوَوْهُ عَنَّا وَ لَا تُحَرِّمُوا أنْفُسَکُمْ دُعَائَنَا.
پرداخت خمس کمکی در (تبلیغ) دین مان است (در ادامه حضرت فرمودند) پس از آن دریغ نکنید و خودتان را از دعای ما محروم نسازید.
توضیحات
دو نکته کوتاه درباره احکام خمس:
1.یکی از واجبات مالی پرداخت خمس است و هر فردی که دارای درآمدی است هر مقداری از درامدش که در بین سال خمسی صرف نیازها و مخارج حلال زندگی شده که مطابق شأن فرد بوده مانند خوراک و پوشاک و مسکن و اثاثیه منزل، خمس ندارد اما آنچه از درآمد در سر‌رسید سال خمسی باقی می‌ماند باید یک پنجم را به عنوان خمس بدهد؛ فرقی نمی کند آنچه باقی مانده پول پس انداز شده یا مواد غذایی داخل منزل باشد.
2.داشتن بدهکاری یا قسط بانکی نمی‌تواند بهانه ای برای پرداخت نکردن خمس باشد چرا که برخی از افراد هر چند بدهکار باشند با توجه به مختلف بودن بدهکاری ها و احکامش، باید خمس موجودی خود را پرداخت کنند.مثلا فردی که بابت توسعه در کار و کسب و درامد بیشتر از نیاز زندگی بدهکار باشد، این بدهی سبب نمی شود که خمس درامدی که از سال خمسیش زیاد آمده پرداخت نکند. رساله مراجع مساله 1765و1790و1791و1792، .(اجوبه س924- تبریزی س882- جامع المسائل فاضل ج1 س902- جامع الاحکام صافی ج1 س773-774؛ امام تحریر الوسیله کتاب الخمس– نوری م1748- احکام الواضحه فاضل ص303 – هدایه العباد صافی م1620- مناج سیستانی ج1/392 خویی، وحید منهاج ج1/348 و جامع المسائل ج1 س645)
خداوند متعال محبت دنیا را از دلها خارج بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
امر به معروف و نهی از منکر
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است از حضرت علی علیه السلام که می فرمایند: وَ مَا أَعْمَالُ الْبِرِّ کُلُّهَا وَ الْجِهَادُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ عِنْدَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیِ عَنِ الْمُنْکَرِ إِلَّا کَنَفْثَةٍ فِی بَحْرٍ لُجِّی.
تمام کارهاى نیک و جهاد در راه خدا در برابر امر به معروف و نهى از منکر چیزى نیست جز به مانند انداختن آب دهان در دریاى پهناور.(چونان قطره ای در برابر دریا)
توضیحات
دو نکته کوتاه درباره امر به معروف و نهی از منکر:
1.یکی از بزرگترین و مهمترین واجبات دینی ما امر‌به معروف و نهی از منکر است و ترک آن معصیت است، امر به معروف یا نهی از منکر درخواست عمومی جامعه را می‌طلبد و افراد نمی‌توانند در برابر این فریضه الهی ساکت بنشینند. فرقی نمی‌کند تذکر به صورت مستقیم باشد مثلا زبانا تذکر بدهد یا به طریق غیر مستقیم مانند اینکه پیامک یا نامه اعتراضش را برساند.
2.واجب بودن امر به معروف و نهی از منکر، بر هر مکلّف نسبت به خانواده و نزدیکان وی دارای اهمیت بیشتری است؛ بنابراین اگر شخصی در خانواده و نزدیکان فرد میباشد که نسبت به واجبات دینی، از قبیل نماز، روزه، خمس، حجاب و... بی‌توجّه است و آنها را سبک می‌شمارد یا نسبت به ارتکاب حرام‌ها از قبیل ربا، غیبت، دروغ، گوش‌دادن به غنا و موسیقی لهوی و... بی مبالات و بی‌باک میباشد، باید با اهمّیّت بیشتری با مراعات مراتب، سه گانه امر به معروف و نهی از منکر، جلوی کارهای حرام وی را بگیرد و او را به انجام کارهای واجب و ترک حرام دعوت نماید.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظّم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
مسح در وضو
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از امام صادق علیه السلام روایت شده که می‌فرمایند :إِنِّی لَأَعْجَبُ مِمَّنْ یَأْخُذُ فِی حَاجَةٍ وَ هُوَ عَلَى وُضُوءٍ کَیْفَ لَا تُقْضَى حَاجَتُهُ.
من تعجب می کنم از کسی که دنبال حاجت و کاری است در حالی که با وضو می باشد، ولی حاجتش برآورده نشود.
توضیحات
وضو طهارت باطنی ایجاد می کند و با طهارت بودن از اولین مراحل کسب کمالات معنوی و انسانی است؛ وضو نوعی عبادت است و وضو گرفتن برای بسیاری از امور مثل زیارت، مطالعه، غذا خوردن، خوابیدن و غیره و دائم الوضو بودن توصیه شده وهمچنین اعمال و کارهای انسان اگر با وضو انجام شود آثار و برکات بیشتری دارد مثل روایتی که از امام صادق علیه السلام قرائت شد که طبق این کلام حضرت، وضو موجب استجابت دعاست.
وضو دارای احکامی است و از آنجا که یکی از واجبات وضو مسح سر میباشد؛ لذا چند نکته باید در مسح سررعایت شود :
1-یک قسمت از چهار قسمت سر که مقابل پیشانی است جای مسح سر است.
2- محل مسح باید خشک باشد.
3- به هر اندازه مسح کند کافی است اگر چه بهتر است که از پهنا به اندازه سه انگشت بسته و از جهت طولی به اندازه یک انگشت مسح کند.
4- مسح سر لازم نیست که بر پوست سر انجام گیرد بلکه بر موی جلو سر هم صحیح‌است اما اگر موهای انسان به قدری بلند باشد که به صورت می ریزد یا موهای قسمت های دیگر سر، جلو سر جمع شود مسح بر آنها صحیح نیست.
5.(به نظر اکثر مراجع عظام) در مسح سر لازم نیست که از بالا به پایین باشد.
خداوند متعال توفیق عبادت و بندگی به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از امام باقر علیه السلام روایت شده که فرمودند: ثَلَاثٌ لَمْ یَجْعَلِ اللَّهُ لِأَحَدٍ مِنَ النَّاسِ فِیهِنَّ رُخْصَةً بِرُّ الْوَالِدَیْنِ بَرَّیْنِ کَانَا أَوْ فَاجِرَیْنِ وَ وَفَاءٌ بِالْعَهْدِ لِلْبَرِّ وَ الْفَاجِرِ وَ أَدَاءُ الْأَمَانَةِ إِلَى الْبَرِّ وَ الْفَاجِر.
سه صفت اخلاقی است‌که خداوند به احدى اجازه مخالفت با آنها را نداده است (خواه طرف مقابل نیکوکار باشد یا بدکار) نیکى به پدر و مادر، وفاى به عهد و أداى امانت.
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره احکام امانت:
1.اگر انسان مال کسی را به عنوان امانت و نگهداری قبول کرده است از آن مال نمی تواند استفاده کند مگر اینکه از صاحبش اجازه بگیرد.
2. کسى که امانت را قبول مى کند، اگر براى آن، جاى مناسبى ندارد، باید جاى مناسب تهیه نماید و طورى آن را نگهدارى کند که مردم نگویند در امانت خیانت کرده و در نگهدارى آن کوتاهى نموده است و اگر در جایى که مناسب نیست بگذارد و تلف شود باید عوض آن را بدهد.(رساله مراجع م 2334)
3. اگر امانت دهنده و صاحب مال فوت کند، امانت دار باید مال را به وارث او برساند، یا به وارث او خبر دهد، و چنانچه مال را به وارث او ندهد و از خبر دادن هم کوتاهى کند و مال تلف شود علاوه بر این که گهنکار بودن، ضامن است.(رساله مراجع م 2339)
خداوند متعال توفیق حفظ و نگهداری صحیحِ امانت های الهی را به ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمودند: إذَا قَامَ الْمُصَلِّى إلَی الصَّلَاةِ، نَزَلَتْ عَلَیْهِ الرَّحْمَةُ مِنْ أعْنَانِ السَّمَاءِ.
هنگامى که نماز گزار به نماز می‌ایستد، رحمت خداوند از (پهنای) آسمان بر او نازل مى‌شود.
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره احکام نماز:
1-نماز از مهمترین واجبات دینی است و یاد گیری احکامی که غالبا به آن احتیاج داریم ،مثل احکام نماز واجب است.
2-یکی از مبطلات نماز بنظر اکثر مراجع عظام (مخالف:زنجانی مطلقا مبطل نیست) آن است که انسان برای کار دنیا مثلا به خاطر خسارت و ضرر مالی عمدا با صدا، گریه کند و به نظر اکثر مراجع (مخالف :امام،رهبری) برای کار دنیا بی صدا هم بنابر احتیاط واجب گریه نکند.
3-گریه کردن اگر از ترس خدا یا برای آخرت باشد آهسته یا بلند اشکال ندارد بلکه از بهترین اعمال است و همچنین اگر برای خواستن حاجت دنیوی، از روی تذلّل و فروتنی در پیشگاه خداوند متعال گریه‌کند و حاجتش را از خداوند متعال بخواهد، اشکال ندارد و نمازش صحیح است.(رساله مراجع مبطلات مورد هشتم،عروه الوثقی مبطلات نماز السابع، رساله مراجع مسأله 1151)
خداوند متعال همه ما را از نمازگذاران واقعی قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است از رسول خدا صلی الله علیه و آله که می فرمایند: الصَّدَقَةُ تَدْفَعُ الْبَلَاءَ الْمُبْرَمَ فَدَاوُوا مَرْضَاکُمْ بِالصَّدَقَةِ.
صدقه بلای قطعی را دفع می کند، پس بیماران تان را با صدقه درمان کنید.
توضیحات
با عرض تسلیت امروز که روز ورود اسراء به شهر شام و روز حزن اهل بیت علیهم السلام می باشد و همچنین روز اول ماه صفر است و از آنجا که اول ماه دارای آدابی است و یکی از آداب اول ماه صدقه دادن است. لذا چند نکته رو در‌‌مورد‌صدقه خدمت تان عرض می کنم:
1.یکی از مستحباتی که سفارش شده صدقه مستحبی و کمک مالی به دیگران است واز آداب مهم سفر این است که انسان در ابتدای سفرش صدقه بدهد. (عروه الوثقی کتاب الحج اداب سفر) در روایات معصومین علیهم السلام به امور مختلفی مثل اصلاح ذات البین؛آب دادن به تشنه؛ گفتار نیک و پاکیزه و به طور کلی هر کار خیری صدقه گفته شده: امام صادق علیه السلام از پدران گرامی شان و از رسول الله صلی الله‌علیه و آله نقل فرمودند که: کُلّ مَعروُفٍ صَدَقهُ وَالدّالُ عَلَی الخَیِر کَفاعِلِه وَالله یُحِبُّ الَلّهفان. یعنی هر کار نیک صدقه است و کسی که به کار خیری راهنمایی کند مانند کسی است که آن را انجام می دهد و خداوند متعال رسیدگی و کمک به رفع گرفتاری از بیچارگان را دوست دارد). (بحارالانوار،جلد۹۶ ،صفحه۱۸۲)
صدقه اعم از واجبات مالی مثل زکات و کمک های مستحبی به دیگران است اما فرق اساسی صدقه با غیر آن این است که صدقه به قصد قربت و رضای خدا انجام می شود.
صدقه آثاری دارد: از جمله آثارش این است که خداوند متعال در قرآن کریم به رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید: خُذْ مِنْ أَمْوَلهِمْ صدَقَةً تُطهِّرُهُمْ وَ تُزَکِّیهِم بهَا وَ صلّ عَلَیْهِم إِنَّ صلَوتَک سکَنٌ لهَّمْ وَ اللَّهُ سمِیعٌ عَلِیمٌ .از اموال آنها صدقه بگیر تا به آن وسیله تزکیه و پاکشان کنی و برایشان دعا کن زیرا دعای تو موجب آرامش آنهاست و خداوند شنوای داناست.(آیه 103 سوره توبه)
2. در مصرف صدقه مستحبی فقیر بودن یا سید نبودن شرط نیست بلکه می‌توان صدقه مستحبی را به فقیر یا ثروتمند یا سادات با حفظ احترام پرداخت کرد.اما سعی شود صدقات به فقرایی که متدین و عفیف هستند پرداخت شود.(اجوبه س 1822ومنهاج ج 2 م 1607)
3.صدقه‌ای که از مال خود انسان بوده و کنار گذاشته یا در قلک یا صندوق شخصی جمع آوری نموده تا وقتی به فقیر تحویل نداده در اختیار خودش است و می‌تواند عوض کرده و به هر مصرفی که می‌خواهد برساند اما بعد از انداختن پول به صندوق های مربوط به موسسات خیریه یا کمیته امداد امام خمینی ره، احتیاط آن است که به آنها دست نزند و باید آن را به همان مؤسسه و خیریه تحویل دهد (به‌نظر‌اکثر‌مراجع‌معظم تقلید)( تحریر الوسیله، القول فی الصدقه م1و2-منهاج‌سیستانی‌ج 2م1605؛آیت‌الله‌مکارم‌شیرازی،استفتاآت ج3 سوال343، استفتاء خصوصی وحید احتیاط این است که بر ندارد. رهبری: اگر صندوق در اختیار شما باشد‌مانع ندارد.مکارم:اشکال ندارد.جزوه کاوشی در احکام ص94).
خداوند متعال توفیق انفاق در راهش را به همه ما عطا فرماید به برکت صلوات بر محمد وآل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم.بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است از حضرت سید‌الشهداء علیه السلام که می‌فرمایند:عِباداللهِ! لا تَشْتَغِلُوا بِالدُّنْیا، فَإنَّ الْقَبْرَ بَیْتُ الْعَمَلِ، فَاعْمَلُوا وَ لا تَغْفُلُوا.
اى بندگان خدا،خود را مشغول و سرگرم دنیا نکنید که همانا قبر، خانه‌اى است که تنها عمل (صالح) در آن مفید و نجات بخش مى باشد، پس مواظب باشید که غفلت نکنید.
توضیحات
برای اول ماه صفر علاوه بر اعمال اول هر ماه مثل انجام نماز اول ماه (کیفیت نماز اول ماه:2 رکعت که در رکعت اول بعد ازحمد30 توحید و در رکعت دوم بعد از حمد 30 قدر و بعد از نماز صدقه دادن و دعایی نیز در برخی روایات نقل شده) و خواندن هفت مرتبه سوره حمد و... چند عمل مستحبی دیگر بیان فرموده اند از جمله:
1.روزه: البته کسی که روزه قضا دارد نمی‌تواند روزه مستحبی بگیرد ولی می تواند این ایام را به نیت روزه قضا روزه بگیرد. مثل پنجشنبه اول و آخر هر ماه قمری و مسافری که نمازش شکسته است نمی‌تواند روزه بگیرد، چه روزه قضا باشد و چه روزه مستحبی.
2.صدقه‌دادن: که بسیار سفارش شده و موجب دفع بلا است، اما صدقه دادن بجای پرداخت دین و بدهی به دیگران کافی نیست و چنانچه انسان به طلبکار دسترسی‌دارد‌باید خسارت را به خود وی بدهد و اگر فرد فوت کرده می بایست به ورثه اش بپردازد و اگر طلبکار معلوم نیست باید برای پیدا کردن او جستجو نماید و چنانچه مایوس از پیدا کردن طلبکار باشد باید با اجازه مرجع تقلید مقدار خسارت را به فقیر متدین بدهد.(رساله مراجع مساله1748)
تعجیل در فرج امام زمان علیه‌السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است از امام رضا علیه السلام که به نقل از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند:إِنَ یَوْمَ الْجُمُعَةِ سَیِّدُ الْأَیَّامِ یُضَاعِفُ اللَّهَ فِیهِ الْحَسَنَاتِ وَ یَمْحُو فِیهِ السَّیِّئَاتِ وَ یَرْفَعُ فِیهِ الدَّرَجَاتِ وَ یَسْتَجِیبُ فِیهِ الدَّعَوَاتِ.
جمعه سرور ایام است و خداوند در آن حسنات را مضاعف و گناهان و معاصی را محو می کند، درجات مؤمنان را بالا می برد و دعاها را مستجاب میکند.
توضیحات
یکی از اعمال مستحب و سفارش شده در روز جمعه غُسل جمعه است ؛ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در اهمیت آن می‌فرماید: «هیچگاه غسل جمعه را ترک نکن، هر چند ناچار باشی از پول غذا و خوراک خود صرفه‌جویی کرده و برای غسل خرج کنی؛ چرا که غسل جمعه یکی از بزرگترین و برترین‌کارهای مستحب است.»
اما چند نکته درباره احکام غسل:
1.زمان غسل جمعه از اذان‌‌صبح تا اذان ظهر است و بهتر است نزدیک ظهر انجام شود و اگر تا ظهر انجام ندهد بهتر است بدون نیت اداء و قضاء تا غروب جمعه بجا آورد و کسی که در روز جمعه موفق نشده مستحب است در روز شنبه قضای آنرا انجام دهد. (رساله مراجع مساله 644و 647)
2.غسل چه واجب باشد مثل غسل جنابت و مس میت و چه مستحب باشد مانند غسل جمعه کیفیت و روش همه آنها به یک شکل است و انسان می تواند چند غسل واجب و مستحب را با هم نیت نماید و همه را با یک غسل انجام دهد.( رساله مراجع م360)
3. در غسل ترتیبی به نیت غسل مثلا غسل جنابت اول سر و گردن بعد طرف راست و بعد طرف چپ بدن را شستشو می دهد.(فتوی یا احتیاط واجب = مشهور و بنظر بعضی بعد از سر و گردن بدن را بشوید: خوئی، تبریزی، سیستانی، زنجانی مکارم: ترتیب را مستحب می دانند)( رساله مراجع م362)
4. بنظر اکثر مراجع: اگر در بین غسل کاری که وضو را باطل می کند انجام دهد مثلا ادرار کند، غسل باطل نمى شود ولی برای نماز باید وضو بگیرد (بنظر اکثر مراجع ، مخالف: خوئی،بهجت:فتوی، تبریزی: احتیاط واجب،)
5. در غسل باید موهاى کوتاهى را که جزء‌بدن حساب مى شود مانند موهای دست را، بشوید و به نظر اکثر مراجع شستن موهاى بلند لازم نمى باشد بلکه اگر آب را طوری به پوست بدن برساند که موهای بلند‌تر نشود غسل صحیح است.(مخالف :امام‌خمینی،نوری،فاضل، مقام معظم رهبری‌و‌مکارم:احتیاطواجب)(رساله مراجع مساله 379و385و386)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده که فرمودند: مَنْ أَمَرَ بِمَعْرُوفٍ أَوْ نَهَى عَنْ مُنْکَرٍ أَوْ دَلَّ عَلَى خَیْرٍ أَوْ أَشَارَ بِهِ فَهُوَ شَرِیک.
هر کس دیگرى را به کار نیکى امر کند یا او را از کار زشتى باز دارد یا این که او را به خیرى راهنمائى نماید و یا اشاره به امر خیرى داشته باشد در آن کار نیک شریک خواهد بود.
توضیحات
دو نکته در مورد امر به معروف و نهی از منکر:
اول:یکی از مهمترین واجبات الهی امر به معروف و نهی از منکر است و از بهترین روش های امر به معروف و نهی از منکر این است که خودش گناه نکند مثلا اگر رفیقش می خواهد غیبت کند از شنیدن آن معذرت بخواهد.
دوم: برای امر به معروف و نهی از منکر مراتبی است:
1.اینکه با شخص معصیت کار طوری رفتار شود که معصیت کار بفهمد که به جهت گناهی که کرده چنین رفتار شده است.
2.اینکه با زبان امر و نهی کند و اگر احتمال بدهد که با موعظه و نصحیت و کلام نیکو، معصیت را ترک می کند لازم است که اکتفا به آن کند.
3.اینکه اکر لازم شد برای امر به معروف و نهی از منکر متوسل به زور یا اقدام عملی گردد که در این صورت کسی بدون اجازه حاکم شرع و مسولین ذی ربط حق اقدام ندارد. (باکمی اختلاف تعابیر و نظرات مراجع) بنابراین با توجه به اینکه هدف از امر به معروف و نهی از منکر ترک گناه است لذا اگر با مرتبه پایین حاصل شود نمی توان به مراتب بالاتر عمل کرد.
تعجیل درفرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظّم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از رسول اکرم صلی الله‌علیه و آله روایت شده که فرمودند: إیَّاکُمْ وَ ٱلْکِذْبَ فَإنَّ ٱلْکِذْبَ یَهْدِى إلَى ٱلْفُجُورِ، وَ ٱلْفُجُوَر یَهْدِى إلَى ٱلنَّارِ.
از دروغ بپرهیزید، زیرا دروغ انسان را به بدی ها مى‌کشاند، و بدی ها انسان را جهنمی می کند.
توضیحات
چند نکته درباره دروغ:
1.دروغ یکی از گناهان بزرگ است هر چند به صورت شوخی خبر دروغ را بگوید و یکی از مصادیق دروغ وعده دروغین است یعنی وعده‌ای که انسان همان ابتدای کار می داند که نمی تواند به این وعده عمل کند.
2. در حرام بودن دروغ فرقی نمی کند بین اینکه به زبان بگوید‌یا به قلم بنویسد یا (بواسطه شعر باشد) به اشاره بفهماند و همچنین در حرام بودن دروغ تفاوتی ندارد به همسر و فرزند یا به شخص دیگری دروغ بگوید.
3.در برخی موارد نادر دروغ جایز است: مثل آشتی دادن بین دو نفر یا چند نفر در جایی که با سخن راست میسر نباشد و همچنین برای نجات جان انسان، در صورتی که تنها راه، دروغ گفتن باشد.(امام خمینی استفتاآت ج1ص485س11وج2 ص612 س1و2، منهاج الصالحین خوئی و وحید ج 3م35ومنهاج الصالحین سیستانی ج2 م 38،تبریزی استفتاآت ج2س 1026و1028و1035،مکارم استفتاآت ج3س490و1661،اجوبه الاستفتاآت س1976)
خداوند متعال به همه ما توفیق ترک گناه و معصیت عنایت فرمایید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. خداوند متعال در قرآن مجید می‌فرماید: وَ أَنکِحُوا الْأَیَامَى مِنکُمْ وَ الصَّالِحِینَ مِنْ عِبَادِکُمْ وَ إِمَائِکُمْ إِن یَکُونُوا فُقَرَاء یُغْنِهِمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ.
مردان و زنان بی همسر را همسر دهید و همچنین غلامان و کنیزان صالح و درستکارتان را، اگر فقیر و تنگدست باشند خداوند آنان را از فضل خود بی‌نیاز می سازد، خداوند واسع و آگاه است.
توضیحات
حضرت علی علیه السلام در باره سخن گفتن با زن نامحرم فرمود:
ای بندگان خدا! بدانید که... گفتگو و اختلاط مردان با زنان نامحرم سبب نزول بلا و بدبختی خواهد شد، و دلها را منحرف می سازد، و پیوسته به زنان چشم دوختن؛ نور چشم دل را خاموش می گرداند، و همچنین با گوشه چشم به نامحرم نگاه کردن از حیله و دام های شیطان است. (بحارالانوار ج 74 ص 291 )
اما چند نکته درباره احکام محرمیت :
1.محرمیت میان زن و مرد از سه طریق حاصل می‌شود:
راه اول: از طریق ولادت که بواسطه آن افرادی همچون عمو، عمه، خاله و یا عمه و خاله و دایی پدر و مادر انسان محرم هستند.
راه دوم:شیر خوردن چنانچه با شرایطش انجام شود همانند محرمیتی است که از راه ولادت حاصل می شود.
راه سوم: از طریق ازدواج که بواسطه آن افرادی مثل پدر و مادرِ همسر، پدربزرگ و مادر‌بزرگِ همسر به انسان محرم می‌شوند.
2-غیر‌از این سه راه، راه دیگری برای محرمیت وجود ندارد وسایر افراد جامعه نامحرم محسوب می‌شوند حتی اگر از اقوام نزدیک یا همکار باشند لذا به واسطه ازدواج برادر شوهر یا دائی و عموی شوهر به خانم محرم نمیشوند و همچنین خواهر زن یا عمه و خاله زن به مرد محرم نمی شوند، لذا دست دادن به آنها ولو بدون قصد لذت حرام و گناه میباشد.
خداوندمتعال توفیق یادگیری و عمل به دستورات دین را به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم.بسم الله الرحمن الرحیم. از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت است که فرمودند: مَنْ حَافَظَ عَلَى الْجَمَاعَةِ حَیْثُمَا کَانَ مَرَّ عَلَى الصِّرَاطِ کَالْبَرْقِ الْخَاطِفِ اللَّامِع.
کسی که هر کجا که باشد محافظت و مداومت بر نماز جماعت داشته باشد، مانند برق،سریع و نورانی از پل صراط می‌گذرد.
توضیحات
دو نکته در‌مورد‌نماز جماعت:
1-افرادی که به امام جماعت اقتدا می کنند باید در افعال نماز از امام جماعت محترم تبعیت کنند یعنی کارهاى نماز مانند‌رکوع و سجود را کمى بعد از امام و یا همزمان با امام جماعت به جا آورند لذا باید نماز‌گزاران تا امام به رکوع نرفته زودتر از امام جماعت به رکوع نروند و زودتر بلند نشوند‌یا تا امام جماعت به سجده نرفته زودتر از امام جماعت به سجده نروند و زودتر سر بر ندارند. (رساله مراجع مساله 1470)
2- هر یک از نمازهای واجب یومیه را می توان به نماز واجب یومیه اقتدا کرد و به جماعت خواند و فرق ندارد مثل هم باشند یا نه مثلا نماز قضای صبح را می‌توان به نماز ادای ظهر اقتدا کرد ولی نمازهای مستحبی را نمی توان به جماعت خواند، مگر نماز باران و نماز عید فطر و قربان لذا نماز زیارت را نمی توان به جماعت خواند. (العروه الوثقی جلد1 فصل فی الجماعه مساله3، رساله مراجع مساله 1405)
خداوند متعال توفیق شرکت در نماز جماعت را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم.بسم الله الرحمن الرحیم. امام حسین علیه السلام در روز عاشورا هنگامی که حضرت لشکر عمر سعد را نصیحت می فرمود و سخنان مبارک حضرت در آنان اثری ننمود فرمودند: مُلِئَت بُطُونُکُم مِنَ الحَرامِ.
شکم های شما از غذای حرام پر شده است.
توضیحات
چند نکته در مورد ربا:
1. ربا انواع و اقسامی دارد و همه آن اقسام حرام و گناه است.
2. ربای قرضی یعنی قرض دادن مشروط به سود، حرام و گناه کبیره است حتی اگر معین نکند چه مقدار سود بدهد و بگوید هرچه دوست داری بده باز هم رباست؛ و فرق ندارد سود، پول باشد یا انجام کاری مثل اینکه به خیاط بگوید قرض می دهم به شرط اینکه پیراهن مرا رایگان بدوزی.(استفتائات بهجت ج3سوال4381؛مراجع م2283؛اجوبه الاستفتاآت سوال 1630)
3. اگر بدهکار در پرداخت بدهی تاخیر نمود نمی توان از وی اضافه گرفت و اینکه در بازار می گویند اگر نمی توانی بدهی ات را بدهی و یا نمی توانی چک خود را پاس کنی در مقابل مهلت دادن باید دیرکرد بدهی و مبلغ چک را بیشتر کنی این کار ربا و حرام است اما اگر بدهکار بدون در خواست طلب کار مقداری به میل خودش اضافه بدهد اشکال ندارد. (استفتائات بهجت ج3 س 4295- استفتائات ج2 س139؛ رساله مراجع مساله2107)
4. به نظر اکثر مراجع معظم تقلید در چند مورد ربا گرفتن حرام نیست، یک: ربا گرفتن پدر و فرزند از یکدیگر، فرقی بین پسر و دختر نیست اما بین مادر و فرزند یا بین خواهر و برادر جایز نیست؛ دوم: ربا گرفتن زن و شوهر از یکدیگر . (مخالفین: زنجانی (: ربا گرفتن پدر از پسر و شوهر از زن حرام نیست اما بنا بر احتیاط واجب پسر از پدر و زن از شوهر ربا نگیرد)؛ خوئی و تبریزی (: ربا گرفتن بنا براحتیاط واجب در موارد فوق جایز نیست)؛ نکته: زن دائم اتفاقی و در موقت اختلافی است. مسأله مراجع 2080؛ رساله آیه الله وحید 2108)
خداوند متعال محبت دنیا را از دل همه مومنین خارج بیرون بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم.بسم الله الرحمن الرحیم. حضرت رضا علیه السلام در روایتی می فرمایند: إنَّ لِکُلِّ إمَام عَهْداً فِی عُنُق أَوْلیَائه وَ شیعَتهِ وَ إنَّ منْ تَمَام الْوَفَاء بالْعَهْد زیَارَةَ قُبُورهِمْ .
هر امام و رهبری، عهد و میثاقی بر پیروان و دوستدارانش دارد و همانا یکی از اعمالی که نمایانگر وفاداری و سبب کامل شدن وفای به عهد و ادای میثاق است، زیارت قبور (مرقد مطهر) آنان می باشد.
توضیحات
چند نکته درباره زیارت:
1. یکی از مستحباتی که سفارش شده و فضیلت زیادی دارد زیارت معصومین علیهم‌السلام است، زیارت نوعی تعظیم شعائر الهی است که خداوند تعظیم شعائر را نشان تقوای قلب ها می داند (وَ مَنْ یُعَظِّمْ شَعائِرَ اللَّهِ فَإِنَّها مِنْ تَقْوَی الْقُلُوبِ - سوره حج آیه32) زیارت ابراز مودت و محبت و عمل به وظیفه ای است که خداوند برعهده انسان گذارده (قُل لَّا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَى - سوره شوری آیه 23)
هر چند حاضر شدن نزد امام معصوم با عرض یک سلام به ساحت امام علیه السلام، زیارت محسوب می‌شود اگر چه زیارت نامه‌ای هم خوانده نشود اما بهتر است در هنگام زیارت؛ زیارت نامه‌های معتبر مانند زیارت امین الله وزیارت جامعه‌کبیره خوانده شود.
2.آداب زیارت متعدد است، مثل وضو و غسل، پوشیدن لباس خوب و تمیز و معطر کردن خود، توجه داشتن به خداوند متعال و گفتن ذکر و گام ها را کوتاه برداشتن، خواندن زیارت هایی که از ائمه :نقل شده (مثل امین ا... و جامعه کبیره) توجه به معانی آنها، خواندن نماز زیارت به گونه ای که ایجاد مزاحمت برای اطرافیان نکند. همچنین فرستادن صلوات نباید ایجاد مزاحمت کند یا به گونه ای باشد که خلاف ادب در حضور امام علیه السلام باشد.
3. درهنگام ازدحام جمعیت باید به گونه‌ای رفتار کنیم که دیگران از ما نرنجند و‌دست‌رساندن به ضریح لازم نیست بلکه چنانچه اعمال زیارت همراه با اذیت دیگران باشد جایز نیست.
4.بانوان با حجاب کامل تشرف یابند و برادران زائر مواظب حجاب و عفاف همسران و دختران خود در این مکانهای مقدس و بلکه در هر زمان و مکان دیگر باشند. چرا که رعایت نکردن دستورات دین محروم شدن از برکات و الطاف خداوند و معصومین علیهم السلام را در پی دارد.
تعجیل در فرج‌امام زمان علیه السلام سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله و سلم روایت است که فرمودند :إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَ الْجَنَّةَ أَنْ یَدْخُلَهَا جَسَدٌ غُذِّیَ بِحَرَامٍ؛
خداوند متعال بهشت را بر بدنی که با مال حرام تغذیه شده، حرام کرده است.
توضیحات
خوردن و آشامیدن در برخی موارد‌حرام‌است:
1.خوردن وخوراندن غذا و آشامیدنی نجس حرام است اما اگر شک دارد که نجس شده یا نه، خوردن آن اشکال ندارد (م145).
2.خوردن گوشت بعضی از حیوانات حرام است مانند خرگوش، خرچنگ، حیوان داخل صدف و ماهی که جزو ماهیان پولکدار نباشد و همچنین خوردن بعضی از قسمتهای حیوانات حلال گوشت نیز مانند دنبلان و نخاع حرام است. [مسائل جدید ج3 ص 147، جامع المسائل ج1 س 1362، بهجت ج4 س5882 ]
3.خوردن شراب و هر مایعی که مست کننده است از گناهان بسیار بزرگ می باشد و درآیات و روایات مذمت شده است و در حرام بودن آن فرقی بین این نیست که کم باشد یا زیاد و فرقی ندارد مست بشود یا نه؛ حتی خوردن یک قطره از مسکرات هم حرام است حتی نشستن بر سر سفره و میزی که شراب باشد حرام است و کسی که مرتکب این گناه بزرگ شده، باید در حالت طبیعی نمازش را بجا آورد و ترک نماز گناه مجدد است.(بهجت‌ج4س5936 و‌عروه‌احکام‌النجاسه‌م 32)
4.خوردن مال غصبی و مالی که از راه حرام بدست آمده مثل مال دزدی یا مالی که از راه قمار و مانند ان بدست آمده است.
خداوند متعال توفیق ترک محرمات الهی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است از امام حسین علیه السلام که در مورد امر به معروف و نهی‌از‌منکر می‌فرمایند:...بِأَنَّهَا إِذَا أُدِّیَتْ وَ أُقِیمَتِ اسْتَقَامَتِ الْفَرَائِضُ کُلُّهَا هَیِّنُهَا وَصَعْبُهَا.
اگر حقّ این دو مطلب ادا شده و تحقّق پذیرد و بر پا ماند، تمامى واجبات چه آسان و چه مشکلش پایدار و استوار مى گردد.
توضیحات
چند نکته در مورد امر به معروف و نهی از منکر:
1.تکالیف شرعی برخی از آنها قالب و شکل ثابتی دارند مثل نماز اما برخی از تکالیف مثل امر به معروف و نهی از منکر با توجه به اینکه هدف تاثیر گذاری است لذا به هر روش مشروعی که بتوانیم تاثیر گذاری داشته باشیم باید انتخاب نمود مثلا ممکن است برای تاثیر گذاری در شخص گنهکار از خواهش و استدعا استفاده کرد یا از تکرار امر به معروف و یا هر شیوه دیگری که بتوان تاثیر گذاری داشته باشد، واجب است همان شیوه را انتخاب نمود. مثلا اگر فردی غییبت می کند چنانچه در تذکر دسته جمعی احتمال تاثیر وجود دارد بر همه افراد واجب است که تذکر بدهند. یا مثلا اگر درمورد رعایت حجاب دختر‌خانمی چنانچه با خواهش کردن نسبت به رعایت حجاب احتمال تاثیر وجود دارد، واجب است همین شیوه را انتخاب کرد.
2.باتوجه به اینکه هدف از این فریضه ریشه کردن فساد است لذا اگر کسی بدون قصد قربت این فریضه را انجام دهد باز هم به تکلیف شرعی خودش عمل کرده است هر چند اجر و ثواب منوط به این است که قصد قربت داشته باشد. (تحریر ج2 کتاب امر به معروف،اقسام امر به معروف م13 ، رساله جامع ج 1م2216)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظّم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است که فضل بن شاذان از امام رضا علیه السلام در مورد فلسفه نماز جماعت سؤال میکند، حضرت در پاسخ می‌فرمایند: إِنَّمَا جُعِلَتِ الْجَمَاعَةُ لِئَلَّا یَکُونَ الْإِخْلَاصُ وَ التَّوْحِیدُ وَ الْإِسْلَامُ وَ الْعِبَادَةُ لِلَّهِ إِلَّا ظَاهِراً مَکْشُوفاً مَشْهُوراً.
امام رضا علیه السلام در پاسخ چند مطلب فرمودند که اولین نکته حضرت این است که: جماعت برای این قرار داده شده است که اخلاص و توحید و اسلام و بندگی خدا ظاهر و آشکار گردد و در معرض دید عموم و ظاهر و مشهور در میان مردم باشدو همچنین از این طریق حجت بر اهل شرق و غرب تمام شود، لذا از مهمترین آثار نماز جماعت ابراز توحید و خدا پرستی و بندگی خداست که با عمل دیگران را به دین دعوت و در عمل اتمام حجت می نماییم.
توضیحات
اما چند نکته در مورد اهمیت و احکام نماز جماعت:
1.مستحب است مومنین نمازهای یومیه خود را به جماعت بخوانند وحاضر نشدن به جماعت از روی بی اعتنایی جایز نیست.
2.نماز جماعتی که مختصر بخواند از نماز فرادایی که آن را طول بدهد بهتر است.
3.در نماز جماعت بعد از تکبیر امام اگر صف جلو آماده نماز، و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشد کسى که در صف بعد ایستاده، مى توانند تکبیر بگویند (ولى احتیاط مستحب آن است که صبر کند تا تکبیر صف جلو تمام شود).
4.گفتن اذکار بطوری که امام بشنود مکروه است.
5.کسی مسافر است و یا دیر به جماعت رسیده اگر بخواهد در رکعت سوم یا چهارم اقتدا کند چنانچه در حالی که امام ایستاده است بخواهد اقتدا کند، باید حمد و‌سوره را آهسته بخواند و اگر برای خواندن سوره وقت ندارد باید حمد را تمام کند و در رکوع (یا سجده) خود را‌به امام جماعت برساند، اگر می‌داند که برای خواندن حمد زمان کافی ندارد (بنابر‌احتیاط‌واجب) باید صبر کند تا امام به رکوع برسد بعد اقتدا کند لذا در حالی‌که امام بعد از تکبیر در حال رفتن به رکوع است نیز اقتدا نکند. (مشهور-رساله‌مراجع‌مسأله1442-غیر‌مشهور :خوئی، بهجت، تبریزی،سیستانی:خودش را به رکوع برساند وم 1441)
خداوند متعال به همه ما توفیق شرکت در نماز جماعت را عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از امام سجاد علیه السلام روایت است که می‌فرمایند: الذنوبُ‌التی تَهتِکُ العِصَمَ شربُ الخمرِ و اللَّعبُ بالقِمار ِ
از گناهانی که سبب پرده‌دری (و بی‌حیایی) می‌شود، شراب خواری و قمار بازی است .
توضیحات
یکی از جنایات بنی امیه این بود که در نزد سر مقدس ابا عبدالله علیه السلام مشغول شرابخواری و قمار بودند و به همین مناسبت چند نکته کوتاه درباره قمارو شرط بندی خدمت عزیزان عرض می شود:
1-هرگونه بازی با وسایل قمار حتی بدون شرطبندی اگر چه برای تفریح و سرگرمی باشد،حرام است.
2.بازی با غیر وسایل قمار هم در صورتی که بازی همراه برد و باخت و شرط بندی باشد، شرط بندی و درآمد حاصل از آن حرام است. مثلاً چند نفر در خوردن یا انجام دادن کاری یا در فوتبال با هم مسابقه می‌دهند به شرط اینکه بازنده پول یا شیرینی یا مال دیگری به برنده بدهد یا بازنده کاری را انجام بدهد، مثل اینکه شرط کند که بازنده ، برنده را رایگان به سفر ببرد و یا امثال اینها صحیح نیست.
3-در دو مورد شرطبندی اشکال ندارد:1. مسابقه سوارکاری.2.مسابقه تیراندازی با اسلحه جنگی،در صورتی که شرط بندی بین افراد مسابقه دهنده باشد نه تماشاچی‌ها، درآمد حاصل از شرطبندی تماشاچی‌ها حرام است. (اجوبه‌س1117،11221123،منهاج سیستانی ج2؛ مکاسب محرمه مسأله22،امام‌ج2س 15-17-18-فاضل ج1س953، بهجت ج4س6436 بهجت ج4س6452- مکارم‌ج2س727،735ج3س471 جامع المسائل فاضل ج1 س 1564- رساله جامع سیستانی ص 635 م 2259)
خداوند متعال توفیق ترک گناه به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. با عرض تسلیت شهادت امام سجاد علیه السلام در روایت است که مردی خدمت پیامبر خدا صلی الله علیه و آله رسید و عرض کرد از خداوند بخواه که مرا وارد بهشت کند. فَقَالَ لَهُ أَعِنِّی بِکَثْرَةِ السُّجُود.
(اگر بهشت می خواهی) با زیاد سجده کردن برای خداوند متعال مرا یاری کن.
توضیحات
چند نکته درباره احکام سجده:
اول: سجده اقسامی دارد: واجب، مستحب، حرام. الف: سجده های واجب: 1. سجده های نماز 2. سجده های واجب قرآن 3. سجده سهو 4. قضاءسجده فراموش شده ب: سجده های مستحب: از جمله 1. سجده زیارت عاشورا 2. سجده شکر 3.سجده های مستحبی قرآن (11مورد) و غیر این موارد. ج: سجده حرام: سجده برای غیر خداوند متعال حتی سجده برای امام معصوم البته سجده شکر را در هر جا و به هر سمتی می توان انجام داد ولی بهتر است (مکارم احتیاط واجب:اگر مردم فکر کنند سجده برای امام میکند ترک کند) که در هنگام تشرف سجده شکر را رو به قبله انجام دهند تا مورد سوء استفاده دشمن قرار نگیرد (تذکر داده شود که رو به ضریح مطهر امام رضا علیه السلام سجده نکنند اما بوسیدن عتبه اشکال ندارد بلکه از آداب زیارت شمرده شده است.) (العروةالوثقی اقسام سائر سجود مساله 24).
دوم: انجام سجده های واجب قرآن و سجده سهو و سجده فراموش شده واجب فوری است. (رساله مراجع مساله1246،1093) سوم: در سجده های واجب قرآن دو نکته لازم است: 1- سجده کند بر چیزهای که سجده بر آن صحیح است مثل خاک وسنگ و چوب 2- به طوری عمل کند که بگویند سجده کرد .(غالب مراجع،خوئی،زنجانی،وحید:احتیاط واجب،(تبریزی:فتوی) اعضای سجده بر روی زمین باشد (رساله مراجع مساله 1098و1236)
تعجیل درفرج امام زمان علیه السلام وسلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظّم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. باعرض تسلیت شهادت امام سجاد علیه السلام از امام باقر علیه السلام روایت شده که آن حضرت فرمودند :إِنَّ أَبِی عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ علیه السلام‌مَا ذَکَرَ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ نِعْمَةً عَلَیْهِ إِلا‌سَجَدَ ... وَ لا‌فَرَغَ مِنْ صَلاةٍ مَفْرُوضَةٍ إِلا سَجَدَ ... فَسُمِّیَ السَّجَّادَ لِذَلِکَ.
پدرم علی بن الحسین علیه السلام (به هر مناسبتی سجده می کردند از جمله) هیچ گاه نعمتی را یاد نمی کرد مگر اینکه سجده شکر انجام می داد و بعد از هر نماز واجب نیز سجده می کرد به همین جهت بود که سجاد نامیده شد.
توضیحات
سجده ابراز تذلل و کوچکی در مقابل آفریدگار عالم هستی و از بهترین حالات برای نزدیکی بنده به خداست، در روایات مختلف برای نزدیکی به خدا، بخشش گناهان، بهشتی شدن، استجابت دعا و بسیاری از کمالات دیگر به سجده در پیشگاه خداوند سفارش شده.
از آنجا که یکی از سجده های واجب سجده سهو است لذا دو نکته در مورد احکام سجده سهو عرض می کنم:
1. اگر نماز گزار تشهد یا سجده را در نماز فراموش کرد چنانچه قبل از رکوع رکعت بعد متوجه شود باید برگردد و تشهد یا یک سجده را بجا آورد ولی اگر در رکوع رکعت بعد یا در رکعات بعدی متوجه شد نماز را ادامه دهد و بعد از سلام نماز ابتدا باید تشهد یا سجده را قضا کرده و بعد از آن سجده سهو هم بجا آورد. (مشهور‌مخالف: سیستانی،مکارم، شبیری‌زنجانی؛ تشهد نیاز به قضا ندارد و سجده نیاز به قضا دارد رساله مراجع 1245)
2.کیفیت سجده سهو این است که بعد‌از نماز بلافاصله نیت سجده سهو کرده و به سجده رفته و بگوید: بسم اللّه و بـاللّه الـسـلام عـلیک ایها النبی و رحمة اللّه وبرکاته که ذکرش همان سلام اول نماز است که به ابتدای آن بسم الله و بالله اضافه شده است. بعد بنشیند و دوباره به سجده رود و همان ذکر را بگوید و بعد از سجده دوم تشهد و سلام را بخواند (اختلافی: مکارم بنابر احتیاط به مقدار واجب تشهد و سلام اکتفاکند و سلام آخر نماز را بگوید).(م1250)حضرت امام و‌رهبری و سیستانی ذکر را مستحب میدانند)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظّم رهبری صلوات برمحمدو آل محمد.
