بیان بین الصلاتین
معاملات ( نسیه ) 
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم روایت است که فرمودند: اَلعِبادَهُ سَبعونَ جُزءاً، اَفضَلُها جُزءاً طَلَبُ الحَلالِ
عبادت هفتاد جزء است و بالاترین و بزرگترین جزء آن کسب حلال است . ( وسائل‌الشیعه،ج17،ص21)
توضیحات
یکی از سوالاتی که زیاد می پرسند این است، اگر کالائی مثلا فرش، که نقد آن 500هزار تومان ارزش دارد، وقتی که با مبلغ بیشتر، به صورت مدت و شرائط بخریم یا بفروشیم از نظر شرعی این کار حلال است یا نه؟
در جواب به دو نکته اشاره می شود:
1. با رعایت دو شرط این نوع خرید و فروش و سود حاصله حلال و شرعی می باشد اول باید قیمت و دوم باید مدت و زمان بین خریدار و فروشنده به صورت دقیق و واضح معلوم شود به این صورت که فروشنده و خریدار میتوانند ابتدا در مورد قیمت و مدت با هم صحبت کنند که به تناسب مدت، قیمت زیاد یا کم شود اما عقد معامله باید بر یک قیمت و مدت معین بسته شود مثلا این کالا را به مبلغ 600 تومان میفروشم که پولش را شش ماه بعد بپردازید و به این نوع معامله، معامله نسیه گفته می شود.
2. مشتری با وجود توانایی باید بدهی خود را در موعد مقرر بپردازد و در صورت تاخیر در پرداخت، گرفتن مبلغ اضافی حرام است. [مراجع مسأله 2105، 2108؛ جامع المسائل ج1 س 1041 اجوبه س 1592؛ امام ج2 استفتائات دین س 5؛ صافی جامع الاحکام ج2 س 1995؛ جامع المسائل فاضل ج1 س 1184]
خداوند متعال توفیق کسب روزی حلال را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
آداب زیارت
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم حضرت رضا علیه السلام در روایتی می فرمایند: إنَّ لِکُلِّ إمَام عَهْداً فِی عُنُق أَوْلیَائه وَ شیعَتهِ وَ إنَّ منْ تَمَام الْوَفَاء بالْعَهْد زیَارَةَ قُبُورهِمْ .
هر امام و رهبری، عهد و میثاقی بر پیروان و دوستدارانش دارد و همانا یکی از اعمالی که نمایانگر وفاداری و سبب کامل شدن وفای به عهد و ادای میثاق است،زیارت قبور (مرقد مطهر) آنان می باشد. (وسائل الشیعه ، ج 14 ، ص 322 .)
توضیحات
چند نکته درباره زیارت:
1. یکی از مستحباتی که سفارش شده و فضیلت زیادی دارد زیارت معصومین علیهم السلام است، زیارت نوعی تعظیم شعائر الهی است که خداوند تعظیم شعائر را نشان تقوای قلب ها می داند ( وَ مَنْ یُعَظِّمْ شَعائِرَ اللَّهِ فَإِنَّها مِنْ تَقْوَی الْقُلُوبِ، سوره حج آیه32) زیارت ابراز مودت و محبت و عمل به وظیفه ای است که خداوند برعهده انسان گذارده (قُل لَّا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَى، سوره شوری آیه 23)
هر چند حاضر شدن نزد امام معصوم با عرض یک سلام به ساحت امام علیه السلام، زیارت محسوب میشود اگر چه زیارت نامه‌ای هم خوانده نشود اما بهتر است در هنگام زیارت، زیارت نامه‌های معتبر مانند زیارت امین الله و زیارت جامعه‌کبیره خوانده شود.
2. آداب زیارت متعدد است، مثل وضو و غسل، پوشیدن لباس خوب و تمیز و معطر کردن خود، توجه داشتن به خداوند متعال و گفتن ذکر و گامها را کوتاه برداشتن، خواندن زیارتهایی که از ائمه :نقل شده (مثل امین ا... و جامعه کبیره) توجه به معانی آنها، خواندن نماز زیارت به گونه ای که ایجاد مزاحمت برای اطرافیان نکند همچنین فرستادن صلوات نباید ایجاد مزاحمت کند یا به گونه ای باشد که خلاف ادب در حضور امام علیه السلام باشد.
3. درهنگام ازدحام جمعیت باید به گونه‌ای رفتار کنیم که دیگران از ما نرنجند و دست رساندن به ضریح لازم نیست بلکه چنانچه اعمال زیارت همراه با اذیت دیگران باشد جایز نیست.
4. بانوان با حجاب کامل تشرف یابند و برادران زائر مواظب حجاب و عفاف همسران و دختران خود در این مکانهای مقدس و بلکه در هر زمان و مکان دیگر باشند. چرا که رعایت نکردن دستورات دین محروم شدن از برکات و الطاف خداوند و معصومین علیهم السلام را در پی دارد.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم که میفرمایند: لَا تَزَالُ أُمَّتِی بِخَیْرٍ مَا أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ وَ تَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَ التَّقْوَى.
امّت من همیشه در خیر هستند، تا موقعی که امر به معروف و نهی از منکر کنند و در نیکی ها و تقوا همدیگر را کمک کنند. (وسائل‌الشیعة/ ج16/123/ح 21144)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره احکام امر به معروف :
1. واجب شدن امر به معروف و نهی از منکر شرایطی دارد از جمله الف)شناخت صحیح معروف و منکر ب) احتمال تاثیر در مخاطب ج) تصمیم مخاطب بر تکرار عمل د) نداشتن مفسده و ضرر جانی، عرضی و مالی قابل توجه .
2. یکی از شرایط امر به معروف و نهی از منکر در کنار بقیه شرایط احتمال تاثیر است یعنی اگر انسان احتمال عقلایی مثلا ده درصد احتمال بدهد که امر و نهیش نسبت به شخص گنهکار تاثیر دارد باید تذکر بدهد هر چند گمان قوی داشته باشد که ممکن است گنهکار نپذیرد و وجود احتمال برای ثابت شدن تکلیف شرعی کافی است، اما اگر انسان یقین و اطمینان دارد که تذکر هیچ اثری نسبت به گنهکار ندارد به نظر اکثر فقها تکلیف ساقط است.
3. منظور از احتمال تاثیر این است که اگر انسان احتمال بدهد که با تذکر دادن، گنهکار بطور کلی گناه را ترک می کند یا مدت کوتاهی گناه را مرتکب نمی شود یا باعث می شود گناه را کمتر یا کم رنگ تر انجام دهد و یا اینکه امر و نهی در آینده احتمال تاثیر دارد در همه این موارد امر به معروف و نهی از منکر واجب است مثلا اگرکسی نماز نمی خواند چنانچه انسان احتمال بدهد با امر به نماز، اهل نماز می شود یا حداقل چند روزی نماز می خواند یا در آینده اهل نماز می شود، امر به نماز واجب است.(تحریر ج2 کتاب امر به معروف شرط دوم ، رساله جامع ج 1ص 618 شرط دوم)
خداوند متعال توفیق عمل به وظائف شرعی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده که فرمودند: إِنَّ الْغَضَبَ مِنْ الشَّیْطَانِ وَ إِنَّ الشَّیْطَانَ خُلِقَ مِنْ النَّارِ وَ إِنَّمَا تُطْفَأُ النَّارُ بِالْمَاءِ فَإِذَا غَضِبَ أَحَدُکُمْ فَلْیَتَوَضَّأْ.
غضب و خشم از شیطان و شیطان از آتش آفریده شده است و آتش با آب خاموش مى شود، پس هرگاه یکى از شما به خشم آمد و غضبناک شد، وضو بگیرد.(نهج الفصاحه ص 286 ، ح 660)
توضیحات
وضو طهارت باطنی است که با انجام آن انسان می تواند کلمات مقدس را لمس و مس کند؛ در روایات معصومین علیهم السلام برای وضو آثار زیادی بیان شده مثلا با وضو خوابیدن موجب این است که خواب عبادت محسوب شود یا اینکه با طهارت غذا خوردن فقر را دور می کند؛ لذا بسیاری از امور مستحب است که با طهارت انجام شود.
اما چند نکته کوتاه درباره احکام وضو:
1. یکی از شرایط وضو این است که اعضا وضو هنگام شستن و مسح کردن پاک باشد، لذا اگر عضوی از اعضا وضو مانند دست یا صورت نجس است باید ابتدا آنرا تطهیر کرده و بعد به نیت وضو شسته و مسح شود. (مخالف، بهجت: مگر اینکه بوسیله وضو گرفتن و یا غیر آن بطور اتفاقی پاک شده باشد. سیستانی: اگر عضو متنجس با یک بار شستن پاک می گردد و آب کر یا جاری باشد در این صورت با فرو بردن عضو در آب به نیت وضو یا با شستن عضو زیر شیر متصل به کر یا جاری هم عضو تطهیر می شود و شستن وضویی محقق می شود). (رساله مراجع شرط ششم م 2776؛277).
2. در اعضاء وضو و غسل مانعی از رسیدن آب نباشد و در صورت وجود مانع باید برطرف شود هر‌چند بر طرف کردن آن هزینه داشته باشد.
3. اگر در اعضا وضو چیزی چسبیده باشد مانند چسب یا رنگ یا ناخن و مژه مصنوعی چنانچه برطرف کردن اینها هر چند با هزینه کردن امکان نداشته باشد یا سختی غیر قابل تحملی داشته باشد اگر علاوه بر غسل و وضوی جبیره ای ،تیمم هم انجام شود به نظر همه مراجع مکلف به وظیفه خودش عمل کرده است و وضوی جبیره است این است که به صورت معمولی فرد وضو بگیرد و هنگامی که به مانع می رسد دست خیس روی مانع بکشد. (جهت اطلاع آیه ا... سیستانى: وظیفه‌اش تیمّم است مگر آن که آن چیز در مواضع تیمّم باشد که در این صورت لازم است بین وضو و تیمّم جمع کند و اگر آن چیزى که چسبیده دوا باشد، حکم جبیره را دارد. آیات عظام خوئى، تبریزى زنجانی: وظیفه‌اش تیمّم است، (آیه ا...تبریزى: مگر در صورتى که در جاى تیمم هم چسبیده باشد که در این صورت، وضو یا غسل کافى است). آیات عظام امام خمینی،فاضل، مکارم، بهجت، نوری،: وضوی جبیره بگیرد.آیات عظام گلپایگانى، صافى: و بنا بر احتیاط واجب اگر تمام یا بعض محلّ تیمّم بى‌مانع باشد، تیمّم هم بنماید.رساله مراجع مساله 338،)
خداوند متعال همه محبین اهل بیت علیهم‌السلام را از پاکان قراردهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از امام رضا علیه السلام که فرمودند: أَوَّلُ مَا یُحَاسَبُ اَلْعَبْدُ عَلَیْهِ اَلصَّلاَةُ فَإِنْ صَحَّتْ لَهُ اَلصَّلاَةُ صَحَّ لَهُ مَا سِوَاهَا وَ إِنْ رُدَّتْ رُدَّ مَا سِوَاهَا.
اوّلین عملی که از انسان مورد محاسبه و بررسی قرار می گیرد نماز است، چنانچه صحیح و مقبول واقع شود، بقیه اعمال و عبادات نیز قبول می گردد و گرنه مردود خواهد شد. ( مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل ؛ ج3 ؛ ص25)
توضیحات
دو نکته کوتاه در اهمیت نماز :
1. نماز از مهمترین واجبات دینی است و اگر کسی عمدا نماز نخواند یا کوتاهی کند تا قضا شود گناه کبیره انجام داده و باید فورا توبه کرده و همچنین در انجام قضای آن کوتاهی‌ننماید.
2. نماز در هیچ حالتی از انسان ساقط نمی شود حتی اگر انسان در حال مریضی است و نمی تواند مانند افراد سالم نمازش را بخواند باید به همان صورتی که توانائی دارد واجبات و ارکان نماز را بجا بیاورد و ترک نماز، به بهانه اینکه بعد از بهبودی قضایش را می خوانم، حرام می باشد، یا داخل وسایل نقلیه است و نماز در حال قضا شدن است باید نماز را به مقداری که میتواند ،واجبات نماز را از قبیل قبله و قیام و موارد دیگر رعایت نماید و نماز را ،بخواند و امثال این موارد (مثل مریضی و...) بهانه‌ای برای ترک نماز نمی شود. (رساله مراجع مساله 747)
خداوند متعال همه ما را از نماز گزاران واقعی قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در روایتی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم برای هر کدام از نمازهای یومیه که به جماعت خوانده شود، ثواب و درجه خاصی شمرده شده است از جمله در مورد ثواب جماعت نماز صبح می فرمایند: مَنْ صَلَّى الْفَجْرَ فِی جَمَاعَةٍ ثُمَّ جَلَسَ یَذْکُرُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ حَتَّى تَطْلُعَ الشَّمْسُ کَانَ لَهُ فِی الْفِرْدَوْسِ سَبْعُونَ دَرَجَةً بُعْدُ مَا بَیْنَ کُلِّ دَرَجَتَیْنِ کَحُضْرِ الْفَرَسِ الْجَوَادِ الْمُضَمَّرِ سَبْعِینَ سَنَةً
کسی که نماز صبح را به جماعت بخواند و بعد از آن تا طلوع آفتاب بنشیند و مشغول ذکر باشد، برای او در فردوس هفتاد درجه داده میشود که میان هر دو درجه به اندازه هفتاد سال دویدن اسب تندرو و تمرین داده شده؛ فاصله میباشد. ( وسائل الشیعة، ج8، ص: 288)
توضیحات
یکی از ابعاد زندگی بعد اجتماعی است که در دین اسلام از اهمیت برخوردار است؛ خداوند متعال و معصومین علیهم السلام با توجه به آثار و برکات وحدت و تجمع و یکپارچگی جامعه اسلامی، در بسیاری از برنامه هایش بر گروهی و جمعی انجام دادن اعمال تکیه و تاکید کرده است مثل نماز جماعت که بسیاری بیشتر از نماز فرادا اجر و ثواب دارد.
از نظر شرع مقدس اسلام در نماز جماعت شرایطی باید رعایت شود:
1. ماموم جلوتر از امام نایستد و بنابر احتیاط کمی عقبتر بایستد. (مشهور، رساله مراجع م1432)
2. جاى ایستادن امام باید از جاى ایستادن ماموم بلندتر نباشد،ولى اگر مکان امام مقدار خیلى کمى بلندتر باشد اشکال ندارد و همچنین بالاتر بودن مکان ایستادن ماموم نسبت به امام به مقدار معمول و متعارف اشکال ندارد (رساله مراجع م1415)
3. فاصله امام و ماموم و فاصله صفها زیاد نباشد یعنی از جای سجده ماموم تا جای ایستادن امام یا دیگر مامومینی که واسطه اتصال هستند، بیش از یک گام فاصله نباشد (مشهور و مطابق احتیاط، رساله مراجع م 1435).
4. بین امام و ماموم و همچنین بین صفها چیزی مثل دیوار یا پرده مانع نباشد ولی بودن پرده و مانند آن بین صف زنان و مردان اشکال ندارد. (رساله مراجع م1433)
خداوند متعال توفیق شرکت در نماز جماعت را به همه عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم با بزرگداشت روز جهانی قدس ؛ امام صادق علیه السلام به نقل از رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلم فرمودند: مَنْ أَصْبَحَ لَا یَهْتَمُّ بِأُمُورِ الْمُسْلِمِینَ فَلَیْسَ مِنْهُمْ وَ مَنْ سَمِعَ رَجُلًا یُنَادِی یَا لَلْمُسْلِمِینَ فَلَمْ یُجِبْهُ فَلَیْسَ بِمُسْلِم.
کسی که صبح کند و اهمیتی به کارهای مسلمانان ندهد او از آنان نیست و کسی که صدای مردی بشنود که فریاد کمک خواهی از مسلمانان را سر دهد و پاسخش را ندهد مسلمان نیست. (کافی ، ج2، ص: 164)
توضیحات
چند نکته درباره دفاع و راهپیمایی:
1. دفاع بر همه مسلمانان در برابر هجوم دشمنان به کشورهای اسلامی و مرزهای آن واجب است.
2. دفاع منحصر به کشوری نیست که انسان در آن زندگی می کند بلکه همه مسلمین دنیا باید در برابر هجوم اجانب به کشورهای اسلامی یا مقدسات مسلمانان مدافع یکدیگر باشند خواه از طریق بذل مال یا جان یا هر وسیله دیگر مثل راهپیمائی در حمایت از مظلومین. (رساله مراجع ج2 ص769 ملحقات مکارم 2826)
3. هر چیزی که باعث کور شدن چشم دشمنان اسلام و تقویت مسلمانان است از مصادیق تعظیم شعائر است. بدیهی است شرکت در راهپیمائی روز قدس می تواند نقش بسیار مهمی در تضعیف دشمنان اسلام و ناامیدن کردن آنها و تقویت اسلام و مسلمین و مومنین داشته باشد .
4. مقام معظم رهبری مدظله العالی می فرمایند :سال های متمادی است که سعی می شود مسئله قدس فراموش بشود. روز قدس درست تیری است به قلب این توطئه و در قسمتی دیگری می فرمایند.خودتان را برای راهپیمایی روز قدس آماده کنید مردم ایران به عنوان متولیان روز قدس، باید کاری بکنند که برای دیگر ملت ها سرمشق شود.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام مخصوصا امام خامنه ای صلوات بر محمد و آل محمد .
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله و سلم روایت شده که می فرمایند: مَنْ سَمِعَ رَجُلاً یُنادِی یا لَلْمُسْلِمِینَ فَلَمْ یُجِبْهُ فَلَیْسَ بِمُسْلِم
کسى که صداى انسانى را بشنود که فریاد مى زند: اى مسلمانان به دادم برسید و کمکم کنید، کسى که این فریاد را بشنود و پاسخ نگوید، مسلمان نیست.(کافى، ج 2، ص 164، حدیث 5 )
توضیحات
چند نکته درباره دفاع و راهپیمایی:
1. بر همه مسلمانان دفاع در برابر هجوم دشمنان به کشورهای اسلامی و مرزهای آن واجب است و این دفاع منحصر به کشوری نیست که انسان در آن زندگی می کند بلکه همه مسلمین دنیا باید در برابر هجوم اجانب به کشور های اسلامی یا مقدسات مسلمانان مدافع یکدیگر باشند خواه از طریق بذل مال یا جان یا هر وسیله دیگر مثل راهپیمائی در حمایت از مظلومین. (رساله مراجع ج2 ص769 ملحقات مکارم 2826)
2. هر چیزی که باعث کور شدن چشم دشمنان اسلام و تقویت مسلمانان است از مصادیق تعظیم شعائر است.بدیهی است شرکت در راهپیمائی روز قدس می تواند نقش بسیار مهمی در تضعیف دشمنان اسلام و ناامیدن کردن آنها و تقویت اسلام و مسلمین و مومنین داشته باشد .
3. مقام معظم رهبری می فرمایند :سال های متمادی است که سعی می شود مسئله قدس فراموش بشود. روز قدس درست تیری است به قلب این توطئه و در قسمتی دیگری می فرمایند. خودتان را برای راهپیمایی روز قدس آماده کنید مردم ایران به عنوان متولیان روز قدس، باید کاری بکنند که برای دیگر ملت ها سرمشق شود.
امشب، شب 23 رمضان و شب استجابت دعاهاست.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و نابودی دشمنان اسلام بویژه اسرائیل غاصب صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم از امام صادق علیه السلام روایت است که می فرمایند : مَنْ سَرَّهُ أَنْ تُسْتَجَابَ دَعْوَتُهُ فَلْیُطَیِّبْ مَکْسَبَهُ.
هر که بخواهد دعایش مورد اجابت قرار گیرد، باید کسب خود را پاک و طاهر گرداند. (وسائل الشیعة، ج7، ص: 84 چاپ قم مؤسسه آل البیت علیهم السلام )
توضیحات
دعا کردن آدابی دارد مثل اینکه انسان در دعا فقط خداوند متعال را اثر گذار بداند و غیر خدا را وسیله بداند، در دعا اصرار و پافشاری داشته باشد یا اینکه دعا کردن با حالت گریه و ابتهال باشد و همچنین از آنچه که مانع استجابت دعاست دوری کند مثل گناهان و رعایت نکردن حق الناس.
اما چند نکته در مورد احکام حق الناس:
1. اگر حق مالی مردم به گردن انسان باشد باید حق مالی و بدهی مالی را پرداخت کرد و تنها با توبه از گناه حق مالی مردم از بین نمی‌رود.
2. اگر انسان بخواهد بدهی خود را پرداخت کند چنانچه به طلبکار دسترسی دارد باید به خود وی بدهد و اگر فرد فوت‌کرده می‌بایست به ورثه‌اش بپردازد و اگر پرداخت مستقیم بدهی به طلبکار سبب آبروریزی یا مانع شرعی دیگری در میان است میتواند به صورت غیر مستقیم مثلا به کمک واسطه بدون ذکر جزئیات بدهی خود را پرداخت کند و انجام کارهای خیر از طرف طلبکار بجای پرداخت بدهی کافی نیست.
3. اگر طلبکار معلوم نیست باید برای پیدا کردن او جستجو نماید و چنانچه مایوس از پیدا‌کردن طلبکار باشد باید با اجازه مرجع تقلید مقدار بدهی را به فقیر متدین بدهد.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم با عرض تسلیت شهادت حضرت امیر المومنن علیه السلام خداوند متعال در قرآن عزیز می فرماید: فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَیُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِی رَحْمَتِهِ ذَلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِینُ
اما کسانى که ایمان آورده اند و کارهاى شایسته کردهاند، پروردگارشان ایشان را به جوار رحمت خویش [بهشت] در مىآورد، این همان رستگارى آشکار است .(سوره مبارک جاثیه آیه 30)
توضیحات
چند نکته درباره خمس:
1. یکی از واجبات مالی پرداخت خمس است و هر فردی که دارای درآمدی است هر مقداری از درامدش که در بین سال خمسی صرف نیازهای زندگی شده که مطابق شأن فرد بوده مانند خوراک و پوشاک و مسکن و اثاثیه منزل، خمس ندارد اما آنچه از درآمد در سر‌رسید سال خمسی باقی می‌ماند باید یک پنجم را به عنوان خمس بدهد؛ فرقی نمیکند آنچه باقی مانده پول پس انداز شده باشد یا مواد غذایی داخل منزل باشد.
2. داشتن بدهکاری یا قسط بانکی نمی‌تواند دلیلی برای پرداخت نکردن خمس باشد چرا که برخی از افراد هر چند بدهکار باشند با توجه به مختلف بودن بدهکاری و احکامش،باید خمس موجودی خود را پرداخت کنند. مثلا فردی که بابت خرید مغازه از سالهای گذشته بدهکار باشد این بدهی سبب نمی شود که خمس درامدی که از سال خمسیش زیاد آمده پرداخت نکند. ( رساله مراجع مساله 1765و 1790و1791و1792، اجوبه س924؛ تبریزی س882؛ جامع المسائل فاضل ج1 س902؛ جامع الاحکام صافی ج1 س773- 774؛ امام تحریر الوسیله کتاب الخمس، نوری م1748؛ احکام الواضحه فاضل ص303؛ هدایه العباد صافی م1620؛منهاج سیستانی ج1/392 خویی، وحید منهاج ج1/348 و جامع المسائل ج1 س645)
خداوند متعال توفیق اداء حقوق الهی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. با عرض تسلیت شهادت حضرت علی علیه السلام از حضرت رضا علیه السلام روایت شده که فرمودند: تَصَدَّقْ بِالشَّیْءِ وَ إِنْ قَلَّ فَإِنَّ کُلَ شَیْءٍ یُرَادُ بِهِ اللَّهُ وَ إِنْ قَلَّ بَعْدَ أَنْ تَصْدُقَ النِّیَّةُ فِیهِ عَظِیم
صدقه بده هر چند کم باشد، زیرا هر کاری هر چند کوچک، که صادقانه برای خداوند متعال انجام شود، بزرگ است.(وسائل الشیعة ؛ ج1 ؛ ص115)
توضیحات
چند نکته درباره احکام نذر:
1. نذر نوعی توسل بوسیله انجام امور خیر به درگاه الهی به حساب می‌آید و نوعی درخواست از خداوند متعال و میتواند باعث تغییر قضای الهی شود مثل صدقه و صله رحم که در دفع و رفع بلا موثرند،در نذر انسان متعهد می شود که برای کسب خشنودی و رضای الهی کار خوبی را انجام دهد.
2. نذر زمانی بر انسان واجب میباشد که شرائطش را داشته باشد.
3. یکی از شرائط وجوب نذر خواندن صیغه نذر است لذا اگر کسی صیغه نذر را بر زبان جاری نکرده و فقط از دل گذارنده است یا اصلا صیغه نذر را نمی دانسته عمل به ان نذر برای انسان واجب نمی باشد.
4. یکی دیگر از شرائط وجوب نذر این است که انسان عملی را که نذر می کند قدرت بر انجام آن را داشته باشد و اگر در زمان نذر کردن قدرت بر عمل را داشته اما در زمان عمل به نذر توانائی عمل به ان را ندارد چیزی بر او واجب نمی باشد و کفاره‌ای هم ندارد مثلا اگر نذر کرده که در روز شهادت حضرت علی علیه السلام مجلس عزا برپا کند و اطعامی هم بدهد ولی در زمان عمل به نذر مالی ندارد تا بتواند مجلس عزا را اقامه کند برگزار کردن مجلس بر او واجب نمی باشد و اگر عمل نکرد کفاره نذر هم بر او واجب نمی باشد.اما اگر در زمان نذر کردن قدرت عمل به نذر را نداشته باشد ولی در زمان نذر بتواند به نذرش عمل کند واجب است به نذرش عمل کند. (توضیح المسائل مراجع مساله 2647 و 2641)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم .بسم الله الرحمن الرحیم. با عرض تسلیت ایام شهادت حضرت امیر المومنین علیه السلام و گرامیداشت شهدای 15 خرداد، حضرتش در روایتی میفرمایند: أَعْظَمُ الْخَطَایَا اقْتِطَاعُ مَالِ امْرِئٍ مُسْلِمٍ بِغَیْرِ حَق
عظیم ترین گناهان، خوردنِ به ناحق و دست درازی به مال شخص مسلمان است. (وسائل الشیعة ؛ ج16 ؛ ص50)
توضیحات
چند نکته درباره حق الناس :
1. اگر حق مالی مردم به گردن انسان باشد باید حق مالی و بدهی مالی را پرداخت کرد و با توبه از گناه و کمک به دیگران حق مالی مردم از بین نمی‌رود.
2. اگر کسی از راه حرام مالی را بدست آورده مثلا رشوه‌ای گرفته یا مالی از طریق قمار بدست آورده است یا اینکه خسارت مالی به کسی وارد کرده است یا به هر جهتی بدهکاری به مردم داشته و توان پرداخت بدهی را دارد، باید بدهی یا مالی را که از طریق رشوه یا قمار و امثال اینها....بدست آورده در صورت توانایی فورا برگرداند.
3. اگر انسان بخواهد بدهی خود را پرداخت کند چنانچه به طلبکار دسترسی دارد باید به خود وی بدهد و اگر فرد فوت کرده می بایست به ورثه اش بپردازد و اگر پرداخت مستقیم بدهی به طلبکار سبب آبروریزی یا مانع شرعی دیگری در میان است می تواند به صورت غیر مستقیم مثلا به کمک واسطه بدون ذکر جزئیات بدهی خود را پرداخت کند.و انجام کارهای خیر از طرف طلبکار بجای پرداخت بدهی کافی نیست.
4. اگر طلبکار معلوم نیست باید برای پیدا کردن او جستجو نماید و چنانچه مایوس از پیدا کردن طلبکار باشد باید با اجازه مرجع تقلید مقدار بدهی را به فقیر متدین بدهد.
خداوند متعال ما را مدیون احدی قرار ندهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای قیام خونین 15خرداد ؛ حضرت امیر المومنین علیه السلام در روایتی می فرمایند: وَ مَا أَعْمَالُ الْبِرِّ کُلُّهَا وَ الْجِهَادُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ عِنْدَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیِ عَنِ الْمُنْکَرِ إِلَّا کَنَفْثَةٍ فِی بَحْرٍ لُجِّی
تمام کارهای نیکو و جهاد در راه خدا در برابر امر به معروف و نهی از منکر چونان قطره‌ای در برابر دریای پهناور است. (وسائل الشیعة، ج16، ص: 134 حدیث21170)
توضیحات
چند نکته درباره امر به معروف و نهی از منکر:
1. یکی از بزرگترین و مهمترین واجبات دینی ما امر به معروف و نهی از منکر است و ترک آن معصیت است، امر به معروف یا نهی از منکر درخواست عمومی جامعه را می‌طلبد و افراد نمی‌توانند در‌برابر این فریضه الهی ساکت بنشینند.
2. واجب شدن امر به معروف و نهی از منکر شرایطی دارد از جمله:
الف) شناخت صحیح معروف و منکر ب) احتمال تاثیر در‌مخاطب ج) تصمیم مخاطب بر تکرار عمل د) نداشتن مفسده و ضرر جانی، عرضی و مالی قابل توجه؛ لذا یکی از شرایط این است که امر به معروف و نهی از منکر، برای کسی که امر به معروف و نهی از منکر میکند مفسده نداشته باشد یعنی در صورتی که امر به معروف و نهی از منکر دارای ضرر جانی یا آبرویی و یا مالی به مقدار قابل توجّه، برای شخص امر کننده به معروف و نهی کننده از منکر باشد یا اگر سبب تهدید دیگر مسلمانان باشد یا موجب مشقّت و دشواری غیر قابل تحمّل گردد، امر به معروف و نهی از منکر واجب نیست‌اما اگر ضرر مختصر و غیر قابل توجه باشد سبب سقوط تکلیف نمی شود.
3. اگر کار معروف و منکر به قدری نزد خدای متعال، مهمّ باشد که باید در راه آن، ضررها و دشواری‌ها را تحمّل نمود؛ مثلا اصل دین در خطر باشد و جلوگیری از منکر متوقف بر بذل جان و مال باشد در این صورت بذل جان و مال واجب است و از همین قبیل است شهادت حضرت سید الشهداء علیه السلام که برای حفظ دین،جان خود را فدای دین فرمودند.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام وسلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظّم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم با عرض تسلیت ایام شهادت حضرت علی علیه السلام و ارتحال رهبر کبیر انقلاب، از امام زمان علیه السلام روایت شده که فرمودند : و أمّا الحوادثُ الواقعةُ فَارجِعُوا فیها إلى رُواةِ حَدیثِنا فإنّهُم حُجَّتی علیکم و أنا حُجّةُ اللهِ عَلیهم
در حوادثی که پیش می‌آید، به کسانی مراجعه کنید که حدیث ما را نقل میکنند، بدرستیکه آنها حجت من بر شما و من حجت خداوند بر آنها هستم. وسائل الشیعه ج18 ص101
توضیحات
چند نکته درباره ولایت فقیه:
1. ولایت فقیه یعنی حکومت و اداره‌‌ى جامعه اسلامى،توسط مجتهد جامع الشرایط.
2. فقیه در سه مورد دارای ولایت و صاحب اختیار می باشد: 1. قضاوت 2. فتوا دادن و استخراج حکم خداوند از منابع فقهی مثل: آیات و احادیث 3. اجرا دستورات الهی و اداره امور جامعه
3. اطاعت از دستورات حکومتی ولی امر مسلمین بر هر مکلفی ولو فقیه باشد واجب است، اما در مسائلی که مربوط به اداره امور جامعه نبوده و مربوط به مسائل فردی می باشد مثل نماز و روزه و خمس، هر مکلفى باید از فتوا ىمرجع تقلیدش پیروى نماید. ( اجوبه الاستفتائات س56 و62 و63 و65و 59، فاضل ج1 ص225 س913و 910 و 911 و912؛ مکارم استفتائات ج3ص19 صحیفه امام ج10ص58). بهجت استفتاآت ج1 س57،اجوبه الاستفتاآت س52، عروة الوثقی الاجتهاد والتقلید م57،تبریزی استفتاآت ج2 س48 منهاج مساله26 تقلید)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا امام خامنه ای صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم. با عرض تسلیت ایام شهادت حضرت علی علیه السلام و رحلت حضرت امام ره؛ امام رضا علیه السلام به «ریان بن شبیب» فرمود: إِنْ سَرَّکَ أَنْ تَکُونَ مَعَنَا فِی الدَّرَجَاتِ الْعُلَی مِنَ الْجِنَانِ فَاحْزَنْ لِحُزْنِنَا وَ افْرَحْ لِفَرَحِنَا
اگر دوست داری که همراه ما در درجات والاى بهشت باشى، پس در اندوه ما غمگین باش و در شادى ما خوشحال باش. (وسائل الشیعة ج : 13 ص: 503)
توضیحات
چند نکته درباره تعظیم شعائر:
1. عزاداری برای اهل بیت علیهم السلام از مصادیق تعظیم شعائر الهی است که خداوند متعال آن را نشان تقوای دلها ذکر نموده « وَ مَنْ یُعَظِّمَ شعائِرَ اللّه فَإنَّها مِن تَقْوی القلوب (سوره حج آیه 32)» تعظیم شعائر یعنی گرامی داشتن و اهمیت دادن به علامت‌ها و نشانه هایی که انسان از آن علامت‌ها به یاد خدا می‌افتد و موجب تقویت دین خدا و ایمان افراد می شود.
2. بهترین شیوه برای مجالس عزادرای این است که احکام حلال و حرام خدا نیز بیان شود، همراه معرفت و افزایش بینش شیعیان باشد‌و اعتقادات ایشان تقویت گردد و‌محبتشان به ائمه علیهم السلام مستحکم گردد.
3. در ایام عزاداری انجام گناه و هر کاری که عرفا بی احترامی به اهل بیت علیهم السلام باشد حرام است مثل پخش موسیقی لهوی یا حضور در مجالس مختلط، که این ها همیشه حرام اما در ایام عزای اهل البیت علیهم السلام گناهش بیشتر است.
4. عزاداران محترم باید از هر عملی که باعث اذیت دیگران میشود پرهیز نمایند مانند بلند کردن غیر متعارف صدای بلند گوها که سبب مزاحمت برای همسایه‌ها میشود.
خداوند متعال به همه ما توفیق شرکت در جلسات عزاداری اهل بیت علیهم السلام را عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم .خداوند متعال در قران مجید می فرماید: قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ
بگو اى بندگانم که زیاده بر خویشتن ستم روا داشته اید، از رحمت الهى نومید مباشید، چرا که خداوند همه گناهان را مىبخشد، که او آمرزگار مهربان است (سوره زمر آیه 53)
توضیحات
یکی از اعمال شب قدر توبه کردن است لذا چند نکته درباره احکام توبه:
1. توبه کردن از گناهان، واجب فوری است و تأخیر انداختن آن جایز نیست. توبه زمان و مکان و آداب خاصی لازم ندارد؛ هر چند بعضی از مکانها مثل حرمهای معصومین علیهم السلام و بعضی از زمانها مثل شب قدر زمینه برگشت به سمت خداوند متعال بیشتر است.لذا فرد وقتی گناهی مرتکب شد باید سریعا توبه کند هر چند قبلا توبه کرده و آنرا شکسته؛ باز هم باید توبه واقعی کند و به سوی خداوند متعال برگردد و از رحمت الهی ناامید نباشد زیرا ناامیدی خودش گناه است.
2. حقیقت توبه این است که قلبا از گناهش پشیمان شود و تصمیم بر ترک گناه گرفته شود.
3. نسبت به برخی گناهان علاوه بر پشیمانی و تصمیم بر ترک گناه جبران گذشته واجب است مثل اینکه اگر گناه فردی ترک نماز و روزه بوده در انجام نماز و روزهای قضا کوتاهی نکند.(عروه اول احکام اموات؛ مراجع مساله 1813؛ 1814؛ 1815؛ 2279؛ 2701)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد .
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است از امام صادق علیه السلام که می فرمایند: التَّقدیرُ فی لَیلَةِ تِسعَ عَشرَةَ و الإبرامُ فی لَیلَةِ إحدی و عِشرینَ و الإمضاءُ فی لَیلَةِ ثلاثَ و عِشرینَ
مقدّرات در شب نوزدهم تعیین ، در شب بیست و یکم تأیید و در شب بیست و سوم ماه [رمضان] امضا میشود. (الکافی ، ج ۴ ، ص ۱۵۹ )
توضیحات
در آستانه شب های قدر هستیم، در روایات است که در تمام سال شبی به خوبى و فضیلت شب قدر نمى رسد، ملائکه در آن شب به اذن پروردگار به زمین نازل مى شوند و به خدمت حضرت صاحب عج الله فرجه مشرّف مى شوند و آنچه براى هرکس مقدّر شده است بر ایشان عرضه میکنند، لذا مستحب است انسان این شب را به دعا و نیایش بگذراند تا در لحظات تقدیر اموراتش بیدار بوده و از خداوند متعال خیر را در خواست کند. اما اعمال مشترکه شبهای قدر :
1) غسل کردن: که این غسل در شب نوزدهم بهتر است مقارن غروب آفتاب به جا آورده شود، و در شب بیست و یکم و بیست و سوم بهتر است غسل را بین نماز مغرب و عشا به جا آورد.
2) خواندن دو رکعت نماز: در هر رکعت بعد از حمد هفت مرتبه توحید بخواند و بعد از نماز هفتاد مرتبه ( اَسْتَغْفِرُ اللّهَ وَاَتُوبُ اِلَیْهِ ) بگوید .
3) قرآن به سر: اینکه با حالت خضوع و خشوع برای آمرزش گناه و برآورده شدن حاجات دعا کند و قرآن و معصومین علیهم السلام را واسطه قرار دهد.
4) زیارت امام حسین علیه السلام .
5) إحیاء: احیاء داشتن شب هاى قدر یعنى این شب را تا صبح بیدار باشد و با عبادت و دعا و تلاوت قرآن و جلسات سخنرانى دینى و پرسش و پاسخ هاى مذهبى و یا مطالعه کتاب هاى تفسیر و عقاید و مواعظ سپرى کند.
6) خواندن صد رکعت نماز .
7) دعاء جوشن کبیر.البته هر شب از این شبها اعمال مخصوصی هم دارد که مومنین میتوانند به مفاتیح مراجع نمایند.
خداوند متعال بهترین مقدرات را برای همه ما و جامعه اسلامیمان، مقدر فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم امام کاظم علیه السلام در روایتی میفرمایند: دَعْوَةُ الصَّائِمِ تُسْتَجَابُ عِنْدَ إِفْطَارِهِ.
دعای شخص روزه دار هنگام افطار مستجاب می شود. (وسائل الشیعة ؛ ج10 ؛ ص148)
توضیحات
چند نکته درباره گرد و غبار در حال روزه:
1. فرو رفتن گرد و غبار غلیظ به حلق در صورتیکه غبار غلیظ نباشد، روزه اش صحیح است. (خویی. وحید. صافی:احتیاط واجب روزه را باطل میکند)
2. فرو رفتن گرد و غبار غلیظ به حلق ، بی اختیار یا از روی فراموشی، روزه را باطل نمیکند.(مراجع م 1607)
3. به نظر اکثر مراجع عظام اگر شخص روزه دار عمدا در حال روزه ،غبار غلیظ به حلق برساند روزه اش باطل میشود و فرقی ندارد غبار چیزی باشد که خوردن آن حلال است مثل آرد یا غبار چیزی باشد که خوردن آن حرام است مثل خاک .(فتوا یا احتیاط) (متفاوت:مکارم :اگر درحلق به گل تبدیل شود و فرو دهد مبطل است. شبیری:اگر به قدری غلیظ باشد که عرفا به فرو بردن آن خوردن صدق کند احتیاط واجب) (مراجع و 1603و 1607)
4. فرد روزه دار بنا بر احتیاط واجب باید از دود سیگار و تنباکو پرهیز کند.(بهجت:اگر غلیظ باشد مبطل روزه است) (مراجع 1605)
خداوند متعال همه ما را اهل علم و عمل قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از امام صادق علیه السلام که می فرمایند: إذَا صَلَّیتَ صَلَاةَ فَرِیضَةٍ فَصَلِّهَا لِوَقتِهَا صَلَاةَ مُوَدِّعٍ
وقتی نماز واجب می‌خوانی آن را در وقتش بخوان، مانند کسی که می‌خواهد آخرین نماز عمرش را بخواند. (امالی صدوق، ص212)
توضیحات
در بیان معصومین علیهم السلام نماز رکن دین است که دیگر امور با آن سنجیده می شود (ان قبلت قبلت ما سواها و ان ردت ردت ما سواها) در بیان دیگر می فرمایند نماز معراج مومن است؛ بهترین حالتی که انسان می تواند در آن حال به خدا توجه کند و تقرب بجوید حال نماز است؛ اگر نماز با آداب و شرایط اقامه شود طبق بیان قرآن مجید (ان الصلاه تنهی عن الفحشاء و المنکر) انسان را از گناهان و بدی ها دور می کند و موجب سعادت انسان است.
اما چند نکته درباره احکام نماز قضا:
1. اگر کسی عمدا حتی یک رکعت نمازش را در وقت نخواند و یا کوتاهی کند تا نمازش قضا شود گناه کبیره انجام داده و باید فورا توبه کرده و در خواندن نماز قضا نیز کوتاهی نکند.(هر چند خواندن نماز قضا واجب فوری نیست)
2. کسی که خودش نماز قضا دارد می تواند نمازهای مستحبی بخواند و همچنین می تواند نماز قضا به نیابت از میت بخواند مانند نماز قضای پدر یا مادر مرحومش را.
3. کسی که نماز قضا بر عهده اش است ولی تعدادش را نمی داند مثلا چند نماز صبح از او قضا شده، نمی داند سه یا چهار یا پنج نماز بوده است،چنانچه مقدار کمتر را بخواند کافی است.
4. خواندن نماز های قضا در هر ساعتی از شبانه روز صحیح است و کسی هم که مسافر است می تواند نمازی که در وطن قضا شده، در سفر بخواند البته نمازی که به صورت کامل فوت شده، در سفر هم باید به صورت کامل قضا شود.
5. نماز در هیچ حالتی از انسان ساقط نمی‌شود حتی اگر انسان در حال مریضی است یا داخل وسایل نقلیه است و نماز در حال قضا شدن است باید نماز را با رعایت شرائطی که مقدور است، بخواند و امثال این موارد بهانه‌ای برای ترک نماز نمی شود.
خداوند متعال توفیق عمل به وظایف و دستورات الهی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است از حضرت علی علیه السلام که می فرمایند: ضَمِنتُ لِسِتَّهٍ اَلجَنَّهَ مِنهُم رَجُلٌ خَرَجَ اِلیَ الجُمُعَهِ فَماتَ فَلَهُ الجَنَهُ
براى شش نفر بهشت را ضامن هستم که خداوند به آن ها عطا کند، یکی از آن شش گروه مردى است که در راه رفتن به نماز جمعه بمیرد. (وسائل الشیعه، ج 5، ص 11).
توضیحات
چند نکته درباره احکام نماز جمعه:
1. یکی از با فضیلت ترین اعمال روز جمعه شرکت نماز جمعه است و به نظر اکثر مراجع در زمان غیبت امام زمان علیه السلام کسی که نماز جمعه می خواند بجای نماز ظهر کافی است و دیگر نیازی به خواندن نماز ظهر جمعه نیست و می تواند بجای نماز جمعه نماز ظهر را بخواند که مستحب است همان اول وقت بخواند و شخصی که مسافر است می تواند در نماز جمعه شرکت کند و نماز جمعه اش صحیح است. ( نماز ظهر نیز بنا بر احتیاط خوانده شود: صافی، گلپایگانی)
2. کسی که در نماز جمعه شرکت کرده ( بنا بر احتیاط: سیستانی، مکارم،خوئی) واجب است به خطبه‌ها گوش کند و همچنین باید از هر کاری که باعث از بین رفتن فایده خطبه‌ها یا گوش ندادن میشود مانند صحبت کردن با دیگران پرهیز کند.
3. کسی که به خطبه‌ها نرسیده می تواند در نماز جمعه شرکت کند و به نظر اکثر مراجع عظام کفایت از نماز ظهر نیز میکند حتی اگر در رکعت دوم قبل از رکوع برسد نیز به نظر اکثر مراجع عظام کافی است و رکعت دوم را فرادا انجام دهد. (رساله مراجع ص852 مساله38 و‌صفحه 858 و 847 ،842،862)
تعجیل در فرج امام زمان‌علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
