بیان بین الصلاتین
نوافل 
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از امام باقر علیه السلام روایت شده که میفرمایند: الصَّلاهُ عَمُودُ الدّینِ، مَثَلُها کَمَثَلِ عَمُودِ الْفِسْطاطِ، إذا ثَبَتَ الْعَمُودُ ثَبَتَ الاَّْوْتادُ وَ الاَْطْناب، وَ إذا مالَ الْعَمُودُ وَ انْکَسَرَ لَمْ یَثْبُتْ وَ تَدٌ وَ لا طَنَبٌ.
نماز ستون دین است و مثالش همانند تیرک و ستون خیمه می باشد که چنانچه محکم و استوار باشد میخ ها و طناب های اطراف آن پا بر جا خواهد بود ولی اگر ستون سُست یا کج باشد میخ ها و طنابهای اطراف آن نمی تواند پا برجا باشد. «وسائل الشیعه، ج 4، ص 27، ح 4424»
توضیحات
چند نکته درباره نماز های مستحبی:
اول: در حدیث است که نمازهاى نافله، به منزله هدیّه است و در هر صورت اگرصحیح انجام شود پذیرفته مىشود. با همه تأکید و تشویقى که درباره انجام نمازهاى مستحبى است، شایسته است که اداى آنها از روى علاقه و عشق باشد و انسان، بر خودش آنها را تحمیل نکند. سعى کند که ابتداء آمادگى روحى و علاقه و کشش قلبى بیابد، آنگاه به انجام آنها بپردازد.
بیان نورانی از وجود مبارک حضرت امیر علیه السلام در نهج‌البلاغه هست که فرمود: «إِنَّ لِلْقُلُوبِ إِقْبَالاً وَ إِدْبَاراً فَإِذَا أَقْبَلَتْ فَاحْمِلُوهَا عَلَی النَّوَافِلِ وَ إِذَا أَدْبَرَتْ فَاقْتَصِرُوا بِهَا عَلَی الْفَرَائِضِ» این دل، مثل فصول چهارگانه است، یعنی مثل زمان که گاهی بهاری دارد و گاهی پاییزی، گاهی اقبالی دارد و گاهی ادباری. اگر دل در حالت بهار بود، شکوفایی و اقبال داشت، از نوافل نگذرید، سعی کنید، نافله ها را ترک نکنید و اگر دل، آن آمادگی را ندارد، شما بر دل تحمیل نکنید و فقط واجب ها را انجام دهید، به همین دلیل، در نمازهاى مستحب، برخى ارفاقها و تسهیلاتى وجود دارد که در نمازهاى واجب نیست. این آسانگیرى، براى جذب بیشتر افراد است. از جمله اینکه:
1. نماز مستحب را، هم مىتوان ایستاده خواند، هم نشسته.
2. انجام کم و زیادهاى اشتباهى در نماز مستحب، سجده سهو ندارد.
3. در نماز مستحب، شکّ میان رکعت اوّل و دوّم، نماز را باطل نمىکند و نمازگزار مىتواند تصمیم بر هر کدام بگذارد.
دوم: نمازهای مستحبی زیاد است و انها را نافله گویند و بین نمازهای مستحبی به خواندن نافله های شبانه روز بیشتر سفارش شده است و انها در غیر روز جمعه سی و چهار رکعتند. ( ولى در روز جمعه بر شانزده رکعت نافله ظهر و عصر، چهار رکعت اضافه مىشود.)
سوم: به نظر اکثر مراجع وقت نافله شب از نصف شب است تا اذان صبح، و بهتر است نزدیک اذان‌صبح خوانده شود. مسافر و کسى که براى او سخت است نافله شب را بعد از نصف شب بخواند، مىتواند آن را در اول شب بجا آورد (سیستانی : وقت نافله شب از اول شب است تا اذان صبح)
چهارم: نافله ظهر و عصر را در سفر یعنی در جایی که نماز شکسته است، نباید بخواند .ولى نافله عشا را به نیت اینکه شاید مطلوب باشد، مىتواند بجا آورد. ( اکثر مراجع رساله مراجع ازم 764تا774)
خداوند متعال همه ما را از نمازگذاران واقعی قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
صدقه و انفاق
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم. از امام رضا علیه السلام روایت است که می فرمایند : عَونُکَ لِلضَّعیفِ مِن أفضَلِ الصَّدَقَةِ
یارىِ توبه ناتوان، از بهترینِ صدقه‌ها ست (تحف العقول ص 414 )
توضیحات
چند نکته در مورد صدقه:
1. یکی از مستحباتی که سفارش شده صدقه مستحبی و کمک مالی به دیگران است و از آداب مهم سفر این است که انسان در ابتدای سفرش صدقه بدهد. (عروه الوثقی کتاب الحج اداب سفر)
2. در مصرف صدقه مستحبی فقیر بودن یا سید نبودن شرط نیست بلکه می توان صدقه مستحبی را به فقیر یا ثروتمند یا سادات با حفظ احترام پرداخت کرد. اما سعی شود صدقات را به فقرایی که متدین و عفیف هستند پرداخت نمود. (اجوبه س1822 ومنهاج ج 2 م 1607)
3. صدقه‌ای که از مال خود انسان بوده و کنار گذاشته یا در قلک یا صندوق شخصی جمع آوری نموده تا وقتی به فقیر تحویل نداده در اختیار خودش است و می‌تواند عوض کرده و به هر مصرفی می‌خواهد برساند اما بعد از انداختن پول به صندوقهای مربوط به موسسات خیریه یا کمیته امداد امام خمینی ره، احتیاط آن است که به آنها دست نزند و باید آن را به همان مؤسسه و خیریه تحویل دهد. ( به نظر اکثر مراجع معظم تقلید) ( تحریر الوسیله، القول فی الصدقه م1 و 2؛ منهاج سیستانی ج2 م 1605؛آیت الله مکارم شیرازی، استفتاآت ج3 سوال343، استفتاء خصوصی وحید احتیاط این است که بر ندارد. رهبری: اگر صندوق در اختیار شما باشد مانع ندارد.مکارم: اشکال ندارد.جزوه کاوشی در احکام ص94).
خداوند توفیق انفاق در راهش را به ما عطا فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گران فروشی
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در آیات قرآن مجید کرارا از کم فروشى نکوهش شده، مثل داستان حضرت شعیب علیه السلام در آنجا که ایشان قوم را مخاطب ساخته، مى گوید: أَوْفُوا الْکَیْلَ وَ لا تَکُونُوا مِنَ الْمُخْسِرِینَ وَ زِنُوا بِالْقِسطاسِ الْمُستَقِیمِ وَ لا تَبْخَسوا النَّاس أَشیَاءَهُمْ وَ لا تَعْثَوْا فى الاَرْضِ مُفْسِدِینَ .
حق پیمانه را ادا کنید، و دیگران را به خسارت میفکنید، با ترازوى صحیح وزن کنید، و حق مردم را کم نگذارید، و در زمین فساد نکنید. شعراء/ 181- 183
توضیحات
چند نکته در مورد کم فروشی و گران فروشی
1. کم فروشی آن است که فروشند هنگام تحویل کالا ، کالا را کمتر از آن مقداری که مشخص شده تحویل دهد مثلا کسی یک کیسه برنج را که باید ده کیلو داشته باشد فروخته و وجه آن را بر همان میزان دریافت کرده اما زمان تحویل کمتر از ده کیلو به مشتری می دهد، و کسی که کم فروشی کرده کار حرامی مرتکب شده و به مقداری که کم فروخته است مدیون و ضامن است و باید به صاحبش برگرداند. (رساله آموزشی مقام معظم رهبری، ج2، ص33)
2. اما گرانفروشی آن است که قیمت کالا را بیش از قیمت عادلانه آن بفروشد چنانچه گرانفروشی به حد اجحاف و ظلم برسد یعنی به مقداری گران بفروشد که مردم به او ظالم و ستمکار می گویند که در این صورت گرانفروشی حرام است و چنانچه به این حد هم نرسد کراهت دارد و برکت را از مال می گیرد.( استفتاءات (امام خمینى)، ج2، ص: 62 )
خداوند متعال توفیق خدمت به مومنین را عنایت کند به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده که فرمودند: إِنَّ الْغَضَبَ مِنْ الشَّیْطَانِ وَ إِنَّ الشَّیْطَانَ خُلِقَ مِنْ النَّارِ وَ إِنَّمَا تُطْفَأُ النَّارُ بِالْمَاءِ فَإِذَا غَضِبَ أَحَدُکُمْ فَلْیَتَوَضَّأْ.
غضب و خشم از شیطان و شیطان از آتش آفریده شده است و آتش با آب خاموش مى شود، پس هرگاه یکى از شما به خشم آمد و غضبناک شد، وضو بگیرد.(نهج الفصاحه ص 286 ، ح 660)
توضیحات
وضو طهارت باطنی است که با انجام آن انسان می تواند کلمات مقدس را لمس و مس کند؛ در روایات معصومین علیهم السلام برای وضو آثار زیادی بیان شده مثلا با وضو خوابیدن موجب این است که خواب عبادت محسوب شود یا اینکه با طهارت غذا خوردن فقر را دور می کند؛ لذا بسیاری از امور مستحب است که با طهارت انجام شود.
اما چند نکته کوتاه درباره احکام وضو:
1. یکی از شرایط وضو این است که اعضا وضو هنگام شستن و مسح کردن پاک باشد،لذا اگر عضوی از اعضا وضو مانند دست یا صورت نجس است باید ابتدا آنرا تطهیر کرده و بعد به نیت وضو شسته و مسح شود. (مخالف، بهجت: مگر اینکه بوسیله وضو گرفتن و یا غیر آن بطور اتفاقی پاک شده باشد. سیستانی: اگر عضو متنجس با یک بار شستن پاک می گردد و آب کر یا جاری باشد در این صورت با فرو بردن عضو در آب به نیت وضو یا با شستن عضو زیر شیر متصل به کر یا جاری هم عضو تطهیر می شود و شستن وضویی محقق می شود).(رساله مراجع شرط ششم م 2776؛277).
2. در اعضاء وضو و غسل مانعی از رسیدن آب نباشد و در صورت وجود مانع باید برطرف شود هر چند بر طرف کردن آن هزینه داشته باشد.
3. اگر در اعضا وضو چیزی چسبیده باشد مانند چسب یا رنگ یا ناخن و مژه مصنوعی چنانچه برطرف کردن اینها هر چند با هزینه کردن امکان نداشته باشد یا سختی غیر قابل تحملی داشته باشد اگر علاوه بر غسل و وضوی جبیره ای ،تیمم هم انجام شود به نظر همه مراجع مکلف به وظیفه خودش عمل کرده است و وضوی جبیره است این است که به صورت معمولی فرد وضو بگیرد و هنگامی که به مانع می رسد دست خیس روی مانع بکشد.(جهت اطلاع آیه ا... سیستانى: وظیفه‌اش تیمّم است مگر آن که آن چیز در مواضع تیمّم باشد که در این صورت لازم است بین وضو و تیمّم جمع کند و اگر آن چیزى که چسبیده دوا باشد، حکم جبیره را دارد. آیات عظام خوئى، تبریزى زنجانی: وظیفه‌اش تیمّم است، (آیه ا...تبریزى: مگر در صورتى که در جاى تیمم هم چسبیده باشد که در این صورت، وضو یا غسل کافى است).آیات عظام امام خمینی، فاضل، مکارم، بهجت، نوری،: وضوی جبیره بگیرد.آیات عظام گلپایگانى، صافى: و بنا بر احتیاط واجب اگر تمام یا بعض محلّ تیمّم بى‌مانع باشد، تیمّم هم بنماید.رساله مراجع مساله 338،)
خداوند متعال همه محبین اهل بیت علیهم‌السلام را از پاکان قراردهد به برکت صلوات بر محمدو آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از أمیر المومنین علیها لسلام روایت شده که فرمودند: مَنِ اتَّجَرَ بِغَیْرِ فِقْهٍ فَقَدِ ارْتَطَمَ فِی الرِّبَا.
کسی که بدون یادگیری احکام، تجارت کند، بداند که در ربا فرو خواهد رفت. نهج البلاغه،حکمت447.
توضیحات
یکی از سوالاتی که فراوان پرسیده می شود این است که گرفتن دیر کرد در برابر دین جایز است یا خیر؟.(جهت اطلاع بیان کننده: دیرکرد در مالیات و جریمه راهنمایی و رانندگی و مانند این دو دیرکرد در برابر دین نیست و حکم دیرکرد را ندارد.)
در جواب عرض می شود: یک قسم از دیر کرد به نظر همه فقها حرام است و آن صورتی است که طلبکار به بدهکار برای تاخیر پرداخت بدهیش مهلت بدهد و بابت مهلت دادن وجهی دریافت کند که در بازار به نو کردن چک هم تعبیر می کنند مثلا ماشینی را شش ماهه می فروشد در سررسید پرداخت دین، بدهکار و طلبکار با یکدیگر توافق می کنند، که بدهکار بدهی را با تاخیر پرداخت کند ولی بابت تاخیر مبلغی پرداخت کند، که این مورد ربا جاهلی گفته می شود و حرام است.
اما نوع دیگر این است که فروشنده در هنگام خرید و فروش مثلا، اعلام کند بدهکار ملزم است بدهی را در سررسید پرداخت کند و فروشنده رضایت به تاخیر پرداخت ندارد اما با بدهکار در ضمن خرید و فروش شرط می کند، چنانچه بدهی را در سررسید پرداخت نکند، وجه معینی بابت خسارت باید بپردازد، چنین شرطی به نظر برخی از مراجع از جمله امام خامنه ای صحیح است هر چند برخی مراجع اینرا هم غیر شرعی می دانند.( استفتائات ایت الله سیستانی س 359 و 364؛ ایت الله مکارم در سایت: جریمه دیر کرد هر گاه‌به عنوان یک قانون بانکی طبق محاسبه سود پول اعمال شود نوعی ربا خواری و حرام است. و اگر به عنوان تعزیر در برابر تاخیر در پرداخت دین باشد ( در فرض عدم اعسار) مبلغ آن جریمه متعلق به بیت المال است نه سیستم بانکی. و اگر به عنوان شرط ضمن العقد در آید و به وام‌گیرندگان تفهیم شود و آنها موافقت کنند می‌تواند مشروع باشد و در این صورت نیز سزاوار است انصاف را رعایت کنند)
خداوند متعال توفیق کسب روزی حلال نصیب همه ما بگرداند به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم ضمن عرض تبریک ولادت حضرت معصومه سلام الله علیها فردی به امام رضا علیه السّلام نوشت که: من پنج سال است که از بچّه دار شدن جلوگیری می کنم؛ چرا که همسرم از بچّه دار شدن کراهت دارد و می‌گوید که به خاطر بی چیزی، تربیت آنها بر من سخت است. امام علیه السّلام به او نوشت: اُطْلُبِ الْوَلَدَ فَاِنَّ اللَّهَ یَرْزُقُهُمْ
بچّه دار شو که خداوند روزی آنها را خواهد داد. (وسائل الشیعة ؛ ج21 ؛ ص360 چاپ قم)
توضیحات
اگر خداوند به انسان فرزندی عنایت کند والدین نسبت به فرزند وظایفی دارند:
1. برخی از وظایف مستحب است مانند برداشتن کام فرزند هنگام تولد با تربت امام حسین علیه السلام و گفتن اذان در گوش راست و اقامه در گوش چپ فرزند و انتخاب کردن نام نیک که بهترین آنها اسامی پیامبران و امامان علیهم السلام می باشد و عقیقه کردن.و در عقیقه مهم است که گاو یا گوسفند‌یا شتری به نیت عقیقه ذبح شود.(تحریر الوسیله فصل فی احکام الاولاد م 15)
2. برخی از وظایف واجب است مانند اینکه فرزند را تربیت دینی کنند مثلا نسبت به حجاب و نماز و مسائل دینی، فرزند را آشنا کنند و چنانچه کوتاهی کنند و فرزند در زمان بلوغ رعایت نکند والدین شرعا مسؤل خواهند بود و او را از گناهانی که خدای متعال رضایت ندارد مانند دروغ و غیبت و تهمت به دیگران و ضرر زدن به خود یا دیگران منع کنند و نفقه دادن به فرزند تا زمانی که فرزند فقیر است واجب است. (توضیح المسائل(محشى - امام خمینى)؛ ج2، ص: 512، [مسأله 2491]تحریر ج 3 مساله 15)
خداوند به همه ما فرزندان صالح عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم با تبریک میلاد با سعادت حضرت معصومه سلام الله علیها و دهه کرامت ، یکی از عادات پسندیده مومنین در اعیاد ، عیدی و هدیه دادن است، در این زمینه از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده که فرمودند: تَهادَوا فَإِنَّها تَذهَبُ بِالضَّغائِنِ
به یکدیگر هدیه بدهید، که همانا هدیه کینه‌ها را از بین مى‌برد. ( کافى ( ط- الاسلامیه) ج5،ص144،ح14 من لایحضره الفقیه ج3 ، ص299)
توضیحات
چند نکته درباره هدیه دادن:
1. یکی از مستحبات هدیه دادن، بویژه به ارحام و خویشان است، مخصوصا در میان ارحام و خویشاوندان نسبت به پدر و مادر سفارش بیشتری شده است.
2. اگر به فرزندی بیشتر از فرزند دیگری هدیه داده شود یا هدیه‌ای با ارزشتری داده شود کراهت دارد . اما اگر یکی از فرزندان دارای خصوصیتی باشد که سزاوار برتری است مثلا فقیر است چنانچه باعث فتنه و فساد نشود برتری دادن او در هدیه خوب است.
3. مالی که هدیه داده میشود تا هدیه گیرنده تحویل نگیرد هدیه محسوب نمی‌گردد مثلا اگر انسان به فرزندش بگوید ماشین را به تو بخشیدم تا وقتی که تحویل فرزند نداده، مال فرزند نشده است و احکام هدیه را ندارد و اگر هدیه ای به فرزند نا بالغ داده شود پدر یاپدر بزرگ و در صورت نبودن این دو قیم شرعی، باید تحویل بگیرد.( منهاج الصالحین آیه الله سیستانی جلد2کتاب الهبه مساله 136؛تحریر الوسیله‌کتاب الهبه مساله22.)
خداوند متعال بهترین هدیه که فرج امام زمان علیه السلام است را نصیب همه مستضعفین عالم بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم‌با تبریک میلاد حضرت معصومه سلام الله علیها و تبریک دهه کرامت از حضرت رضا علیه السلام روایت است که می فرمایند: إِنَّهُ لَیْسَ شَیْءٌ مِنَ الْأَعْمَالِ عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بَعْدَ الْفَرَائِضِ أَفْضَلَ مِنْ إِدْخَالِ السُّرُورِ عَلَى الْمُؤْمِن
بعد از انجام واجبات، کارى بهتر از ایجاد خوشحالى براى مؤمن، نزد خداوند بزرگ نیست. فقه الرضا علیه السلام ص339
توضیحات
چند نکته در مورد هدیه :
1. یکی از مستحبات هدیه دادن، بویژه به ارحام و خویشان است، مخصوصا در میان ارحام و خویشاوندان نسبت به پدر و مادر سفارش بیشتری شده است.
2. اگر به فرزندی بیشتر از فرزند دیگری هدیه داده شود یا هدیه‌ای با ارزشتری داده شود کراهت دارد،اما اگر یکی از فرزندان دارای خصوصیتی باشد که سزاوار برتری است مثلا فقیر است چنانچه باعث فتنه و فساد نشود برتری دادن او در هدیه خوب است.
3.مالی که هدیه داده میشود تا تحویل داده نشود هدیه محسوب نمی‌گردد مثلا اگر انسان به فرزندش بگوید وسیله ای را به تو بخشیدم تا وقتی که تحویل فرزند نداده، مال فرزند نشده است و احکام هدیه را ندارد.
4. در برخی موارد چیزی را که انسان بخشیده و تحویل داده است نمیتواند پس بگیرد مثلا مالی را به اقوام نسبی هدیه داده است بنابر این اگر پدری به فرزندش مالی هدیه بدهد و تحویل بدهد حق ندارد، بدون رضایت فرزند پس بگیرد. (منهاج الصالحین آیه الله سیستانی جلد2 کتاب الهبه مساله136؛ تحریر الوسیله کتاب الهبه مساله22.)
خداوند متعال در این ایام عیدی ما را استجابت همه دعاها بویژه فرج امام زمان علیه السلام قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله روایت شده که میفرمایند: أفشِ السَّلامَ یَکثُر خَیرُ بَیتِکَ
؛سلام را رواج داده و به همه سلام کن تا برکت خانه‌ات زیاد شود. (خصال ص 181،ح246 )
توضیحات
چند کوتاه نکته درباره احکام سلام کردن:
1.شروع کردن به سلام مستحب است اما جواب سلام فوری است یعنی شنونده سلام باید بلافاصله پاسخ سلام را بدهد هر چند سلام کننده بچه ممیز یعنی بچه ای که خوب و بد را می فهمد به انسان سلام کند و همچنین اگر سخنران یا قاری یا مداح به مخاطبین سلام کند، واجب است حداقل یک نفر جواب سلام را بدهد.(عروه الوثقی مبطلات نماز م 37، توضیح المسائل مراجع 1141و1138)
2. انسان در حالت معمولی باید طوری جواب سلام را بدهد که سلام کننده، جواب سلام را بشنود و نمی تواند جواب سلام را با اشاره سر یا دست بدهد، لذا اگر انسان مثلا در حال مکالمه با تلفن همراه هست، چنانچه در همین حال کسی به انسان سلام کند، شرعا واجب است در بین مکالمه جواب سلام را به گونه ای که سلام کننده بشنود، جواب بدهد.(عروه الوثقی، مبطلات نماز، م 26و توضیح المسائل مراجع م 1139)
3. اگر کسی از روی استهزا و تمسخر و شوخی سلام کند، جواب سلامش واجب نیست.(توضیح المسائل مراجع م 1144)
خداوند متعال همه ما را عامل به دستورات دینی قرار بدهد به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از امام صادق علیه السلام که می فرمایند: إذَا صَلَّیتَ صَلَاةَ فَرِیضَةٍ فَصَلِّهَا لِوَقتِهَا صَلَاةَ مُوَدِّعٍ
وقتی نماز واجب می‌خوانی آن را در وقتش بخوان، مانند کسی که می‌خواهد آخرین نماز عمرش را بخواند. (امالی صدوق، ص212)
توضیحات
دربیان معصومین علیهم السلام نماز رکن دین است که دیگر امور با آن سنجیده می شود (ان قبلت قبلت ما سواها ) در بیان دیگر میفرمایند نماز معراج مومن است؛ بهترین حالتی که انسان می تواند در آن حال به خدا توجه کند و تقرب بجوید حال نماز است؛ اگر نماز با آداب و شرایط اقامه شود طبق بیان قرآن مجید (ان الصلاه تنهی عن الفحشاء و المنکر) انسان را از گناهان و بدی ها دور می کند و موجب سعادت انسان است.
اما چند نکته درباره احکام نماز قضا:
1. اگر کسی عمدا حتی یک رکعت نمازش را د ر‌وقت نخواند و یا کوتاهی کند تا نمازش قضا شود گناه کبیره انجام داده و باید فورا توبه کرده و در خواندن نماز قضا کوتاهی نکند ولی واجب نیست فورا آن را بجا بیاورد .
2. کسی که خودش نماز قضا دارد می تواند نمازهای مستحبی بخواند و همچنین می تواند نماز قضا به نیابت از میت بخواند مانند نماز قضای پدر یا مادر مرحومش را.
3. کسی که نماز قضا بر عهده اش است ولی تعدادش را نمی داند مثلا چند نماز صبح از او قضا شده، نمی داند سه یا چهار یا پنج نماز بوده است، چنانچه مقدار کمتر را بخواند کافی است.
4. خواندن نماز های قضا در هر ساعتی از شبانه روز صحیح است و کسی هم که مسافر است می تواند نمازی که در وطن قضا شده، در سفر بخواند البته نمازی که به صورت کامل فوت شده، در سفر هم باید به صورت کامل قضا شود.
5. نماز در هیچ حالتی از انسان ساقط نمی‌شود حتی اگر انسان در حال مریضی است یا داخل وسایل نقلیه است و نماز در حال قضا شدن است باید نماز را با رعایت شرائطی که مقدور است، بخواند و امثال این موارد بهانه‌ای برای ترک نماز نمی شود.( اگر همه مستمعین بانوان هستند این نکته بیان شود: نماز از بانوان در ایام عادت ماهانه ساقط است)
خداوند متعال توفیق عمل به وظایف و دستورات الهی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد وال محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمودند: حَسِّنوا أَخلاقَکُم وَ الطُفوا بِجیرانِکُم وَ أکرِموا نِساءَکُم تَدخُلُوا الجَنَّةَ بِغَیرِحِسابٍ
اخلاق خود را نیکو کنید و با همسایگان خود مهربان باشید و زنان خود را گرامى بدارید تا بى حساب وارد بهشت شوید. (التوحید، ص ۱۲۷)
توضیحات
چند نکته درباره حقوق زن و شوهر:
1. حرام است که خانم بدون اجازه شوهر از منزل‌خارج شود لذا چنانچه میان و زن شوهر ناراحتی وجود داشته باشد زن شرعا مجاز نیست که بدون اجازه شوهر از منزل خارج شود، مگر اینکه ضرورتى مانند سفر حج واجب یا خطر‌جانی ایجاب کند یا در ضمن عقد ازدواج خانم شرط کرده باشد که در مواردی مثل کار و تحصیل بدون اجازه از منزل خارج شود، ولی در هر صورت شایسته است شوهر به همسرش برای ملاقات خویشان خصوصا پدر‌و مادر همسرش اجازه بدهد.
2. زن نسبت به همسرش در مسائل خصوصی تمکین داشته باشد و بدون عذر شرعى جلوگیرى نکند و مستحب است که زن امور منزل را به عهده بگیرد که‌دارای اجر و ثواب فراوانی است؛ در مقابل بر مرد واجب است نفقه خانم را که شامل تهیه غذا و لباس و مسکن و سایر احتیاجات را در حد متعارف و شان زن تامین کند و گرنه مدیون زن است.
3. یکی از حقوق مشترک زن و شوهر این است که زن و شوهر چه با گفتار و چه رفتار یکدیگر را مورد اذیت و آزار قرار ندهند.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از امام صادق علیه السلام روایت است که می فرمایند: مَنْ سَرَّهُ أَنْ تُسْتَجَابَ دَعْوَتُهُ فَلْیُطَیِّبْ مَکْسَبَهُ.
هر که بخواهد دعایش مورد اجابت قرار گیرد، باید کسب خود را پاک و طاهر گرداند. (وسائل الشیعة، ج7، ص: 84 چاپ قم مؤسسه آل البیت علیهم السلام )
توضیحات
دعا کردن آدابی دارد مثل اینکه انسان در دعا فقط خداوند متعال را اثرگذار بداند و غیر خدا را وسیله بداند، در دعا اصرار و پافشاری داشته باشد یا اینکه دعا کردن با حالت‌گریه و ابتهال باشد و همچنین از آنچه که مانع استجابت دعاست دوری کند مثل گناهان و رعایت نکردن حق الناس.
اما چند نکته در مورد احکام حق الناس:
1. اگر حق مالی مردم به گردن انسان باشد باید حق مالی و بدهی مالی را پرداخت کرد و تنها با توبه از گناه حق مالی مردم از بین نمی‌رود.
2. اگر انسان بخواهد بدهی خود را پرداخت کند چنانچه به طلبکار دسترسی دارد باید به خود وی بدهد و اگر فرد فوت کرده می‌بایست به ورثه‌اش بپردازد و اگر پرداخت مستقیم بدهی به طلبکار سبب آبروریزی یا مانع شرعی دیگری در میان است می‌تواند به صورت غیر مستقیم مثلا به کمک واسطه بدون ذکر جزئیات بدهی خود را پرداخت کند و انجام کارهای خیر از طرف طلبکار بجای پرداخت بدهی کافی نیست.
3. اگر طلبکار معلوم نیست باید برای پیدا کردن او جستجو نماید و چنانچه مایوس از پیدا کردن طلبکار باشد باید با اجازه مرجع تقلید مقدار بدهی را به فقیر متدین بدهد.
تعجیل در‌فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خاصه امام خامنه ای صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم .خداوند متعال در قران مجید می فرماید: قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ .
بگو اى بندگانم که زیاده بر خویشتن ستم روا داشتهاید، از رحمت الهى نومید مباشید، چرا که خداوند همه گناهان را مىبخشد، که او آمرزگار مهربان است (سوره زمر آیه 53)
توضیحات
چند نکته درباره احکام توبه:
1. توبه کردن از گناهان، واجب فوری است و تأخیر انداختن آن جایز نیست. توبه زمان و مکان و آداب خاصی لازم ندارد؛ هر چند در بعضی از مکانها مثل حرمهای معصومین علیهم السلام زمینه برگشت به سمت خداوند متعال بیشتر است.لذا فرد وقتی گناهی مرتکب شد باید سریعا توبه کند هر چند قبلا توبه کرده و آنرا شکسته؛ باز هم باید توبه واقعی کند و به سوی خداوند متعال برگردد و از رحمت الهی ناامید نباشد زیرا ناامیدی خودش گناه است.
2. حقیقت توبه این است که قلبا از گناهش پشیمان شود و تصمیم بر ترک گناه گرفته شود.
3. نسبت به برخی گناهان علاوه بر پشیمانی و تصمیم بر ترک گناه جبران گذشته واجب است مثل اینکه اگر گناه فردی ترک نماز و روزه بوده در انجام نماز و روزهای قضا کوتاهی نکند.(عروه اول احکام اموات؛ مراجع مساله 1813؛ 1814؛ 1815؛ 2279؛ 2701)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خاصه امام خامنه ای صلوات بر محمد و آل محمد .
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم خداوند متعال در قرآن مجید میفرماید: یَا أیُّهَا النَّبِیُّ قُل لِأزوَاجِکَ وَ بَنَاتِکَ وَ نِسَاءِ المُؤمِنِینَ یُدنِینَ عَلَیهِنَّ مِنجَلَابِیبِهِنَّ ذَلِکَ أدنَی أن یُعرَفنَ فَلَا یُؤذَینَ.
ای پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: «جلبابها [= روسری‌های بلند] خود را بر خویش فرو افکنند، این کار برای اینکه (به عفت) شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند بهتر است. (سوره احزاب آیه 59)
توضیحات
از نظر شرع مقدس اسلام، پوششی که بر زن در برابر نامحرم واجب است شرایطی دارد:
الف. اندام بدن را به مقداری که شرعاً پوشش آن واجب است کاملاً بپوشاند لذا استفاده از لباسهای کوتاه که اندام بدن را به مقدار واجب نمی پوشاند یا لباسهای بدن نما که از زیر آن پوست بدن نمایان است در برابر نامحرم جایز نیست و حرام می باشد. (مانند جوراب نازک، آستین کوتاه، پیدا بودن زیر گلو در برخی پوشش ها) ب. تنگ و چسبان نباشد لذا لباسهایی که برجستگیهای اندام زن را مشخّص می کند در برابر نامحرم جایز نیست.
ج. زینتی نباشد بنابراین زنی که صورت خود را آرایش کرده یا به ناخن دستهایش لاک زده یا از لنزهای رنگی زینتی استفاده کرده باید آن را از نامحرم بپوشاند.(رساله جامع م 1460)
خداوند متعال به مردان ما غیرت و به زنان عفت و حیا عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم خداوند متعال در قرآن مجید می فرماید: یَا أیُّهَا‌النَّبِیُّ قُل لِأزوَاجِکَ وَ بَنَاتِکَ وَ نِسَاءِ المُؤمِنِینَ یُدنِینَ عَلَیهِنَّ مِن جَلَابِیبِهِنَّ ذَلِکَ أدنَی أن یُعرَفنَ فَلَا یُؤذَینَ.
ای پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: «جلبابها [روسری‌های بلند] خود را بر خویش فروافکنند، این کار برای اینکه (به عفت)شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند بهتر است. (سوره احزاب آیه 59)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره پوشش و لباس یک فرد مسلمان:
1. حفظ پوشش شرعی یکی از مسلمات و ضروریات دینی می باشد ؛که هدف از حجاب و پوشش، گسترش حیا و عفت در جامعه و جلوگیری از فساد، استحکام و‌گرم شدن کانون خانواده است و فقدان حجاب سبب معاشرت‌های نادرست میان زن و مرد و سست شدن کانون خانواده میشود لذا هم بر مردان و هم بر زنان واجب است حجاب شرعی را رعایت کنند و مردان مراقب حجاب دختران و همسرانشان باشند و عموم مردم هم نسبت به نهی از منکر در صورت وجود شرایط نهی‌از‌منکر نسبت به افراد متخلف، کوتاهی نکنند.
2.لباس از عوامل فرهنگ ساز است لذا نباید کیفیت پوشش و لباس سبب ترویج فرهنگ ضد دینی باشد مثلا نباید روی لباس تصاویر یا نوشته هایی باشد که تبلیغ فرقه های منحرف و ضد دینی باشد.
3.رعایت پوشش شرعی در برابر هر نامحرمی واجب است، فرقی بین فامیل و همکار و دکتر و بیگانه ندارد و همچنین تفاوتی میان مکانهای زیارتی و مجالس عروسی یا عزاداری نمی‌باشد.
خداوند متعال به مردان ما غیرت و به زنان ما عفت عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. خداوند متعال در قرآن کریم خطاب به همسران پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم میفرماید: فَلَا‌تَخضَعنَ بالقَولِ فَیَطمَعَ الَّذِی فِی قَلبِهِ مَرَضٌ وَ قُلنَ قَولاًمَعرُوفاً
با نرمی و نازکی سخن مگوئید تا آن کسی که دلش بیمار است طمع نورزد بلکه با گفتاری شایسته (ی‌یک زن مومنه) سخن بگویید. (احزاب، آیه 32)
توضیحات
یکی از مسائل مهم دینی و اجتماعی مساله گفتگو با نامحرم است فرقی ندارد که درفضای درس و تحصیل باشد یا در فضای مجازی باشد یا در فضای کسب و کار، در هر صورت چنانچه ضوابط شرعی رعایت نشود آسیب های مختلف اجتماعی را به دنبال دارد لذا هر مومنی در هنگام گفتگو با نامحرم برای کسب رضای‌خدا و دور ماندن از آسیبهای فردی یا اجتماعی باید شرایطی را رعایت کند که به برخی از آنها اشاره می شود:
1. در هنگام صحبت یا چت کردن یا پیامک زدن به نامحرم، بکاربردن کلماتی که نامناسب بین دو نامحرم است مثل کلمات عاشقانه یا کلمات تحریک آمیز جایز نیست.
2. به قصد لذت شهوانی نباشد بنابراین چنانچه هنگام گفتگو با نامحرم احساس شود به سمت لذتهای شهوانی کشیده شده است؛ شرعا حرام است و باید قطع ارتباط صورت بگیرد.
3. اگر مرد یا زنی ترس آن را داشته باشد که چنانچه با نامحرمى صحبت کند یا به صورت چت در شبکه‌های مجازی با او ارتباط پیدا کند ،آن زن یا مرد نامحرم او را به گناه آلوده خواهد کرد نباید با او صحبت کند و ارتباط برقرار کند. (سیستانی رساله جامع مساله1476و 1477 و1478)
خداوند متعال توفیق ارتباط صحیح با بندگانش را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم. از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم روایت است که میفرمایند: إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ‌جَلَّ لَعَنَ آکِلَ الرِّبَا وَ مُؤْکِلَهُ وَ کَاتِبَهُ وَ شَاهِدَیْهِ
خداى عز‌و‌جل ربا خوار و ربا دهنده و نویسنده و شاهد بر آن را لعنت کرده است. (من لا یحضره الفقیه‌ج4،ص8 ،ح4968)
توضیحات
چند نکته کوتاه در مورد ربا:
1. یکی از گناهانی که در قرآن به عنوان جنگ با خدا معرفی شده ربا است و از گناهان بزرگ به شمار می رود.
2. یکی از قراردادهایی که در آن ربا وجود دارد این است که انسان به کسی قرض بدهد و شرط سود کند حتی اگر مقدار سود را معین نکند و بگوید هرچه دوست‌داری پرداخت کن، باز هم ربا محسوب می شود؛ و فرق ندارد سود نقدی باشد یا غیر نقدی، مانند اینکه قرض بدهد و به شرط اینکه وسیله نقلیه اش را تعمیر کند باز هم ربا محسوب می شود و حرام است.(استفتائات بهجت ج3 سوال 4381؛ مراجع م2283؛ اجوبه الاستفتاآت سوال 1630 )
3. به نظر اکثر مراجع عظام تقلید در چند مورد ربا گرفتن حرام نیست،از جمله : ربا گرفتن پدر و فرزند از یکدیگر، که فرقی بین پسر و دختر نیست و همچنین ربا گرفتن زن و شوهر از یکدیگر .(زنجانی: ربا گرفتن پدر از پسر و شوهر از زن حرام نیست اما بنا بر احتیاط واجب پسر از پدر و زن از شوهر ربا نگیرد)؛ خوئی و تبریزی: ربا گرفتن بنا براحتیاط واجب در موارد فوق جایز نیست)؛ نکته: زن دائم اتفاقی و در موقت اختلافی است. مسأله مراجع 2080؛ رساله آیه الله وحید 2108)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام سلامتی‌مراجع عظام خصوصا امام خامنه ای صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از حضرت رضا علیه السلام که می فرمایند: إذَا وَعَدتُم الصِّبیَانَ فَفُوا لَهُم فَإنَّهُم یَرَونَ أنَّکُم تَرزُقُونَهُم
چون به کودکان وعده‌ای می‌دهید وفا کنید چرا که به گمان آنها شما روزی ده آنها هستید. ( الکافی، ج 6، ص 50.)
توضیحات
فرزندان ادامه حیات پدر و مادر محسوب می شوند؛ در روایات معصومین علیهم السلام فرزندان را یکی از باقیات الصالحات و چیزهایی که باعث می شود بعد از فوت همچنان پرونده انسان باز بماند و امور خوب و نیک برایشان ثبت شود،معرفی و بیان فرموده اند.
اما چند نکته در مورد کودکان:
1. شایسته است که والدین به فرزندانشان برخی از آموزشها مثل نماز و احترام به والدین و حقوق دیگران را تعلیم دهند تا تربیت دینی شوند لذا تمرین دادن کودکی که خوب و بد را میفهمد بر نماز و سایر عبادات مستحب است. ( عروه الوثقی شرائط صحت صوم مساله2)
2. بر ولیَ کودک واجب است که او را از آنچه موجب فساد اخلاق و عقائدش میشود حفظ نماید مانند دیدن فیلم و کتابهای گمراه کننده یا مدارسی که در آنها معلمان فاسدی میباشند و همچنین والدین موظّف‌اند دختر را از کودکی به رعایت حجاب و دوری از نامحرم عادت دهند و اگر در این امر کوتاهی کنند و دختر را نسبت به نامحرم بی‌تفاوت نمایند و این امر موجب شود که دختر پس از رسیدن به سنّ تکلیف در رعایت حجاب و عفّت و برخورد با نامحرم سهل انگار گردد، شرعاً مسئول‌خواهند بود. (سیستانی رساله‌جامع م 1466.)
3. کتک زدن کودک جایز نیست حتی به جهت تربیت فرزند؛ چرا که زدن، غالبا نتیجه معکوس دارد و فقط در صورتی که کار حرامی مرتکب شده یا سبب آزار یا ضرر رساندن به دیگران شده است و تنها راه تآدیب منحصر به زدن باشد؛ ولی کودک ( پدر یا جد پدری) یا کسی که از طرف او مجاز است می تواند به حدی که بدنش سرخ نشود به صورت آهسته به قصد تربیت نه خنک شدن دل بزند. ( بیش از سه ضربه نزند) و چنانچه سرخ شود باید دیه بدهد. (سیستانی؛ رساله جامع م 2690بهجت؛ رساله م1609مرحوم امام:آیا تنبیه بدنى در مورد کودکان در خانه یا مراکز آموزشى مجاز است یا خیر؟ ج- تأدیب به نحو متعارف به طورى که بدن را سرخ یا کبود یا مجروح نکند مانع ندارد. مجمع المسائل (للگلبایگانی)؛ ج3، ص: 266: تنبیه بدنى هم سر و کودکان به منظور تأدیب جایز است یا نه؟ در غیر تعزیر و حدّ که اجراء آن وظیفۀ حاکم شرع است زدن زن یا طفل جایز نیست مگر موارد‌مخصوصه که شرعا اجازه داده شده مثل موردى که امر بمعروف یا نهى از منکر موقوف به آن باشد یا بعض مراتب نشوز زن که بر شوهر جایز است تأدیب یا در تمرین طفل به نماز در ده سالگى و امثال آنها و در موردى که شرعا اجازه داده شده نباید طورى بزند که موجب دیه شود مثلا رنگ پوست بدن سرخ شود.)
4. بر فرزندان واجب است که احترام پدر و مادر را رعایت کنند و با آنها در گفتار و رفتار کمال ادب را داشته باشند هر چند پدر و مادر نسبت به حقوق فرزندان کوتاهی کرده باشند.
خداوند متعال توفیق تربیت فرزندانی صالح به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از امام رضا علیه السلام روایت شده که آن حضرت فرمودند: ثلاثٌ مِن المُرُوَّةِ فی السَّفرِ: بَذلُ الزّادِ وَ حُسنُ الخُلقِ وَ الم‍ِزاحُ فی غَیرِ المَعاصی
سه خصلت در سفر نشانة مروّت است: 1. بخشنده بودن 2. اخلاق‌نیکو 3. مزاح و شوخی در‌غیر گناه. (خصال، ج ۱، ص ۱۵۷)
توضیحات
چند نکته درباره نماز مسافر:
1. مسافری که نمازش شکسته است اگر تصمیم قطعی داشته باشد که حداقل 10 روز کامل در شهر یا روستای محل اقامت بماند باید نمازش را کامل بخواند.لذا اگر فردی که می‌داند ده روز نمی ماند یا تردید و شک دارد نمازش شکسته است.
2. آنچه در قصد ده روز مهم است کیفیت محاسبه دقیق قصد ده روز است بنابراین اگر کسی در بین روز وارد شهر یا روستای محل اقامت شود ( به فتوی اکثر مراجع عظام تقلید) چنانچه بتواند حداقل ده شبانه روز کامل یعنی 240ساعت در آنجا بماند می‌تواند قصد ده روز کند مثلا اگر کسی ساعت 10صبح وارد مشهد شود در صورتی که بتواند حداقل تا ساعت 10روز یازدهم در مشهد بماند می تواند قصد ده روز کند. اما اگر کسی شب وارد شهر یا روستای محل اقامت شود همین که بتواند حداقل تا غروب روز دهم آنجا بماند قصد ده روز صحیح است مثلا اگر کسی ساعت 12 شب وارد شهر مشهد شده همین که قصد ماندن تا غروب روز دهم داشته باشد کافی است هر چند که کمتر از دویست و چهل ساعت می شود.
3. کسی که قصد ده روز داشته، اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی، به هر جهتی از قصد ده روز منصرف شود، نمازهای قبلی او صحیح است و تا زمانی هم که در آن مکان قرار دارد نمازش کامل است. ( رساله مراجع 1342)
خداوند متعال سفر مسافرین اسلام بویژه زائرین حضرت رضا را بی‌‌خطر فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم. از امام صادق علیه السلام چنین روایت شده است که می فرمایند: لَا تَدَعْ طَلَبَ الرِّزْقِ مِنْ حِلِّهِ فَاِنَّهُ عَوْنٌ لَکَ عَلَی دِینِکَ
طلب روزی حلال را رها نکن (ترک نکن) ،که روزی حلال تو را در دینداری کمک می‌کند. (امالی شیخ طوسی ص 193)
توضیحات
چند نکته کوتاه در مورد بعضی از قراردادهای کاری:
1. در قراردادهای کاری کسی که نیروی کار می گیرد نسبت به پرداخت حقوق کارمندش نباید کوتاهی و سهل انگاری کند و تاخیر در پرداخت حقوق چنانچه توان کوتاهی کند ظالم و معصیت کار است.
2. کارگر یا کارمند هم نباید در انجام کار کم کاری یا کوتاهی کند مثلا فردی که قرار است که زمان خاصی مثلا از ساعت 8 صبح تا ساعت 2 بعد‌از ظهر کاری مانند خیاطی، بنایی، کارگری یا خدمت اداری انجام دهد، نباید در آن زمان، کارهای شخصی، و یا کم کاری و یا بدون اجازه محل کار را ترک نماید. وگرنه نمیتواند حقوق و اجرت کامل را دریافت کند و نباید برای مقداری که کم کاری نموده مزدی دریافت نماید .
خداوند متعال توفیق کسب روزی حلال را به همه عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد
