بیان بین الصلاتین
زیانکارترین افراد 
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم.خداوند متعال در قرآن عزیز می فرماید میخواهید از بدبخترین و زیانکارترین افراد به شما خبر بدهم؟ قُلْ هَلْ نُنَبِّئُکُمْ بِالْأَخْسَرِینَ أَعْمَالًا .
خداوند متعال در سوره کهف می فرماید: زیانکارین مردم کسانی هستند تمام سرمایه مادی و معنوی خودشان را در مسیر انحراف و نادرست از دست بدهند و از طرفی عبرت نمی گیرند و تصورشان این است که درست عمل کرده اند.( الَّذِینَ ضَلَّ سَعْیُهُمْ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَهُمْ یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ یُحْسِنُونَ صُنْعًا)
بزرگترین خطر این است که انسان مسیر نادرست را برود و اشتباه و زیانش را توجیه کند و خوب بداند.
یک سوال جدی چطور میشه که انسان دچار این حالت روانی می شود:
خداوند در همین آیات سوره کهف قرآن برای این بیماری سه عامل اشاره می کند:
اول:فراموش کردن خدا و توجه نکردن به نشانه های خدای متعال در زندگی.اولئک الذین کفروا بایات ربهم
دوم:فراموش کردن معاد. اگر انسان احساس نکند قدرتی مراقب اعمال اوست و همه را برای یک دادگاه بزرگ حفظ و نگهداری می کند، اعمالش را اصلاح نمی کند.(بلقائه)
سوم: استهزای دستورات و آیات خدا و پیامبر.( وَاتَّخَذُوا آیَاتِی وَرُسُلِی هُزُوًا) بدانیم وتوجه کنیم آنچه باعث سقوط انسان می شود، استهزای دستوارت خداست.حتی عمر سعد لحظه ای که سخن ولیّ خدا سید الشهدا را استهزا کرد (در جواب حضرت که فرمود: امیدوارم از گندم ری نخوری، از روی استهزا گفت : ای حسین (علیه السلام ) اگر گندم نباشد، جو هم می توان خورد)بیچاره عالم گشت.
خداوند بلیات و گرفتاری را از قاطبه امت اسلام برطرف گرداند به برکت صلوات
پاداش سختی های دنیا
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. امام صادق علیه‌السلام در روایتی می‌فرمایند: "إِنَّ اَلْمُؤْمِنَ لَیُهَوَّلُ عَلَیْهِ فِی مَنَامِهِ فَتُغْفَرُ لَهُ ذُنُوبُهُ وَ إِنَّهُ لَیُمْتَهَنُ فِی بَدَنِهِ فَتُغْفَرُ لَهُ ذُنُوبُهُ." یعنی مؤمن خواب‌های هولناک می‌بیند و به سبب آن گناهانش بخشوده می‌شود و همچنین اگر به بدنش آسیبی برسد، گناهانش آمرزیده می‌گردد.
دو نکته کوتاه در توضیح این حدیث شریف:
1. در این حدیث شریف به یک موضوع مهم اشاره دارد که ترازوی دنیا و آخرت، عادلانه است. هر مؤمنی که در دنیا با ایمان زندگی کند و سختی بکشد، در آخرت پاداش دریافت میکند. بنابراین اگر مؤمنی در دنیا دچار بیماری یا مشکلات خانوادگی شود، بدون پاداش نخواهد ماند؛ لذا در روایتی آمده است که اگر مؤمن دچار کوچکترین مشکلی مانند لغزش پایش به سنگ شود، خداوند به او پاداش می‌دهد.اگرچه این مسئله نباید بهانه‌ای برای دیگران باشد که در کمک و حل مشکلات مؤمنین کوتاهی کنند.
2. این حدیث شریف یک نگاه ارزشمند به انسان ارائه می‌دهد که اگر با این دیدگاه پیش برویم، بسیاری از حسادت‌ها، دعواها و غصه‌ها و خوردن حرام از بین می‌رود. زیرا اگر خداوند برای فردی فقر را مقدر کرده، فقیر می‌داند که در آخرت پاداشی و اجری خواهد داشت که مایه حسرت ثروتمند در دنیاست، بنابراین دلیلی برای حسادت به ثروتمندان وجود نخواهد داشت.
خداوند معرفت دینی را به همه ماعنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد
متن اصلی:
الشرط السابع: ان لایکون ممّن اتّخذ السفر عملاً و شغلاً کالمکاری- درس 170
جلسه 170، دوشنبه 1395/8/3
حدیث :
عن ابان بن تغلِب قال: - سند این حدیث سند خوبی است- قال ابوعبدالله الصادق جعفرُ بنُ محمدٍ«صلوات‌الله‌علیهما»: إنّ المؤمن لَیُهَوَّلُ علیه فی منامِه فتُغفَر له ذنوبُه. در این حدیث، دو نمونه ذکر شده است برای بیان یک مطلب مهمی گرچه خود این دو نمونه علی الظاهر حامل مسألۀ مهمی نیست. نمونۀ اوّل این است که: اگر یک بندۀ مؤمنی یک خواب بدی، کابوس ببیند، ناراحت شود، می‌فرماید: همین خواب بدی که او می‌بیند، موجب آمرزش گناهان او می‌شود. خواب بد چه تأثیری در آمرزش گناه دارد؟ اینجا مسأله، مسألۀ خوابِ بد و این حادثۀ خاص نیست، مسأله یک مسألۀ مهمتری است. می‌خواهند بفرمایند: معادله و ترازوی دنیا و آخرت، یک ترازوی عادلانه است. هر چه اینجا سختی کشیدید، در آنجا پاداش این سختی‌کشیدن را خواهید دید. اینطور نیست که اگر کسی در این دنیا سختی‌هایی را تحمل میکند، بدون پاداش باشد؛ بعضی از انسانها غصه و ناراحتی‌ای دارند، بیماریِ سختی دارند، حوادث خانوادگیِ دشواری دارند. و بعضی مراقب مزاج خودشان هستند، سالم زندگی می‌کنند، غذاهای خوب می‌خورند، اگر بیمار شوند دوای لازم، طبیب لازم، در وقت خودش در اختیار دارند. آن یکی یا پزشک در اختیار ندارد، یا محل دوردستی است که به بیمارستان جاده ندارد، یا پول بیمارستان و پزشک را ندارد! اینکه بگوییم شانس و اقبالِ این دو چنین است. نخیر، اینطوری نیست. عِلل و عوامل گوناگون طبیعی و اجتماعی در صحّت، یا بیماری، راحتی یا ناراحتی انسان نقش دارند، تأثیر دارند اما علّت را هر چه فرض کنیم، خودِ این حادثۀ تلخ که برای من و شما پیش می‌آید، در مقابلش نزد خدای متعال یک اجری وجود دارد. اینجا کم آوردید، برایتان مشکل درست شد؛ آنجا به شما پاداش خواهند داد. این، یک قاعدۀ کلّی است
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم.یکی از مهمترین واجبات الهی امر به معروف و نهی از منکر است ویکی از پایه های حکومت صالحان طبق آیه شریفه قرآن امر به معروف و نهی ازمنکر است لذا باید همگان به این واجب الهی اهتمام ویژه داشته باشیم و دانستن احکام این واجب الهی از مهمترین وظایف است لذا در همین زمینه چند نکته کوتاه درباره احکام این واجب الهی اشاره می کنم:
یکی از شرایط مهم این فریضه الهی شناخت معروف و منکر هست یعنی شخصی که میخواهد تذکر بدهد بداند که رفتار دیگری مطمئنا گناه و معصیت است. جهت شفاف سازی در این زمینه به یکی از گناهان اشاره کنم و آن هم گناه بزرگ تضعیف نظام جمهوری اسلامی است بنابر اگر کسی با برهم زدن نظام اقتصادی یا احتکار یا اختلاس یا سیاه نمایی یا باعث خدشه دار کردن اتحاد جامعه اسلامی است، که سبب تضعیف نظام اسلامی شود گنهکار است و بر دیگران لازم است او را از این منکر الهی، نهی از منکر کنند.
عمل به این فریضه جایی نیست که انسان فقط اطمینان به تاثیر داشته باشد بلکه درصد کمی هم احتمال تاثیر بدهد باید اقدام کند بلکه اگر احتمال کم رنگ تر شدن گناه یا احتمال اینکه در آینده بر روی فرد تاثیر می گذارد، باز هم تذکر دادن لازم است.
خداوند توفیق عمل به واجبات دینی را عنایت بفرماید به برکت صلوات
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
یکی از گناهان کبیره که سبب محرومیت از نعمتهای خداوند متعال می شود اسراف و تبذیر است اسراف کردن و تبذیر کردن با کلاسی محسوب نمی شود بلکه قرآن درباره تبذیرکنندگان می فرماید: إِنَّ الْمُبَذِّرِینَ کَانُواْ إِخْوَانَ الشَّیَاطِینِ، مسرفین و تبذیر کنندگان پیروان شیطان هستند. لذا همگان باید مراقبت کنیم که از این دو گناه کبیره دوری کنیم به جهت اهمیت در این زمینه نکاتی را یادآوری می کنم:
1. اسراف یعنی مصرف کردن مال بیش از حد و اندازه نیاز و زیاده روی به نحو غیر متعارف را اسراف میگویند مثلا در اتاقی که 10 لامپ دارد ولی 5 تا به مقدار نیاز و متعارف است، چنانچه ده تا روشن شود اسراف است و مصرف کردن مال در کار بیهوده و ناشایست تبذیر مینامند.مثلا در نگهداری نان کوتاهی کند و فاسد بشود ودور بریزد یا مهمانی می گیرد و غذای قابل استفاده را در سطل زباله بریزد.
2. توجه شود اسراف حتی تطهیر فرش و لباس هم حرام است. لذا برای دوری از اسراف عرض می کنم اگر فرش و لباس نجس شود مثلا با خون یا به شکل دیگری نجس شده باشد و بخواهید با آب کر و لوله کشی شهری تطهیر کنید چنانچه بعد از برطرف کردن عین نجاست یک مرتبه شسته شود، کافی است و به نظر امام خامنه ای و برخی مراجع دیگر اگر با آب کر آب کشی صورت بگیرد نیازی به فشردن فرش و لباس و خارج کردن آب نیست وهمین که آب با دست هنگام اتصال به کر جابجا شود، کافی است.(1)
خداوند متعال توفیق عمل به وظایف شرعی را به همه ما کرامت فرماید به برکت محمد و آل محمد
گفتار روز
توضیحات
سلام. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تبریک به مناسبت ولادت حضرت زینب سلام الله علیها . امیر المومنین علیه السلام درباره تبعیض قائل نشدن میان فرزندان در روایتی می فرمایند:
اِنَّ النَّبىَّ صلی الله علیه و آله اَبْصَرَ رَجُلاً لَهُ وَلَدانِ فَقَـبَّلَ اَحَدَهُما وَ تَرَکَ الآْخَرَ . فَقالَ رَسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله : فَهَلاّ واسَیْتَ بَیْنَهُما؟
پیامبر صلی الله علیه و آله کسى را دیدند که دو فرزند داشت . یکى را بوسید و دیگرى را رها کرد . پیامبر خدا به او فرمودند : چرا میان آنان یکسان عمل نکردى؟
نکته ای درباره حدیث شریف:
در این حدیث شریف به یک نکته تربیتی برای اداره داخل خانه و اداره فرزندان اشاره می کند و طبق فرمایش پیامبر خدا و اهل بیت علیهم السلام پدر و مادر میان فرزندان به گونه ای روابط عاطفی را برقرار کنند که از طرف آنها مشکلی از قبیل حسادت ها و مانند این، میان بچه ها ایجاد نشود. متاسفانه برخی پسر را بر دختر ترجیح می دهند و برخی بالعکس یا برخی یک فرزندی را بر فرزند دیگر ترجیح می دهند همه اینها مختل کننده روابط خانوادگی و پیوندهای درون خانواده است.
خداوند توفیق تربیت فرزند صالح را به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
قبولی زیارات صلوات
متن اصلی:
«امر پنجم: قواعد کلیّه در باب معاملات (حدیث تحف‌العقول)»جلسه 13، 1383/9/19 حدیث اخلاقی
عن امیر المؤمنین(علیه‌السلام): أبصر رسول الله(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) رجلاً له ولدان، فقبّل أحدهما و ترک الآخر. فقال رسول الله(صلّی‌الله‌علیه‌وآله): فهلّّا واسیت بینهما؟حضرت می‌فرمایند: رسول خدا(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) مردی را دیدند که دو فرزند داشت؛ یکی از دو فرزند را بوسید و دیگری را نبوسید و در حقیقت بین آن دو تبعیض قائل شد. حضرت به آن شخص فرمودند: چرا بین دو فرزندت مواسات نکردی و تبعیض قائل شدی؟ کلام حضرت متضمّن نکتۀ تربیتی در ادارۀ خانه است که والدین طوری بین فرزندان رفتارکنند که مشکل و حسادت بین فرزندان پیش نیاید. النوادر صفحۀ 96
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تبریک ولادت حضرت زینب سلام الله علیها. پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم بر اهمیت رسیدگی به خانواده تأکید زیادی دارند و در روایتی می‌فرمایند مَن دَخَلَ السّوقَ فَاشتَرى تُحفَةً ، فحَمَلَها إلى عِیالِهِ، کانَ کَحامِلِ صَدَقَةٍ إلى قَومٍ مَحاویجَ .
خریدن وسایل و هدایا از بازار برای خانواده، حتی اگر جزو نیازهای ضروری نباشد، از ارزش والایی برخوردار است و به مثابه انفاق در راه خدا محسوب می شود.
چند نکته کوتاه پیرامون حدیث شریف:
1. تهیه وسایل و هدایا برای خانواده و داشتن ثواب انفاق در راه خدا، به تقویت روابط خانوادگی کمک کرده و مردان را تشویق به توجه به نیازهای خانواده میکند.
2. پیامبر در ادامه حدیث شریف به نکته‌ای تربیتی اشاره می‌کنند و توصیه می‌فرمایند که در صورت تهیه هدیه یا خوردنی برای فرزندان، ابتدا به دختران توجه شود، چرا که دل آنها محجوب‌تر و عاطفی‌تر است، و خوشحال کردن آنها معادل آزاد کردن بنده‌ای از نسل اسماعیل است. خوشحال کردن پسران نیز دارای پاداشی چون گریه از خشیت الهی است.
3. هدف از همه این توصیه‌ها، ایجاد محیطی گرم و صمیمی در خانواده است، چرا که خانواده‌های سالم و تربیت‌یافته می‌توانند جامعه‌ای رشید و فرهیخته بسازند و افرادی را پرورش دهند که در اجتماع اثرگذار و موفق باشند. در مجموع، خانواده به عنوان یک واحد تربیتی می‌تواند بستری مناسب برای رشد و تعالی فرد و جامعه باشد.
نثار روح مقدس اسوه صبر و مقاومت زینب کبری سلام الله علیها صلوات
متن اصلی:
الشرط السابع: ان لایکون ممّن اتّخذ السفر عملاً و شغلاً کالمکاری- درس 190
جلسه 190، دوشنبه 1395/10/6
حدیث:
عن ابنِ عباس قال: قال رسولُ الله«صلی الله علیه وآله»: مَن دخَل السوق فَاشتَری تُحفةً، این تحفه لباس باشد یا خوراکی یا اسباب بازی یا وسائل خانه، یک تحفه ای بخرد؛ فَحَملَها الی عِیالِه، آن را برای عیال خود، خانوادۀ خود، زن و فرزندان خود ببرد؛ این، اهتمام به مسألۀ خانواده است. پرداختن مرد که متکفّل امور مالی خانواده است، به خواسته های خانواده، خواسته های همسر و فرزندان، این از آن چیزهایی است که به خانواده قِوام می بخشد، خانواده را حفظ می کند. نه اینکه مرد وقتِ غذا برود برای خودش فرض کنید در بازار غذا بخورد! زن هم که اداره می رود، برود آنجا مثلاً به قول فرنگی مآبها، یک فست فودی، چیزی تهیه کند، بخورد، بچه ها را هم یک طوری از سر واکنند البته اگر بچه ای داشته باشند! که غالباً این حضرات امروزی و فرنگی مآب از داشتنِ فرزندان اجتناب هم می کنند، حداکثر یکی یا دو تا. این وضع، همین است که خانواده را مختلّ می کند. یعنی زن با شوهر، با فرزندان، یک مجموعۀ واقعی را تشکیل نمی دهند. این به تبع همین فرهنگِ غلطِ وارداتیِ غربیهاست. در اسلام، درست، نقطۀ مقابل است. یعنی شما که می روید خانه، یک چیزی تهیه کنید، برای منزل ببرید. گاهی این خرید، ضروری است، برای منزل لازم است، گاهی لازم هم نیست اما مطلوب است برای آنهاست. اگر این کار را کردید، کان کَحاملِ صدقةٍ الی قومٍ مَحاویج، مثل این است که دارید به افراد نیازمند صدقه می دهید، انفاق می کنید. در حالی که زن و بچۀ شما محاویج نیستند، محتاج نیستند! زندگی شان رو به راه است. اما وقتی به زن و فرزند خودتان کمک می کنید، خدای متعال این را مثل انفاق در راه خودش به حساب می آورد انفاق به کسانی که نادار هستند؛ یعنی اینقدر این کار باارزش است. تحریص و تحریض بر این است که مرد به این کار عادت کند و چیزی تهیه کند و ببرد. و لیَبدَأ بالاُناث قبلَ الذکور، در خانه، پسر و دختر دارید، اگر شیرینی ای، خوراکی ای، اسباب بازی ای بردید، اول به دخترها بدهید قبل از پسرها. دختر به طور طبیعی یک قدری محجوب تر و کنارتر است، او را مقدم بدارید! هر کدام از این رهنمودها یک اسراری و یک نکته ای در آن هست که اگر انسان دقّت کند، این نکته ها را درمی یابد. فإنَّ مَن فَرَّح ابنَةً فکأنَّما أعتَقَ رقبةً مِن وُلد اسماعیل، هر کس دخترِ خودش را در خانه خوشحال کند، مثل اینکه یک غلامی را از فرزندان اسماعیل آزاد کرده است. یعنی اینقدر این کار در نزد پروردگار عالم ارزش دارد. و مَن أقَرَّ بعینِ ابنٍ فکأنّما بَکَی مِن خشیةِ الله«عزّوجلّ»، و هر کسی که چشم پسر بچۀ خود را روشن کند، مثل این است که در مقابل پروردگار از خشیت الهی گریسته است. بچۀ خودت است، دوستش داری، جاذبۀ محبت و انگیزۀ محبتِ پدر و فرزندی است این کار را می کنی، اما خداوند آنرا به حساب بکاء من خشیةِ الله می گذارد.
همۀ اینها برای این است که محیط خانوادگی محیط گرمی بشود، خانواده سلّول اجتماع است، محل تربیت انسانهاست که می خواهند بعد از این، در اجتماع به مقامات برسند، فعال باشند و کار بکنند، جزو عناصر اجتماع باشند. این در خانواده تربیت می شود. این گلخانه را اگر توانستید درست بیارایید، مجموعۀ محصول این میلیونها گلخانه، یک ملتِ رشید و یک ملت آزاده خواهد شد، یک ملت دارای مسئولیت، یک ملت منعطف، یک ملت عاقل و خردمند. لاابالی گری و بی اعتنایی به ارزشها که آفت ملتهاست و تنبلی و بی خیالی درست می کند، رفتن به سمت اعتیاد و فسادهای اخلاقی درست می کند؛ اینها ریشه کن می شود اگر یک خانواده، خانوادۀ خوبی بود. اینها همه اش برای این است که خانواده، خوب باشد. برو خانه، همسرت را شاد کن! دخترت را شاد کن! پسرت را شاد کن! تا خدا اینطور به تو اجر بدهد. فرمود: اگر چشمِ پسرت را روشن کردی، مثل این است که از خشیتِ الهی گریستی؛ و مَن بَکی مِن خشیةِ الله«عزّوجلّ» أدخَلَه اللهُ جنّاتٍ النعیم. گریۀ از خشیت خدا هم معلوم است چقدر فضیلت دارد. روشن کردن چشمِ پسر در خانه مثل این است که انسان از خشیت الهی گریسته است. امالی، صفحۀ 673
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تبریک به مناسبت ولادت حضرت زینب سلام الله علیها.
حضرت زینب کبری (علیهاالسّلام)، با حفظ حجاب، عفاف و کرامت خویش، در تمام لحظات زندگی حماسه‌ای از حضور عزت‌مندانه همراه با حجاب را آفرید. لذا یکی از دغدهای این بانوی بزرگوار حفظ حجاب و پوشش بود که به جهت اهمیت چند نکته در این زمینه اشاره می شود:
1. پوشش مورد رضای خدا و اهل بیت علیهم السلام این است که اولا لباس مورد نظر تمام بدن بجز گردی صورت و دست ها تا مچ را بپوشاند لذا لباسهای کوتاه یا شال یا روسری که موی زن را به صورت کامل نمی پوشاند یا لباسهای نازک و بدن نما، پوشش شرعی محسوب نمی شود. علاوه بر این لباس که خانم در برابر نامحرم استفاده می کند زینتی نباشد و زینت های خانم را بپوشاند. بنابر این خواهری که صورت خود را آرایش کرده یا به ناخن دستهایش لاک زده یا از لنزهای رنگی زینتی استفاده کرده و آشکار است، پوشش شرعی محسوب نمی شود.
2. رعایت حجاب و پوشش در برابر نامحرم واجب است و تفاوتی میان فامیل یا غیر فامیل یا نزد پزشک نیست و همچنین تفاوتی میان مکان های زیارتی و مجالس عروسی یا عزاداری نمی باشد.
3. مردان در برابر حجاب همسران و دخترانشان مسئول هستند یعنی نسبت به دختران از همان کودکی باید آنها را با حجاب و دوری از نامحرم عادت بدهند و نسبت به همسران هم با شرایط امر به معروف کنند.
انشا الله به توفیق الهی عفت و حیاء در جامعه هر روز بیشتر از گذشته فراگیر گردد، به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم . یکی از فضاهایی که جزء واقعیت زندگی ما شده است، فضای مجازی است در این زمینه چند مساله شرعی یادآوری می کنم:
1. تبلیغ در فضای مجازی و کسب درآمد از این طریق، در صورتی که تبلیغ کار حرامی و خلاف قانون نباشد، جایز است اما تبلیغ و کسب درآمد از این طریق مثل تبلیغ مدلهای ضد دینی یا ترویج و اشاعه بی بند باری بشود یا مطالبی که تضعیف نظام جمهوری اسلامی باشد، مثل نشر مطالبی که اتحاد جامعه را خدشه دار کند، جایز نمی باشد.
2. یکی از گناهان شایع در فضای مجازی اشاعه گناه و معصیت است بنابر این نشر یک معصیت از دیگران یا ارسال آهنگ های حرام از طریق فضای مجازی و غیر آن، که نوعی ترویج و اشاعۀ حرام (گوش دادن به صدای حرام) یا سبب ارتکاب آن یا ایجاد انگیزه برای ارتکاب این گناه توسط دیگران می‌شود، جایز نیست.
3. انتشار یا گذاشتن پروفایل یا استوری تصاویر زنان بی حجاب در فضای مجازی و یا ملأ عام که مستلزم مفسده و یا ترویج بی حجابی است، جایز نیست.
خداوند توفیق دوری از گناه و معصیت را به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلواتی بر محمد و آل محمد
منابع:
استفتائات امام خامنه ای، سایت ادمین، رساله جامع ایت الله سیستانی، ج 2 م 411؛
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم . امیرالمومنین علیه السلام در روایتی می فرمایند: أَلصّاحِبُ کَالرُّقْعَةِ فِى الثَّوبِ فَاتَّخِذْهُ مُشاکِلاً.
همنشین و دوسـت، همانند وصله در لباس است، پس آن را همشکل انتخاب کن.
چند نکته کوتاه پیرامون این حدیث شریف عرض کنم:
1. درباره همنشین و دوست گاهی اوقات گفته می شود" هزار دوست کم است و یک دشمن بسیار یا گفته می شود انتخاب دوست، هنر است و هنر بزرگتر، نگهداشتن دوست است" اما از همه مهمتر معیار انتخاب دوست است چون گاهى صالح ترین افراد، قربانى معاشرت با دوستان ناباب مى شوند. گاهى هم انسانهاى خطاکار و آلوده، در اثر همجوارى با افرادى خود ساخته و پاک، از عطر صداقت و پاکى و دیندارى دوستان، معطر مى شوند و راهى نو در پیش مى گیرند.
2. به تعبیر مولایمان حضرت على علیه السلام، گزینش دوست، مثل وصله زدن بر جامه اى است که پاره شده است. عاقلانه آن است که وصله را از جنس و نوع و رنگ پارچه اى انتخاب کنیم که به هم بخورند و ترکیب ناهماهنگى پدید نیاورند، در انتخاب دوست هم باید دوستانى انتخاب کنید که با فکر و فرهنگ و باورهاى دینى و سنتهاى ارزشمند مکتبى و ملى شما متناسب باشد، و به گونه ای باشد وقتی با او می‌نشیند، او را به خدا نزدیک کند و گرنه چهره زندگى و اخلاق اجتماعى شما زشت و ناهماهنگ خواهد شد و کسى که به ایمان و اخلاق و تعهد شما آسیب برساند، «وصله ناجور» بر اندام شماست.
خشنودی قلب نازنین حضرت رضا علیه السلام و برآورده شدن حاجات. صلوات
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم.امیرالمؤمنین«علیه‌السلام» در روایت می فرمایند: پنج سخن از من بیاموزید که ارزش آنها به قدری است که اگر بر مرکب تیزپایی سوار شده و جهان را سیر کنید، هر آینه شایسته است:
مورد اول : لا یَرجو اَحَدٌ اِلَّا رَبَّهُ. امیدی به غیر از خدا نداشته باشید. امید انسان به این عوامل ظاهری، یعنی به این جسمهای بی‌روح و این کالبدهای بی‌جان نباشد. انسان در همه چیز دنبال امید به خدا باشد؛ این کار انسان را خیلی آسان و گوارا میکند.
مورد دوم: لا یَخافَنَّ اِلَّا ذَنبَهُ . از هیچ چیز جز گناه خود نترسید. گناه، آثار دنیوی و اخروی دارد، قرآن می‌فرماید: «ما اصابکم من مصیبة فبما کسبت ایدیکم»، نقش این مطلب در زندگی این است که انسان مراقب رفتار و کردار و گفتار خود باشد که مبادا دچار گناه و انحراف گردد.
مورد سوم: لا یَستَحیِی العَالِمُ اِذا لَم یَعلَم اَن یَتَعَلَّمَ. شخص ولو عالم و دانا باشد اگر چیزی را نمی‌داند از یادگرفتن و پرسیدن، حیا نکند.
مورد چهارم: لا یَستَحیی اِذا سُئِلَ عَمّا لا یَعلَمُ أَنْ یَقُولَ لَا أَعْلَمُ. اگر در مورد چیزی که به آن علم ندارد، از او سؤال شود خجالت نکشد از اینکه بگوید: نمی دانم.
مورد پنجم: اَنَّ الصَّبرَ مِنَ الایمانِ بِمَنزِلَةِ الرَّأسِ مِنَ الجَسَدِ وَ لا خَیرَ فی جَسَدٍ لا رَأسَ لَه. همه چیزِ ایمان صبر است. صبر یعنی تحمّل کردن، استقامت کردن، پای فشردن در راه صحیح؛ به این میگویند صبر، که پشتوانه‌ی همه‌ی حرکتها و تلاشهای انسان .صبر است.
تعجیل در فرج امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف و سلامتی رهبر عزیزمان امام خامنه ای حفظه الله صلوات
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم در روایتی می فرمایند: کَفى بالمَرءِ مِن الکَذِبِ أن یُحَدِّثَ بکُلِّ ما سَمِعَ.براى دروغ گویى آدمى همین بس که هر چه مى شنود، بدون بررسی بازگو کند.
یکی از گناهان بزرک دروغ هست، چند نکته کوتاه درباره احکام دروغ یاد آوری می کنم:
1. دروغ یعنی اینکه انسان بر خلاف واقعیت خبری بدهد و یکی از مصادیق دروغ وعده دروغین است یعنی فردی وعده‌ای بدهد که همان ابتدای کار می داند که نمی تواند به این وعده عمل کند.رساله اموزشی درس 21
2. دروغ تنها با زبان نیست بلکه اگر کسی دروغی را بنویسید یا اشاره کند یا از طریق شبکه های مجازی انتشار دهد، نیز حرام است.رساله اموزشی درس 21
3. اگر فرد خبری خلاف واقع بدهد و مقصودش از آن خبر این باشد که افراد را بخنداند (دروغ به شوخی) چنانچه از قرائن و شواهد مانند نوع کلام یا رفتار یا حالت فرد، شوخی بودن آن معلوم نباشد، حرام است.رساله آموزشی درس 21 و رساله جامع ج 2 م 468(جهت اطلاع به نظر ایت الله سیستانی: اگر معلوم هم باشد به گونه‌ای که طرف مقابل، متوجّه شود که گوینده، قصد جدّی و حقیقی ندارد، بنابر احتیاط واجب جایز نمی‌باشد.)
خداوند فرج امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف را تعجیل فرماید سلامتی مراجع عظام خاصه امام خامنه ای حفظه الله صلواتی عنایت بفرمایید.
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
یکی از گناهان کبیره که سبب محرومیت از نعمتهای خداوند متعال می شود اسراف و تبذیر است اسراف کردن و تبذیر کردن با کلاسی محسوب نمی شود بلکه قرآن درباره تبذیرکنندگان می فرماید: إِنَّ الْمُبَذِّرِینَ کَانُواْ إِخْوَانَ الشَّیَاطِینِ، مسرفین و تبذیر کنندگان پیروان شیطان هستند. لذا همگان باید مراقبت کنیم که از این دو گناه کبیره دوری کنیم به جهت اهمیت در این زمینه نکاتی را یادآوری می کنم:
1. اسراف یعنی مصرف کردن مال بیش از حد و اندازه نیاز و زیاده روی به نحو غیر متعارف را اسراف میگویند مثلا در اتاقی که 10 لامپ دارد ولی 5 تا به مقدار نیاز و متعارف است، چنانچه ده تا روشن شود اسراف است و مصرف کردن مال در کار بیهوده و ناشایست تبذیر مینامند.مثلا در نگهداری نان کوتاهی کند و فاسد بشود ودور بریزد یا مهمانی می گیرد و غذای قابل استفاده را در سطل زباله بریزد.
2. توجه شود اسراف حتی تطهیر فرش و لباس هم حرام است. لذا برای دوری از اسراف عرض می کنم اگر فرش و لباس نجس شود مثلا با خون یا به شکل دیگری نجس شده باشد و بخواهید با آب کر و لوله کشی شهری تطهیر کنید چنانچه بعد از برطرف کردن عین نجاست یک مرتبه شسته شود، کافی است و به نظر امام خامنه ای و برخی مراجع دیگر اگر با آب کر آب کشی صورت بگیرد نیازی به فشردن فرش و لباس و خارج کردن آب نیست وهمین که آب با دست هنگام اتصال به کر جابجا شود، کافی است.(1)
خداوند متعال توفیق عمل به وظایف شرعی را به همه ما کرامت فرماید به برکت محمد و آل محمد.
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. امام صادق علیه السلام در روایتی می فرمایند: لا تَغتَبْ فتُغتَبُ ، و لا تَحفِرْ لِأخِیکَ حُفرَةً فَتَقَعَ فیها ؛ فإنَّکَ کما تَدینُ تُدانُ.
غیبت نکن، که اگر غیبت کردی از تو غیبت مى شود. و براى برادرت چاه مکن که خود در آن مى افتى؛ زیرا به هر دست بدهى، با همان دست پس مى گیرى.
چند کوتاه درباره حدیث شریف:
1. یکی از مسائل مهم و اساسی این است که باید بدانیم که آنچه ما در دنیا انجام می دهیم علاوه بر آثار اخروی و معنوی، عکس العملهایی در همین دنیا دارد و در زندگی روز مره ما تاثیر گذار است. این جهان کوه است و فعل ما ندا.مثلا اگر اهل بدگویی از دیگران شدید، مطمئنا شما هم مورد بدگویی واقع می شوید. اگر زمینه آبرو ریزی دیگران را فراهم کنید، زمینه آبرو ریزی شما هم پیش می آید.خلاصه اینکه همانطور که با دیگران رفتار می‌کنی، همانطور با تو رفتار خواهد شد.
2. علت این عکس العمل اعمال چیه؟ واضح است من و شما جزو اجزاء یک مجموعه به نام جامعه هستیم، اجزاء این جامعه روی هم اثر می‌گذارد، یک گناه وقتی از فردی از جامعه سربزند، آن بخشی از جامعه که از گناه اطلاع پیدا می کنند سبب می شود گناه در چشم آنها کوچک شمرده شود و دیگران هم به این گناه تشویق می شوند و گناه هنگامی که عادی شد بلایش همه را دامن گیر می شود. و اگر بخواهیم در جامعه امنیت اخلاقی باشد،همین حلال ها و حرام ها تعیین کننده مرز امنیت اخلاقی است که اگر رعایت نشود، ناامنی اخلاقی رخ می دهد.
جهت قبول زیارت و سلامتی همه زائرین صلواتی را عنایت بفرمایید.
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
یکی از مهمترین وظایف دینی امر به معروف و نهی از منکر است برای اینکه این وظیفه را به درستی انجام دهیم، باید شیوه مناسب انتخاب شود، لذا در همین مورد به چند نکته کوتاه اشاره می کنم:
1. در انجام این فریضه دینی نباید خجالت کشید. همانطور که اگر کسی در یک کشور کفر ممکن است در یک مکان عمومی فردی اقدام به نماز خواندن کند و خجالت نمی کشد، نسبت به فریضه امر به معروف هم نباید خجالت کشید.
2. یکی از شرایط، احتمال تاثیر هست و تذکر دادن معمولا تاثیر دارد البته برای اثر گذاری لازم نیست حتما تذکر مستقیم بدهیم. مثلا اگر در یک اداره شاهد یک خلافی مثل رشوه یا پارتی بازی یا روابط نادرست زن و مرد یا عدم رعایت حجاب شرعی در بین کارکنان هست، چرا از یک نوشتن نامه یا پیامک به سامانه پیامکی آن اداره مضایقه می کنیم؟ به نظر شما کوتاهی نیست؟ آیا اینجا هم احتمال درگیری هست؟
3. در هنگام انجام فریضه امر به معروف با محبت باشیم. به گونه ای که طرف مقابل حس کند، دستش را می گیرید نه مچش را و اینکه با عملش مشکل دارید نه با خودش.
4. محترمانه بگویید مثلا به خانم نامحرم بگویید: خانم محترم ... و در غالب موارد بگوییم و عبور کنیم و توضیح لازم نیست و به هیچ عنوان بگو و مگو و مشاجره انجام نگیرد ضمن اینکه در برخی مواقع لحظه آخر که از مکان خارج می شویم، تذکر بدهیم.
جهت سربلندی ملت ایران و سلامتی رهبر عزیزمان صلوات
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم.
به نقل از کتاب شریف عیون اخبار الرضا علیه السلام حضرتش در روایتی می فرمایند:
بِرُّ الْوَالِدَیْنِ وَاجِبٌ وَ إِنْ کَانَا مُشْرِکَیْنِ وَ لَا طَاعَةَ لَهُمَا فِی مَعْصِیَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ
نیکی به پدر و مادر اگر چه مشرک باشند، واجب است البته در معصیت ونافرمانی خدا نه از پدر و مادر ونه از هیچ کس دیگر نباید اطاعت کرد زیرا در معصیت خالق فرمان بردن از هیچ مخلوقی جایز نیست.
یکی از حقوقی که در آموزه های دینی بسیار بر آن سفارش شده است رعایت حق والدین به جهت اهمیت چند نکته کوتاه درباره حقوق والدین را یاد آوری می کنم:
1. یکی از وظایف واجب فرزندان برخورد نیک با والدین و بی‌ادبی نکردن نسبت به آنها می باشد؛ چه از نظر گفتار و چه از جهت رفتار، هرچند والدین نسبت به فرزند بدی کرده باشند.
2.اگر پدر و مادر انسان فقیر باشند بر فرزندان واجب هست، نفقه پدر و مادر را پرداخت کنند. مقصود از نفقه تامین خوراک و پوشاک و سایر نیازهای ضروری آنها مطابق با شانشان می باشد.
3. اگر پدر و مادر درباره امور مربوط به فرزند دستوری بدهند که گناه نباشد و مخالفت با دستورشان سبب اذیت و ناراحتی ایشان شود اطاعت لازم است. بنابراین اگر فرزند با دوستانی معاشرت داشته باشد که والدین از این ارتباط فرزندشان با او رنج می برند و قلبا آزرده خاطر می شوند بر فرزند ترک این رفاقت واجب است.
*** شادی روح همه گذشتگان مخصوصا پدر و مادرانی که از جمع ما به رحمت خدا رفته اند صلوات
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم.یکی از مهمترین و مقدس ترین کانون ها خانواده است که زن و شوهر باید برای استحکام محیط آن تلاش کنند و با بهانه واهی زمینه جدایی و طلاق را فراهم نکنند، طلاقی که برای زن و مرد و فرزند طلاق، آسیبهای مختلفی را به همراه دارد، به همین مناسبت به چند نکته اشاره می شود:
1. مناسب است زن و شوهر در مشکلات زندگی اعم از مشکل اقتصادی و بیماری در کنار هم باشند لذا از نیش ها و کنایه ها و دیگر گفتار که سبب اذیت یکدیگر می شوند، شرعا باید پرهیز کنند و همچنین این مشکلات سبب نمی شود که زن یا شوهر از حقوق زن و شوهری امتناع ورزند.
2. مناسب است زن و شوهر در امور زندگی به یکدیگر کمک و خدمت کنند و این گونه رفتارها سبب وابستگی زن و شوهر و علاقه به یکدیکر می شود لذا مستحب است زن در منزل به شوهرش خدمت کند و مرد هم مستحب است برای همسرش رفاه بیشتر از حد واجب از طریق حلال و بدور از اسراف آماده کند.
3. زن و شوهر فقط در گناه نباید از یکدیگر اطاعت کنند مثلا زنی که از شوهرش درخواست پوشیدن انگشتر طلا دارد، مرد نباید اطاعت کند یا مردی که از همسرش درخواست کشف حجاب یا زینت و آرایش در برابر نامحرم را دارد نباید اطاعت شود البته بدیهی است باید به مخالفت کردن با برخورد مناسب صورت بگیرد.
تعجیل در فرج امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف و سلامتی مراجع عظام خصوصا امام خامنه ای حفظه الله صلوات
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحی. یکی از اموری که مومنین باید نسبت به آن حساس باشند و ممکن است که انسان بدهکار شود بیت المال است که در این زمینه به این دو نکته توجه شود:
1.استفاده کردن از بیت المال و اموال عمومی فقط در راستای قانون و مقررات یا با اجازه کسی که اجازه او از جهت قانون یا شرع معتبر است، صحیح می باشد.
و چنانچه کسی از اموال عمومی بر خلاف مقررات استفاده کند یا به اموال عمومی عمدا یا در جایی که مجاز به استفاده بوده، از روی سهل انگاری ضرری و آسیبی وارد کند ضامن و مدیون است بنابر این خسارت واردن کردن به اموال عمومی از قبیل اتوبوس ها یا وسایل پارکها و محل های عمومی بطور عمدی یا سهل انگاری حرام است.
(امام خامنه ای سلام.در مورد جبران خسارت به بیت المال سوالی داشتم. با گذاشتن کیفم بر روی رخت آویز سرویس بهداشتی دانشگاه، رخت اویز شکست. کیفم سنگین بود و در مورد تحمل رخت اویز مطمئن نبودم اما چون با ارزش بود نمیتونستم بیرون سرویس بذارم. آیا باید خسارت آسیب را بدهم؟ پاسخ:اگر در گذاشتن کیف و استفاده از رخت آویز، افراط و تفریطی کرده باشید ضامن هستید و الا ضامن نیستید، تشخیص تفریط و افراط هم به عهده عرف است.استفتا خصوصی، شماره استفتاء: 814122 )
2.اگر کسی وسیله از اموال عمومی و بیت المال را از بین برده و تلف کرده، چنانچه مثل آن وسیله در بازار موجود است باید مثلش را جایگزین کند و اگر مثلش در بازار نیست باید قیمت آن را به حساب همان اداره ای که خسارت زده واریز کند و یا به خزانه عمومی واریز کند و پرداخت صدقه یا رد مظالم در این مورد کافی نیست.(اجوبه الاستفتائات سوال 1955 و 1956)
خداوند دین احدی را بر گردن ما قرار ندهد به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم.در اسلام برای کسب سود حلال راهکارهایی بیان شده است یکی از آن راهها معامله نقد و نسیه است که توضیح آن را در ضمن دو نکته بیان می کنم:
1.معامله نسیه آن است که تحویل کالا نقدی است و تحویل پول مدت دار است. خصوصیت معامله نسیه این است که سودش حلال و قطعی است بطور مثال شخصی که پول دارد می تواند با خرید نقدی جنس و فروش نسیه یا قسطی آن به قیمت بیشتر، سود حلال به دست آورد مثلا کالایی‌که قیمت نقد آن500 هزار تومان است را به 600 هزار تومان نسیه بفروشد.
2. در معامله نسیه باید قیمت و مدت مشخص و معلوم باشد، فروشنده و خریدار می‌توانند ابتدا در مورد قیمت و مدت با هم صحبت کنند که به تناسب مدت، قیمت‌زیاد‌یاکم‌شود اما عقد معامله باید بر یک قیمت و مدت معین بسته شود مثلا این کالا را به مبلغ600 تومان می فروشم که پولش را شش ماه بعد بپردازید.
خداوند ظهور امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف را تعجیل بفرماید سلامتی مراجع عظام خاصه امام خامنه ای حفظه الله صلواتی عنایت بفرمایید
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. حضرت هادی علیه السلام در روایتی می فرمایند: اِیّاکَ وَالْحَسَـدَ فَاِنَّهُ یَبینُ فیکَ وَلایَعْمَـلُ فـى عَـدُوِّکَ. از حسد بپرهیز چون آثار آزاردهنده آن در تو ظاهر مى‌شود و کارى با دشمن تو ندارد (یعنی حسد به انسان ضرر مى‌زند و او را اذیّت مى‌کند، در حالى که دشمن حسود سر جاى خود و برنامه خود است و با او کارى ندارد.) . بحارالأنوار، ج 78 ص 370
چند نکته کوتاه پیرامون حدیث شریف:
1. حسد یعنی انسان بر نعمتی که دیگری از آن برخوردار است تحمل نکند و زوال آن را برای او بخواهد. مثل کسی که نعمتی را در دیگری می بیند و خودش هم به آن نرسیده آروز می کند که از دیگری هم زائل شود که این حسد است و آفت اخلاقی بسیار بزرگی است اما اگر انسان یک امر نیکی را، یک امتیازی را در کسی ببیند و آن را برای خودش هم بخواهد و آرزو کند، نه اینکه زوال آن را از آن طرف طلب کند. این عیب محسوب نمی شود، این حسد نیست، زیرا فرد طالب زوال این نعمت از آن طرف مقابل نیست. این، غَبطه است.
2. یکی از آثار صفت حسد این است که روابط عاطفی انسان با خویشاوندان یا دوستان و خلاصه هر فردی که نسبت به او حسد می‌ورزد، رابطۀ ناسالمی باشد و در نتیجه محبتها و صمیمیت‌ها و همکاریها بین افراد از بین برود. حسد کننده همیشه از محسود بدگویی میکند و در کار او کارشکنی می‌نماید و لذا روابط اجتماعی مطلوب که در یک جامعۀ سالم مورد نظر است، بهم می‌خورد.
3. حال چکار کنم حسادتم درمان شود: اولا حسود باید با تقویت اعتقاد و ایمان به عدل خداوند و حکمتش، حسادت خود را درمان کند. زیرا حسادت، ناشی از ضعف شخصیت و خواری نفس اوست. دوما: در مرحله عمل هم ولو با زحمت و تکلف با محبت‌کردن به شخص مورد حسادت و خوش‌رویی و تجلیل از او و ذکر نکات مثبتش، به نفس خودش بفهماند، نعمتی که نصیب فرد شده از ناحیه خداوند است و شاید بخاطر لطف و توفیقی بوده.
خداوند توفیق دوری از رذائل اخلاقی را به همه عنایت بفرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم .امیرالمومنین علیه السلام در روایتی می فرمایند:هر کس چهار صفت را از خود دور کند،هیچگاه حادثه و واقعۀ ناخوشایندی متوجّه او نخواهد شد.
قِیلَ وَ مَا هُنَّ قَالَ: اَلْعَجَلَةُ
مورد اول را حضرت فرمودند عجله کردن یعنی فردی بدون فکر و دقّت، درباره کاری تصمیم‌گیری کند یا کاری را اجرا نماید، بنابراین عجله غیر از سرعت در عمل است.
مورد دوم:َ اَللَّجَاجَةُ. یکی از مسائل خطرناک و بلاهای دامن‌گیر، اصرار و پافشاری ناحق در مسأله‌ای است که چون این حرف را گفته و یا چنین موضعی اتّخاذ کرده حاضر نیست عقب‌نشینی کند ولو خلاف آن ثابت شود.
مورد سوم: اَلْعُجْبُ. مغرورشدن و خودپسندی، که انسان نقص‌ها و ضعف‌های خود را ندیده علاوه بر این خوبی هایش را بزرگ شمارد.
مورد چهارم: اَلتَّوَانِی. کاهلی و سستی، کار امروز را به فردا افکندن و تأخیرانداختن.
تجربه های فراون ثابت کرده است که ضرر و زیانهایی که متوجّه جامعه شده است، در اثر دوری نکردن این امور بوده است.
خداوند انشاءالله ما را با مجاهدت خودمان و با توفیق خودش از این صفات دور بدارد.
متن اصلی:
مراتب تسبیب
مرتبۀ اولی
صورت ثالثه (4)
جلسه 40، 1378/11/17
من مواعظ علیّ(علیه‌السلام):
من استطاع ان یمنع نفسه من اربعة اشیاء فهو خلیق بأن لاینزل به مکروهٌ ابداً. قیل: و ما هنَّ یا امیرالمؤمنین؟ قال: العجلة و اللجاجة و العجب و التّوانی.
(تحف العقول، صفحۀ 222)
هر کس این چهار صفت را از خود دور کند؛ خواه فرد باشد، خواه مجموعۀ دست‌اندرکاران و رؤسای جامعه، هیچگاه حادثه و واقعۀ ناخوشایندی متوجّه او نخواهد شد.
1- عجله. بدون تأنّی و دقّت، تصمیم‌گیری کند یا کاری را اجرا نماید (عجله غیر از سرعت در عمل است).
2- لجاجت. یکی از مسائل خطرناک و بلاهای دامن‌گیر، اصرار و پافشاری ناحق در مسأله‌ای است که چون این حرف را گفته و یا چنین موضعی اتّخاذ کرده حاضر نیست عقب‌نشینی کند ولو خلاف آن ثابت شود.
3- مغرورشدن و خودشگفتی، که انسان نقص‌ها و ضعف‌های خود را ندیده و احیاناً محسناتش را بزرگ شمرد.
4- کاهلی و سستی، کار امروز را به فردا افکندن و تأخیرانداختن.
بنده، در اثر تجربیاتی که در سالهای متمادی پیدا کردم به این نتیجه رسیدم که این سخن علی(علیه‌السلام) واقعاً حکمت تمامی است و همۀ ضرر و زیانهایی که متوجّه جامعه شده است، در اثر این امور بوده.
خداوند انشاءالله ما را با مجاهدت خودمان و با توفیق خودش از این صفات دور بدارد
