بیان بین الصلاتین
صدقه 
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از رسول خدا صلی الله علیه و آله که می فرمایند: الصَّدَقَةُ تَدْفَعُ الْبَلَاءَ الْمُبْرَمَ فَدَاوُوا مَرْضَاکُمْ بِالصَّدَقَةِ
صدقه بلای قطعی را دفع می‌کند، پس بیمارانتان را با‌صدقه درمان کنید.(وسائل الشیعة ؛ ج2 ؛ ص433)
توضیحات
با توجه به اینکه امروز روز اول ماه شعبان المعظم است و اول ماه دارای آدابی است و یکی از آداب اول ماه صدقه دادن است.
چند نکته در مورد صدقه:
1. یکی از مستحباتی که سفارش شده صدقه مستحبی و کمک مالی به دیگران است و از آداب مهم سفر این است که انسان در ابتدای سفرش صدقه بدهد. (عروه الوثقی کتاب الحج اداب سفر) در روایات معصومین علیهم السلام به امور مختلفی مثل اصلاح ذات البین؛آب دادن به تشنه؛ گفتار نیک و پاکیزه و به طور کلی هر کار خیری صدقه گفته شده: امام صادق علیه السلام از پدران گرامیشان و از رسول الله صلی الله علیه و آله نقل فرمودند: «کُلّ مَعروُفٍ صَدَقهُ وَ الدّالُ عَلَی الخَیِر کَفاعِلِه وَ الله یُحِبُّ الَلّهفان» ( بحار الانوار،جلد۹۶ ،صفحه۱۸۲) (هر کار نیک صدقه است و کسی که به کار خیری راهنمایی کند مانند کسی است که آن را انجام می دهد و خدا رسیدگی و کمک به رفع گرفتاری از بیچارگان را دوست دارد)
صدقه آثاری دارد: از جمله خداوند متعال در قرآن کریم به رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید: «خُذْ مِنْ أَمْوَالهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَکِّیهِم بهِا وَ صَلّ ِ عَلَیْهِمْ إِنَّ صَلَوتَکَ سَکَنٌ لهَّمْ وَ اللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ» (آیه 103 سوره توبه) (از اموال آنها صدقه بگیر تا به آن وسیله تزکیه و پاکشان کنی و برایشان دعا کن زیرا دعای تو موجب آرامش آنهاست و خداوند شنوای داناست)
2. در مصرف صدقه مستحبی فقیر بودن یا سید نبودن شرط نیست بلکه می‌توان صدقه مستحبی را به فقیر یا ثروتمند یا سادات با حفظ احترام پرداخت کرد. اما سعی شود صدقات به فقرایی که متدین و عفیف هستند پرداخت شود.(اجوبه س 1822ومنهاج ج 2 م 1607)
3.صدقه‌ای که از مال خود انسان بوده و کنار گذاشته یا در قلک یا صندوق شخصی جمع آوری نموده تا وقتی به فقیر تحویل نداده در اختیار خودش است و می‌تواند عوض کرده و به هر مصرفی میخواهد برساند اما بعد از انداختن پول به صندوقهای مربوط به موسسات خیریه یا کمیته امداد امام خمینی ره، احتیاط آن است که به آنها دست نزند و باید آن را به همان مؤسسه و خیریه تحویل دهد ( به نظر اکثر مراجع معظم تقلید ) (تحریر الوسیله، القول فی الصدقه م1 و 2؛ منهاج سیستانی ج 2 م1605؛ آیت الله مکارم شیرازی، استفتاآت ج3 سوال343، استفتاءخصوصی وحید احتیاط این است که برندارد.رهبری: اگر صندوق در اختیار شما باشد مانع ندارد. مکارم: اشکال ندارد.جزوه کاوشی در احکام ص94).
خداوند متعال توفیق انفاق در راهش را به همه ما عطا فرماید به برکت صلوات بر محمد وآل محمد
اعمال ماه شعبان
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمودند : شَعْبَانُ شَهْرِی وَ شَهْرُ رَمَضَانَ شَهْرُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَمَنْ صَامَ یَوْماً مِنْ شَهْرِی کُنْتُ شَفِیعَهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ.
شعبان ماه من است و ماه رمضان ماه خداوند است پس هر کس یک روز در ماه شعبان روزه بگیرد من در قیامت شفیع او خواهم بود .( أمالی الصدوق ص19)
توضیحات
ماه شعبان ماه بسیار شریفی است و منسوب به پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم است و فضائل فراوانی دارد و این ماه اعمالی دارد از جمله :
1.اعمال مشترک ماه شعبان مثل استغفار ، صدقه دادن مخصوصا به نیابت از امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، نماز، صلوات فرستادن و البته اگر نام حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم را در هر حالی حتی در نماز بشنود مستحب است صلوات بفرستد ، خواندن دعا ،مخصوصا مناجات شعبانیه که همه معصومین علیهم السلام آن را می‌خوانده‌اند ، روزه البته اگر کسی روزه قضا دارد یا مسافر است نمی تواتند روزه مستحبی بگیرد.
2. اعمال مختص ماه شعبان نیز متعدد است مثلا شب اول ماه شعبان دوازده رکعت نماز (6 نماز دو رکعتی ) وارد شده است (هر رکعت یک مرتبه سوره حمد و سوره توحید یازده مرتبه) و کسی که نماز قضا دارد می تواند نماز مستحبی بخواند بخلاف روزه قضا (عروةالوثقی احکام صوم القضاء مساله10،رساله مراجع مساله1124 و 1563 و 1373؛ مفاتیح الجنان، اعمال ماه شعبان) تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا امام خامنه ای صلوات بر محمد و آل محمد.
ابزار مشترک
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از حضرت امام حسین علیه السلام که میفرمایند: مَنْ حَاوَلَ امْرَأً بِمَعْصِیَةِ اللّهِ کانَ أَفْوَتَ لِما یَرْجُو وَ أَسْرَعَ لِما‌یَحْذَرُ
هر شخصی که پیگیر کاری از مسیر حرام باشد آنچه را به آن امیدوار است سریعا از دست میدهد و از آنچه میترسد به سراغش می‌آید.(تحف‌العقول ص 177)
توضیحات
چند نکته درباره استفاده از وسایل مشترک:
1. اگر وسیله‌ای دارای استفاده حلال و حرام باشد مانند موبایل و کامپیوتر در صورتی استفاده از این وسایل جایز است که در مسیر حلال استفاده شود.لذا موبایل و وسایلی که قابلیت نصب نرم افزار‌های مختلف و یا اتصال به شبکه های اجتماعی یا اینترنت را دارا می باشد.چنانچه کسی ترس این را داشته باشد که با خرید این وسایل به گناه می افتد یا سبب تضعیف عقاید و ایمانش یا ایمان فرزند یا خانواده می شود نمی تواند این وسیله را خریداری کند یا نرم افزار این امکانات را در گوشی همراه یا کامپیوتر خود بارگزاری نماید.
2. باید توجه داشت استفاده از موبایل و کامپیوتر در جهت نگهداری و نشر و دیدن فیلم و عکسهای مبتذل و مستهجن یا رد و بدل کردن کلمات تحریک آمیز یا ارتباط‌های نادرست میان افراد نامحرم و یا لطیفه‌هایی که توهین به یک شخص و یا گروه خاصی باشد از جمله گناهانی است که در هنگام استفاده از موبایل و کامپیوتر باید از آن پرهیز کرد.
خداوند متعال توفیق استفاده صحیح از نعمتهایش را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم از حضرت علی علیه السلام روایت شده که فرمودند: إغْتَنِمُوا الدُّعاءَ عِنْدَ اربع مَواطِنَ: عِنْدَ قِرائَهِ الْقُرْآنِ، وَ عِنْدَ الاْذانِ، وَ عِنْدَ نُزُولِ الْغَیْثِ، وَ عِنْدَ الْتِقاءِ الصَفَّیْنِ لِلشَّهادَهِ.
در چهار زمان دعا را غنیمت شمارید: هنگام قرائت قرآن .هنگام اذان، هنگام نزول باران، هنگام رو به رو شدن دو لشگر مؤ منین و کفار براى جنگ. ( وسائل الشیعة، ج7، ص: 64)
توضیحات
فضل بن شاذان درباره حکمت اذان از امام رضا علیه السلام روایت می‌کند که در قسمتی از فرمایشات حضرت آمده است که: اینکه مردم به اذان دستور داده شدهاند، علل و حکمتهای زیادی دارد، از آن جمله اینکه یادآوری برای فراموش کاران و بیداری برای غافلان باشد و کسانی را که وقت نماز را نمیدانند یا مشغول کار دیگری شدهاند، با وقت نماز آشنا گرداند. مؤذن با اذان خود مردم را به عبادت آفریدگار فرا میخواند و آنان را به پرستش خداوند تشویق می‌کند و با اقرار به توحید،ایمان و اسلام خود را آشکار و اعلان مینماید و برای فراموش کاران، فرا رسیدن وقت نماز را اعلام میدارد. مؤذن که به این نام، نامیده شده است بدین جهت است که او با اذان خود، نماز را اعلام می‌کند.
اما چند نکته در مورد اهمیت و احکام اذان و اقامه:
1. مستحب موکد است که انسان پیش از نمازهاى شبانه روزی (یومیه) چه ادائی باشد و چه قضایی اذان و اقامه بگوید، ولی سائر نمازها اذان و اقامه ندارد. (عروه، فصل فی الاذان و الاقامه،رساله مراجع م916)
2.شکستن نماز در‌حال عادی جایز نیست اما اگر پیش از آنکه به اندازه رکوع خم شود یادش بیاید که اذان و اقامه را فراموش کرده، چنانچه وقت نماز وسعت دارد مستحب است براى گفتن آنها نماز را بشکند (سیستانی: بلکه اگر پیش از تمام شدن نماز یادش بیاید که آنها را فراموش کرده ، مستحب است براى گفتن آنها نماز را بشکند رساله مراجع مساله 1164)
3.در همه مواردى که نمازگزار، پشت سر هم نماز مىخواند ، اگر براى نماز اول اذان گفته باشد ، اذان از نماز بعدى ساقط است ، بشرط اینکه بین دو نماز فاصله نشده باشد. ( امام خمینی، بهجت، فاضل،گلپایگانی، زنجانی ، صافی، نوری، :نافله فاصله میشود.سیستانی، مکارم،:نافله فاصله نمیشود. تحریر الوسیله المقدمه الخامسه فی الاذان و الاقامه مساله2، عروه الوثقی الاذان والاقامه م1، رساله مراجع مساله922، هدایه العباد فصل فی الاذان و الاقامه، منهاج الصالحین فصل فی الاذان و الاقامه، )
4. یکی از مواردی که اذان و اقامه ساقط میشود و نباید گفته شود (فتوا و احتیاط) اینست که ماموم در نماز جماعتی شرکت کند که امام اذان و اقامه را گفته است هر چند که این ماموم آنها را نشنیده باشد و یا در وقت گفتن اذان و اقامه در آنجا حضور نداشته باشد. (عروه اذان و اقامه م 3)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از رسول اکرم صلى الله علیه و آله و سلم روایت شده که فرمودند: اَلصَّلاةُ مِن شَرائِعِ الدّینِ... وَ لِلمُصَلّى‌حُبُّ المَلائِکَةِ وَ هُدىً و ایمانٌ وَ نورُ المَعرفَةِ وَ بَرَکَةٌ فِى الرِّزقِ
نماز، از دستورات دین است... و از آثار نماز، محبت فرشتگان، هدایت، ایمان، نور معرفت و برکت در روزى است. ( خصال ص522، ح 11)
توضیحات
دو نکته کوتاه درباره شکیات نماز:
1. احکامی که غالبا در نماز مورد ابتلا و احتیاج است، مانند شکیات نماز فراگیری آن احکام واجب می باشد.
2. در نماز به بعضی از شکها نباید اعتنا کرد که به دو مورد از آنها اشاره می شود:
مورد اول: شک بعد از محل است:مانند اینکه فردی در حال خواندن تسبیحات اربعه یا بعد از آن شک کند، تشهد را خوانده یا خیر؟ در این صورت نباید به شک خود اعتنا کند و نماز صحیح است.
مورد دوم: شک در صحیح بودن عمل است یعنی اینکه انسان بعد از بجا آوردن فعلی یا جزئی از اجزاء نماز شک کند که آن را صحیح انجام داده یا خیر؟ مانند اینکه قسمتی از قرائت نماز را می خواند سپس شک می کند درست خوانده یا نه (طبق نظر اکثر فقهاء: مخالف: مکارم احتیاط دو مرتبه بخواند) در این صورت به شکش اعتنا نکند هر چند وارد جزء بعدی نشده باشد. ؛ رساله مراجع مساله 1168و 1172 عروه، صلواه، شک، م12)
ان شاءالله نمازهایمان مورد قبول حضرت حق واقع شود به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم از حضرت رضا علیه السلام روایت شده فرمودند: إنَّ ٱلْخُمْسَ عَوْنُنَا عَلَی دِینِنَا ... فَلَا تَزْوَوْهُ عَنَّا وَلَا تُحَرِّمُوا أنْفُسَکُمْ دُعَائَنَا
پرداخت خمس کمکی در (تبلیغ) دینمان است پس از آن دریغ نکنید و خودتان را از دعای ما محروم نسازید. الکافی، ج 1، 548.
توضیحات
چند نکته درباره خمس:
1. یکی از واجبات مالی پرداخت خمس است و هر فردی که دارای درآمدی است هر مقداری از درامدش که در بین سال خمسی صرف نیازهای زندگی شده که مطابق شأن فرد بوده مانند خوراک و پوشاک و مسکن و اثاثیه منزل، خمس ندارد اما آنچه از درآمد در سر‌رسید سال خمسی باقی می‌ماند باید یک پنجم را به عنوان خمس بدهد؛ فرقی نمیکند آنچه باقی مانده پول پس انداز شده باشد یا مواد غذایی داخل منزل باشد.
2. داشتن بدهکاری یا قسط بانکی نمی‌تواند دلیلی برای پرداخت نکردن خمس باشد چرا که برخی از افراد هر چند بدهکار باشند با توجه به مختلف بودن بدهکاری و احکامش، باید خمس موجودی خود را پرداخت کنند. مثلا فردی که بابت خرید مغازه بدهکار باشد این بدهی سبب نمی شود که خمس درامدی که از سال خمسیش زیاد آمده پرداخت نکند. ( رساله مراجع مساله 1765و 1790و 1791و 1792، اجوبه س924؛ تبریزی س882؛ جامع المسائل فاضل ج1 س902؛ جامع الاحکام صافی ج1 س773 -774؛ امام تحریر الوسیله کتاب الخمس- نوری م1748؛ احکام الواضحه فاضل ص303 ؛ هدایه العباد صافی م1620؛ مناج سیستانی ج1/392 خویی، وحید منهاج ج1/348 و جامع المسائل ج1 س645)
خداوند متعال توفیق اداء حقوق الهی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است که پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلم در وصیت به حضرت علی علیه السلام فرمودند: ثَلَاثٌ کَفَّارَاتٌ إِفْشَاءُ السَّلَامِ وَ إِطْعَامُ الطَّعَامِ وَ الصَّلَاةُ بِاللَّیْلِ وَ النَّاسُ نِیَام
یا علی سه چیز کفاره گناهان است؛ آشکارا سلام کردن، طعام دادن و خواندن نماز شب. (وسائل الشیعة، ج12، ص: 59)
توضیحات
سلام شعار اسلامی است؛ سلام به معنای تحیت، سلامت، صلح و آشتی، تعظیم و تکریم، درود گفتن است.سلام، اطمینان دادن به فرد مقابل است که: هم سلامتی و تندرستی تو را خواستارم، هم از جانب من آسوده باش و مطمئن، که گزندی به تو نخواهد رسید. من خیر خواه تو هستم، نه بدخواه و کینه ورز و دشمن. سلام نوعی درود و تحیّت اسلامی است که دو مسلمان به هم می گویند.
اما چند نکته درباره احکام سلام کردن:
1.شروع کردن به سلام مستحب است اما جواب سلام واجب فوری است یعنی بلافاصله باید پاسخ داده شود تفاوتی ندارد که سلام کننده زن باشد،یا مرد و یا بچه ممیز باشد و اگر به جمعی سلام شود همین که یک نفر جواب دهد بر بقیه افراد جواب سلام واجب نیست.
2.سلام کردن به کسی که در حال نماز است کراهت دارد ولی در هر حال اگر کسی سلام کرد، جواب سلام فورا بر نماز گزار واجب است ،البته نمازگزار باید در پاسخ سلام،کلمه سلام را بر علیکم مقدم کند.
3. اگر به جمعی سلام شود وقتی یک نفر جواب دهد از بقیه ساقط است و نمازگذار نباید جواب سلام دهد و در صورتی فرد نمازگزار باید جواب دهد که کسی دیگر پاسخ ندهد.
4. سلام کردن مرد به زن نامحرم کراهت دارد.مخصوصا به بانوان جوان کراهت بیشتری دارد.(رساله مراجع مساله 1146،1137 ،1138و 1141) (تبریزی استفتائات ج2س1993؛ فاضل, احکام جوانان م482؛ بهجت س5287؛ مکارم رساله جوانان م465؛ صافی, احکام نوجوانان463؛ عروه النکاح وآدابه م41)
خداوند متعال همه ما را از عمل کنندگان به دستورات دین قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد .
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده که فرمودند: إیَّاکُم وَ الرِّشْوَة فَإنَّهَا مَحْضُ الکُفْرِ وَ لَا یَشُمُّ صَاحِبُ الرِّشْوَةِ رِیحَ الْجَنَّةِ.
از دریافت و پرداخت رشوه بپرهیزید که این نافرمانی خداوند است و کسی که گرفتار رشوه شود بوی بهشت به مشامش نمی‌رسد.( بحار ،ج104،ص274 و جامع احادیث الشیعه للبروجردی ج 30ص142و رساله آموزشی رهبری ج 2 ص 50)
توضیحات
رشوه با توجه به آثار سوئی که برای اجتماع و نظام اسلامی دارد از محرمات و گناهان بزرگ بشمار می آید و دارای اقسامی است:
1. رشوه خواری در قضاوت، مطلقاً حرام و از گناهان کبیره است و رشوه در قضاوت آن است به این معنا که به قاضی چیزی می‌دهند تا به نفعِ رشوه دهنده، حکم کند.
2. رشوه دادن برای انجام کار حرام مانند برنامه ریزی برای توطئه علیه نظام اسلامی و یا خیانت در امانت یا از بین بردن حق دیگری مثل اینکه به کسی رشوه بدهند تا یکی از افراد موثر در خدمت به اسلام و مسلمین نظام اسلامی را ترور فیزیکی یا شخصیتی کند.
3. رشوه گرفتن در قبال انجام وظیفه، که علاوه بر اینکه باعث تضعیف نظام اسلامی و بدبینی مردم به نظام میشود از نظر شرعی هم مرتکب عمل حرام شده است و مالک مالی که از طریق رشوه بدست امده است نیز نمیشود مثلا کارمند دولت یا شرکت در مقابل کاری که وظیفه‌اش می‌باشد مطالبه پول نماید و پرداخت پول هم چون خلاف قانون است جایز نمی‌باشد.
4.تغییر نام رشوه به عناوینی مثل شیرینی ،انعام، هدیه، بخشش یا هر عنوان دیگری سبب حلال شدن آن نمیشود و کسی که رشوه گرفته باید آن مال را به صاحبش برگرداند. ( مقام معظم رهبری، س1246؛ سیستانی، رساله جامع ج1م2761)
خداوند متعال به همه ی ما توفیق خدمت خالصانه به نظام اسلامی و کسب روزی حلال را عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد وآل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از حضرت رضا علیه السلام که میفرمایند: أوَّلُ ما یُحاسَبُ الْعَبْدُ عَلَیْهِ، الصَّلاهُ فَإنْ صَحَّتْ لَهُ الصَّلاهُ صَحَّ ماسِواها، وَ إنْ رُدَّتْ رُدَّ ماسِواها.
اوّلین عملى که از انسان مورد محاسبه و بررسى قرار مى‌گیرد نماز است، چنانچه صحیح و مقبول واقع شود، بقیه اعمال و عبادات نیز قبول مى‌گردد و گرنه باقی اعمال نیز مردود خواهد شد . (مستدرک الوسائل: ج 3، ص 25، ح 4)
توضیحات
چند نکته درباره واجبات رکوع:
1. انسان باید به قصد رکوع به اندازه ای خم شود که بتواند دست را به زانو بگذارد ( مقام معظم رهبری و آیت الله مکارم: بنا بر احتیاط واجب کف دست را بر زانوها بگذارد؛).
2. برای رکوع باید از حالت ایستاده به رکوع رفت که این ایستادن قبل از رکوع را قیام متصل به رکوع می گویند.
3. در رکوع باید به مقدار ذکر واجب، بدن آرام باشد.
4. واجب است که بعد از رکوع نمازگزار صاف بایستد و بعد از آنکه در حالت ایستاده بدن آرام گرفت، به سجده رود.
نکته اخر اینکه هر یک از این واجبات رکوع چنانچه عمدا ترک شود نمازش باطل است و نسبت به قیام متصل به رکوع یا خم شدن به اندازه رکوع راحتی اگر سهوا هم ترک شود نماز باطل است . (عروه الوثقی، فصل فی الرکوع؛ رساله مراجع،مسأله 1022؛1040 ؛1030)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا امام خامنه ای ،صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در روایتی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم برای هر کدام از نمازهای یومیه که به جماعت خوانده شود، ثواب و درجه خاصی شمرده شده است از جمله در مورد ثواب جماعت نماز صبح می فرمایند: مَنْ صَلَّى الْفَجْرَ فِی جَمَاعَةٍ ثُمَّ جَلَسَ یَذْکُرُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ حَتَّى تَطْلُعَ الشَّمْسُ کَانَ لَهُ فِی الْفِرْدَوْسِ سَبْعُونَ دَرَجَةً بُعْدُ مَا بَیْنَ کُلِّ دَرَجَتَیْنِ کَحُضْرِ الْفَرَسِ الْجَوَادِ الْمُضَمَّرِ سَبْعِینَ سَنَةً
کسی که نماز صبح را به جماعت بخواند و بعد از آن تا طلوع آفتاب بنشیند و مشغول ذکر باشد، برای او در فردوس هفتاد درجه داده میشود که میان هر دو درجه به اندازه هفتاد سال دویدن اسب تندرو و تمرین داده شده؛ فاصله می‌باشد.( وسائل الشیعة، ج8، ص: 288)
توضیحات
یکی از ابعاد زندگی بعد اجتماعی است که در دین اسلام از اهمیت برخوردار است؛ خداوند متعال و معصومین علیهم السلام با توجه به آثار و برکات وحدت و تجمع و یکپارچگی جامعه اسلامی، در بسیاری از برنامه هایش بر گروهی و جمعی انجام دادن اعمال تکیه و تاکید کرده است مثل نماز جماعت که بسیاری بیشتر از نماز فرادا اجر و ثواب دارد.
از نظر شرع مقدس اسلام در نماز جماعت شرایطی باید رعایت شود:
1. ماموم جلوتر از امام نایستد و بنابر احتیاط کمی عقبتر بایستد. (مشهور رساله مراجع م1432)
2. جاى ایستادن امام باید از جاى ایستادن ماموم بلندتر نباشد،ولى اگر مکان امام مقدار خیلى کمى بلندتر باشد اشکال ندارد و همچنین بالاتر بودن مکان ایستادن ماموم نسبت به امام به مقدار معمول و متعارف اشکال ندارد (رساله مراجع م1415)
3. فاصله امام و ماموم و فاصله صفها زیاد نباشد یعنی از جای سجده ماموم تا جای ایستادن امام یا دیگر مامومینی که واسطه اتصال هستند،بیش از یک گام فاصله نباشد (مشهور و مطابق احتیاط، رساله مراجع م 1435).
4. بین امام و ماموم و همچنین بین صفها چیزی مثل دیوار یا پرده مانع نباشد ولی بودن پرده و مانند آن بین صف زنان و مردان اشکال ندارد. (رساله مراجع م1433)
خداوند متعال توفیق شرکت در نماز جماعت را به همه عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلم روایت شده است که میفرمایند: الْغِیبَةُ أَسْرَعُ فِی دِینِ الرَّجُلِ الْمُسْلِمِ مِنَ الْأَکِلَةِ فِی جَوْفِه
تاثیر غیبت در دین مسلمان، از تاثیر خوره در جسم او سریع تر است.( الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج2 ؛ ص357)
توضیحات
چند نکته در مورد احکام غیبت:
1. یکی از گناهان کبیره غیبت است و غیبت به نظر اکثر مراجع یعنی انسان عیب پنهانی کسی را در غیاب و پشت سرش نزد دیگری بیان کند هر چند بیان عیب به قصد اهانت و پایین آوردن شخصیت آن فرد نباشد.(اکثر‌مراجع ..امام خامنه ای و حضرت امام: غیبت به قصد تنقیص و عیب جویی باشد. بهجت: عیب به طوری باشد که چنانچه غیبت شونده،بشنود ناراحت می شود)
2.در حرام بودن عیب مخفی ، فرقی ندارد عیب در بدنش باشد یا آنکه در رفتار یا اخلاق یا سخنان و گفتارش باشد و همچنین فرقی نمیکند عیب طرف را بگوید یا بنویسد یا تصویر و فیلمش را پخش کند .(مشهور؛ استفتائات مکارم ج1 س 552، ج1 س 554، ج3 س 486)
3. همانطوری که غیبت کردن حرام است، چنانچه انسان غیبت را شنید در صورت شرایط نهی از منکر باید نهی از منکر کند یا صحبت دیگری به میان آورده شود تا غیبت قطع شود.
4. هر کسی مرتکب این گناه شده باید توبه کند. برخی از مراجع عظام ( مثل مرحوم آیت الله بهجت و مقام معظم رهبری) میفرمایند: انسان از شخصی که از او غیبت نموده باید حلالیت بطلبد بشرطی که مفسده ای بر‌آن مترتب نشود مثلا سبب کدورت نگردد و اگر حلالیت طلبیدن مفسده دارد همین که برای او از خدا طلب آمرزش کند کافی است.(استفتائات بهجت ج 4 ص 562 س6475 و توضیح المسانل مراجع ج 2ص833 م31 و خویی و تبریزی‌رساله 2824، استفتائات امام ج3 س59-58حضرات امام، استفتائات‌س9و 16و53؛ مکارم، استفتائات ج1 س552؛ فاضل جامع الاحکام ج1س982،منهاج سیستانی ج1ص 17)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام سلامتی مراجع عظام خاصه امام خامنه ای صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم با تبریک بعثت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم خداوند متعال در قرآن مجید در مورد الگو بودن پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله چنین می فرماید: لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَن کَانَ یَرْجُو اللَّهَ وَ الْیَوْمَ الْآخِرَ
قطعا براى شما در رفتار رسول خدا الگو و سرمشق برای زندگى است براى کسى که به خدا و روز قیامت اعتقاد و امید دارد.(الاحزاب 21)
توضیحات
برخی از مومنین گاهی اوقات سوال می کنند: به مجلس عروسی ای دعوت شده ایم که همراه با گناه است وظیفه چیست؟ در جواب عرض می شود اولا :اگر در مجلسی شراب باشد مثلا سر سفره یا روی میز، شراب است حضور و شرکت در چنین مجلسی مطلقا حرام است و به هیچ وجه مجاز به ماندن در آنجا نمی باشد.
ثانیا :اگر مجلس شراب نباشد اما از جهت دیگری گناه صورت می گیرد مثلا آهنگ رقص آور پخش می شود یا غیبتی صورت می گیرد به نظر برخی مراجع مانند مقام معظم رهبری (سیستانی - شبیری) اگر حضورش به گونه ای است که سبب ارتکاب گناه مثل گوش کردن به آهنگ حرام می شود یا حضورش تایید و امضای گناه در مجلس می باشد، هرچند مرتکب گناه نشود در این صورت حضور فرد در چنین مجلسی گناه و معصیت است و به نظر برخی مراجع (جهت اطلاع :مانند حضرت امام - اقای مکارم ) شرکت در چنین مجالسی مطلقا جایز نیست. نکته پایانی اینکه در هر مجلس گناهی چنانچه شرایط نهی از منکر وجود داشته باشد باید نهی از منکر صورت بگیرد هر چند نهی از منکر متوقف برخروج از مجلس یا تذکر دسته جمعی باشد باید این کار صورت بگیرد.(رساله اموزشی رهبر معظم انقلاب، حضور در مجلس معصیت ص345 ، استفتائات ایت الله سیستانی س 198 احکام مجلس عروسی،مکارم:استفتائات 2/س719، استفتاءات (امام خمینى)، ج3، ص: 148))
خداوند متعال توفیق شناخت گناه و ترک گناه را به همه عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم با تبریک عید سعید مبعث ،از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده که فرمودند: تَهادَوا فَإِنَّها تَذهَبُ بِالضَّغائِنِ
به یکدیگر هدیه بدهید، که همانا هدیه کینه‌ها را از بین مى‌برد. (کافى (ط - الاسلامیه) ج5،ص144،ح14 من لایحضره الفقیه ج3 ، ص299)
توضیحات
چند نکته درباره هدیه دادن:
1. یکی از مستحبات هدیه دادن، بوی‍ژه به ارحام و خویشان است، مخصوصا در میان ارحام و خویشاوندان نسبت به پدر و مادر سفارش بیشتری شده است.
2. اگر به فرزندی بیشتر از فرزند دیگری هدیه داده شود یا هدیه‌ای با ارزشتری داده شود کراهت دارد . اما اگر یکی از فرزندان دارای خصوصیتی باشد که سزاوار برتری است مثلا فقیر است چنانچه باعث فتنه و فساد نشود برتری دادن او در هدیه خوب است.
3. مالی که هدیه داده میشود تا هدیه گیرنده تحویل نگیرد هدیه محسوب نمی‌گردد مثلا اگر انسان به فرزندش بگوید ماشین را به تو بخشیدم تا وقتی که تحویل فرزند نداده، مال فرزند نشده است و احکام هدیه را ندارد و اگر هدیه ای به فرزند نا بالغ داده شود پدر یا پدر بزرگ و در صورت نبودن این دو قیم شرعی، باید تحویل بگیرد.(منهاج الصالحین آیه الله سیستانی جلد2 کتاب الهبه مساله136؛ تحریر الوسیله کتاب الهبه مساله22.)
خداوند متعال بهترین هدیه که فرج امام زمان علیه السلام است را نصیب همه مستضعفین عالم بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن با عرض تبریک مبعث رسول خدا صلی الله علیه و اله و سلم خداوند متعال در قرآن مجید در مورد بعثت میفرمایند: لَقَدْ مَنَّ اللهُ عَلیَ المُؤْمِنینَ إذْ بَعَثَ فیهِمْ رَسولاً مِنْ أنْفُسِهِمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُم الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ إنْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَفی ضَلالٍ مُبینٍ
خداوند متعال بر مؤمنان منت نهاد هنگامی که در میان آنها پیامبری از جنس خودشان برانگیخت که آیات او را بر آنها بخواند و آنها را پاک کند و کتاب و حکمت بیاموزد، گرچه قبل از بعثت در‌گمراهی آشکاری بودند.(آل‌عمران/164)
توضیحات
روز مبعث رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم از اعیاد بزرگ مسلمانان است و برای آن روز اعمالی ذکر شده است که عبارتند از:
1. غسل که زمان انجام آن از اذان صبح تا غروب آفتاب است.
2. روزه گرفتن که طبق نقل برخی روایات ثواب روزه اش معادل هفتاد سال روزه گرفتن شمرده شده است. البته کسی که روزه قضا دارد نمی تواند روزه مستحبی بگیرد و می‌تواند نیت روزه قضا کرده و انشاء الله از ثواب آن روز هم بهره مند می شود و همچنین فردی که مسافر است و نمازش شکسته است نمی تواند روزه بگیرد.
3. بسیار صلوات فرستادن.
4. زیارت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و امیر المؤمنین علیه السلام.
5. دعاها و نمازهایی که در مفاتیح الجنان ذکر‌شده است. ( مفاتیح الجنان، اعمال ماه رجب )
خداوند متعال عیدی ما را فرج و سلامتی امام زمان علیه السلام قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از جابر نقل شده که امیر المومنین علیه السلام همیشه می‌فرمودند: أَکْثِرُوا الْمَسْأَلَةَ فِی یَوْمِ الْجُمُعَةِ وَالدُّعَاءَ فَإِنَّ فِیهِ سَاعَاتٍ یُسْتَجَابُ فِیهَا الدُّعَاءُ‌وَ الْمَسْأَلَة
در روز جمعه زیاد دعا و درخواست داشته باشید؛ زیرا در آن، ساعاتی است که دعا‌مستجاب و حوائج برآورده میشود. ( وسائل‌الشیعه،ج۵،ص ۶۹)
توضیحات
چند نکته درباره آداب جمعه:
1. روز جمعه در دین مبین اسلام عید شمرده شده و بین روزهای هفته فضیلت خاصی دارد و اعمالی همچون نظافت (مانند کوتاه کردن ناخن و شارب)، استعمال بوی خوش، صدقه دادن و‌آموختن مسائل دین سفارش شده است ( مفاتیح، اعمال روز جمعه)
2. یکی از با فضیلت ترین اعمال روز جمعه شرکت در نماز جمعه است که ترک کردن نماز جمعه و اهمیت ندادن به آن شرعا مذموم است و نماز جمعه در زمان غیبت امام زمان علیه السلام به نظر اکثر مراجع بجای نماز ظهر کافی است و کسی هم که میخواهد نماز ظهر را در منزل بخواند به نظر اکثر مراجع عظام تقلید مستحب است که همان اول وقت نماز ظهر را بخواند و تاخیر انداختن لازم نیست ( اکثر مراجع: رساله مراجع مساله، احکام نماز جمعه ص842 ؛ مخالف: خوئی، مکارم، تبریزی: با وجود شرایط شرکت بنابر احتیاط، واجب است؛ منهاج الصالحین ،آیه‌الله‌خوئی ج2 ص203 ؛گلپایگانی، صافی: احتیاط واجب اکتفا به نماز جمعه ننماید و نماز ظهر هم بخواند)
3. یکی دیگر از اعمال مستحب و سفارش شده در روز جمعه، غسل جمعه است که زمان آن از اذان صبح تا اذان ظهر است و بهتر است نزدیک ظهر انجام شود و اگر تا ظهر انجام ندهد بهتر است بدون نیت اداء و قضاءتا غروب جمعه بجا آورد و کسی که در روز جمعه موفق نشده مستحب است در روز شنبه قضای آنرا انجام دهد، انسان می‌تواند چند غسل را نیت کرده و همه را با یکبار شستن انجام دهد. (رساله مراجع مساله 644و 647)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا امام خامنه ای صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم خداوند متعال در قران مجید می فرماید: وَ مَا تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِکُمْ مِنْ خَیْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَیْرًا وَ أَعْظَمَ أَجْرًا
و هر کار خوبى براى خویش از پیش فرستید آن را نزد خدا بهتر و با پاداشى بیشتر باز خواهید یافت .(مزمل آیه 20)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره وقف:
1. وقف از مصادیق صدقه جاریه است یعنی ثواب آن بعد از فوت نیز ادامه می یابد و فرصت مناسبی است که مومنین می توانند برای ذخیره آخرتشان استفاده کنند.
2. وقف آن است که انسان مالی را بصورت مخصوص به موارد و مصارف معینی مثل مسجد، مدرسه، حرمهای معصومین علیهم السلام، مجالس عزای اهل بیت علیهم السلام یا فقرا....با رعایت شرایطی اختصاص دهند.
3. وقف کردن به صورت شراکتی هم صحیح است یعنی چند نفر به صورت مشترک مثلا مکان یا وسیله ای(مثل بخاری برای مسجد یا مدرسه) را خریداری کنند و انرا در جهت خاصی وقف کنند.
3. اگر کسی چیزی را وقف کند از ملک او خارج میشود و خود او و دیگران نمی توانند آن را ببخشند یا بفروشند یا حتی جهت و مصرف وقف را تغییر دهند البته در مواردی نادر مثل خرابی وقف با شرایط خاصی که دارد تغییر و فروش وقف جایز است که برای اگاهی از شرایط و احکامش با کارشناس مسائل دینی مشورت شود. ( جهت اطلاع :به دفاتر مشاوره وقف درحرم مطهر اشاره شود) (تحریر الوسیله امام ،ج ،2 م 3 و 4 ،ص60 ؛ استفتائات مقام معظم رهبری س 1995و1998ص489؛ هدایه العباد آیت الله صافی ج2 ص180هدایه العباد‌آیت الله گلپایکانی ج2 ص140و آیت الله اراکی توضیح المسائل مراجع ج2 ذیل مساله 2677)
خداوند متعال به همه ما توفیق کارهای خیر را عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم با عرض تسلیت شهادت حضرت موسی بن جعفر علیهما السلام از آنحضرت روایت شده که میفرمایند: لَیْسَ حُسْنُ الْجِوَارِ کَفَّ الْأَذَى وَ لَکِنَّ حُسْنَ الْجِوَارِ الصَّبْرُ عَلَى الْأَذَى.
خوش همسایگى تنها این نیست که آزار نرسانى، بلکه خوش همسایگى این است که در برابر آزار و اذیت همسایه صبر داشته باشى.(تحف العقول ص 409)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره حقوق همسایگان:
یکی از مسائل مهم اجتماعی، کیفیت معاشرت با همسایگان هست و در اسلام نسبت به حقوق همسایه سفارش شده است، که به برخی از حقوق واجب اشاره می شود:
1.دوری از آزار و اذیت همسایگان، که به عنوان یکی از محرمات الهی بشمار می‌رود و به عنوان نمونه به برخی از مصادیق ازار و اذیت اشاره می شود:
مورد اول: پارک کردن اتومبیل مقابل درب منزل همسایگان در صورتی که مانع عبور و مرور آنان شود حرام‌است. ( استفتائات ایت الله سیستانی ص 399)
مورد دوم: برگزاری مجالس اعم از مجالس شادی یا عزاداری باید به گونه ای باشد که سر و صدا یا پذیرایی از مهمانان، سبب اذیت و آزار همسایگان نشود.
2. احترام به مالکیت یکدیگر، که باز هم به دو نمونه اشاره می شود:
مورداول: استفاده از میوه های درخت همسایه جایز نیست مگر اینکه با اجازه یا رضایت همسایه باشد.
مورد دوم: در آپارتمانها یا در مجتمع ها، مکانهایی که مشترک است،استفاده و هر گونه دخل وتصرف باید با رضایت همه اعضا باشد.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام سلامتی مراجع عظام خاصه امام خامنه ای صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم با عرض تسلیت شهادت امام کاظم علیه السلام از آنحضرت روایت شده است که میفرمایند: اَفضَلُ ما یتَقَرَّبُ به العَبدُ اِلی اللهِ بَعدِ المَعرِفَةِ به الصَلوةُ
بهترین چیزى که بنده بعد از شناخت خدا به وسیله آن به درگاه الهى تقرب پیدا مى کند، نماز است.(تحف‌العقول‌ص455)
توضیحات
در بیان معصومین علیهم السلام نماز رکن دین است که دیگر امور با آن سنجیده می شود ( ان قبلت قبلت ما سواها و ان ردت ردت ما سواها) در بیان دیگر می فرمایند نماز معراج مومن است؛ بهترین حالتی که انسان می تواند به خدا توجه کند و تقرب بجوید نماز است؛اگر نماز با آداب و شرایط اقامه شود طبق بیان قرآن مجید (ان الصلاه تنها عن الفحشاء و المنکر) انسان را از گناهان و بدی ها دور می کند و موجب سعادت انسان است.
اما چند نکته درباره احکام تکبیره الاحرام:
1. یکی از ارکان نماز تکبیرة الاحرام است که ترک عمدی و سهوی آن نماز را باطل می‌کند ( اکثر مراجع؛ آیت الله زنجانی: گفتن «اللّه أکبر» در اول هر نماز واجب است، ولى ظاهراً رکن نیست، پس اگر آن را فراموش کند و در رکوع یا بعد از آن متوجه شود نمازش صحیح است ( رساله مراجع مساله948)
2. شکستن نماز از روی اختیار و بدون مجوز شرعی، بعد از گفتن تکبیره الاحرام جائز نیست. رساله مراجع مساله 1159،(خویی، سیستانی، مکارم: شکستن نماز از روی اختیار بنا بر احتیاط واجب جایز نیست)
3. هنگام گفتن تکبیره الاحرام بدن باید آرامش داشته باشد اما حرکت دستها در هنگام گفتن تکبیره الاحرام اشکال ندارد بلکه مستحب است با شروع تکبیره الاحرام، دستها رابالا بیاورد.( رساله مراجع مساله951)
4. تمام تکبیرهای نماز غیر از تکبیره الاحرام،مستحب است و تمامی تکبیرهای مستحبی را چنانچه به نیت تکبیر وارد شده در نماز بگوید به نظر اکثر مراجع عظام ( فتوی: گلپایگانی، صافی بنا بر احتیاط واجب:امام خمینی، زنجانی،سیستانی، نوری، فاضل، وحید، ، احتیاط مستحب:خوئی،تبریزی،) باید در حال آرامش بدن گفته شود. اجوبه س434، رساله مراجع مساله965، عروة الوثقی کتاب الصلاة القیام مساله29)
خداوند متعال توجه و حضور قلب در نماز را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم با عرض تسلیت شهادت امام کاظم علیه‌السلام، آنحضرت در یکی از وصیت ها و سفارش هایشان خطاب به هشام می فرمایند: لَیْسَ مِنَّا مَنْ لَمْ یُحَاسِبْ نَفْسَهُ فِی کُلِ یَوْمٍ؛ فَإِنْ عَمِلَ حَسَناً اسْتَزَادَ مِنْهُ وَ إِنْ عَمِلَ سَیِّئاً اسْتَغْفَرَ اللَّهَ مِنْهُ وَ تَابَ إِلَیْهِ
هر کسی که هر روز به حساب خود نرسد، از ما نیست؛ تا اگر نیکى کرده بر آن بیفزاید و اگر بدی کرده از خدا وند متعال آمرزش خواهد و به سوی او توبه کند. (تحف العقول / النص / 396 )
توضیحات
دو نکته کوتاه درباره احکام وصیت:
1. وصیت کردن به خودی خود مستحب است اما اگر نشانه های مرگ ظاهر شود و فرد تکالیف واجبی بر عهده داشته باشد مثل خمس، زکات، پرداخت رد مظالم، بدهکاری، امانت، نماز قضا، روزه قضا یا حج باید خودش فورا آنها را به مقدار توان ادا کند ولی اگر نمی تواند عمل نماید باید نسبت به آنها وصیت کند. و در صحیح بودن وصیت بین وصیت کتبی و شفاهی تفاوتی وجود ندارد.البته در جایی عمل به وصیت لازم است که وصیت شرعا از جهت شرعی اثبات شده باشد.(توضیح المسائل مراجع مسأله 867،و 2695 و 2696)
2. اگر وصیتی شرعا ثابت باشد واجب است بر طبق آن عمل شود و ورثه نمی‌توانند مصلحت اندیشی کنند و با وصیت مخالفت کنند مثلا اگر میت بخشی از یک سوم اموالش را برای مجلس عزاداری وصیت کرده است ورثه نمی توانند تخلف کنند و یا در راه خیر دیگری مصرف کنند.
خداوند متعال بحق موسی بن جعفر علیهما السلام عاقبت همه مومنین را ختم به خیر فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
بسم الله الرحمن الرحیم از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده که فرمودند: مَنْ أَمَرَ بِمَعْرُوفٍ أَوْ نَهَى عَنْ مُنْکَرٍ أَوْ دَلَّ عَلَى خَیْرٍ أَوْ أَشَارَ بِهِ فَهُوَ شَرِیک
هر کس دیگرى را به کار نیکى امر کند یا او را از کار زشتى باز دارد یا اینکه او را به خیرى راهنمائى نماید و یا اشاره به امر خیرى داشته باشد در آن کار نیک شریک خواهد بود .( وسایل الشیعه ج 16 ، ص 124 ، ح 21147)
توضیحات
دو نکته در مورد امر به معروف و نهی از منکر:
اول: یکی از واجبات الهی امر به معروف و نهی از منکر است و از بهترین روشهای امر به معروف و نهی از منکر این است که خودش گناه نکند. مثلا اگر رفیقش میخواهد غیبت کند از شنیدن آن معذرت بخواهد.
دوم: برای امر به معروف ونهی ازمنکر مراتبی است:
1. اینکه با شخص معصیت کار طوری رفتار شود که معصیت کار بفهمد که به جهت گناهی که کرده چنین رفتار شده است.
2. اینکه با زبان امر و نهی کند و اگر احتمال بدهد که با موعظه و نصحیت و حسن خلق و کلام نیکو ، معصیت را ترک می کند لازم است که اکتفا به آن کند.
3. اینکه اگر برای امر به معروف و نهی از منکر لازم شود که متوسل به زور یا اقدام عملی گردد در این صورت کسی بدون اجازه حاکم شرع و مسولین ذی ربط حق اقدام ندارد. (باکمی اختلاف تعابیر و نظرات مراجع ) بنابراین باتوجه به اینکه هدف از امر به معروف و نهی از منکر ترک گناه است لذا اگر با مرتبه پایین حاصل شود نمی توان به مراتب بالاتر عمل کرد.
خداوند متعال به همه ما توفیق امر به معروف و نهی از منکر را عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
