بیان بین الصلاتین
اهمیت قانون 
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم
قرآن کریم هدف ارسال رسولان را رفع اختلاف بین مردم با اجرای قانون و حکم می داند و می فرماید:
(کانَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً فَبَعَثَ اللّهُ النَّبِیینَ مُبَشِّرِینَ وَ مُنْذِرِینَ وَ أَنْزَلَ مَعَهُمُ الْکتَابَ بِالْحَقِّ لِیحْکمَ بَینَ النَّاسِ فِیما اخْتَلَفُوا فِیه) (بقره/ 213)؛
«مردم، ملّتی یگانه بودند، و خدا، پیامبران را مژده آور و هشدار دهنده بر انگیخت؛ و با آنان کتاب [خدا] را، که به سوی حق دعوت می کرد، فرو فرستاد؛ تا میان مردم، در باره آنچه در موردش اختلاف داشتند، داوری کند».
توضیحات
اختلاف میان انسان ها امری طبیعی و قطعی است؛ و رفع اختلاف ها، امری ضروری برای ایجاد نظم در جامعه بشری و دوری از هرج و مرج است؛ لذا هیچ پیامبر صاحب شریعتی نیامده است مگر آنکه علاوه بر تبشیر و انذار، مسئله حاکمیت نظام حقوقی دین در جامعه را نیز مطرح نموده است. خدای سبحان در همین آیه نمی فرماید که پیامبران به وسیله تعلیم یا تبشیر و انذار، اختلاف جامعه را رفع می کنند، بلکه می فرماید، به وسیله «حکم »اختلافات آن را بر می دارند؛ زیرا حل اختلاف، بدون حکم و قانون امکان پذیر نیست.
امام محمد باقر «علیه السلام » فرمودند: اثرات اجتماعی که از اجراء یکی از حدود و مقررات کیفری الهی برای جامعه بشری عاید میگردد، بیشتر از نزول باران آسمانی است که چهل شبانه روز بر آنان فرود آید.( وسایل الشیعه ـ ج 18 ـ صفحه 308)
« نظم » ، بدون « قانون » تحقق نمی یابد و قانون صحیح ، قانونی است که همه جنبه های هستی انسان در آن ملحوظ گشته باشد
از دیدگاه قرآن تنها کسی که شرایط و صلاحیت لازم قانون‌گذاری را داراست، تنها خداوند حکیم و علیم است؛ از این رو، منشأ و اعتبار قانون نیز تنها اوست.در اسلام حق حاکمیت و ولایت اولاً و بالذات از آن خداست و ثانیاّ و بالعرض حق کسانی است که خداوند آنان را برگزیده و پیروی از ایشان را واجب کرده است؛ در نتیجه، قرآن و سنت پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله) و اهل بیت او: کتاب زندگی و قانون اساسی بشر برای رسیدن به سعادت می باشد
هر جامعه ای برای آنکه بتواند به زندگی اجتماعی خویش ادامه دهد، به هدف‌های والای انسانی دست یابد و به حقوق خویش برسد، در حرکت تکاملی خود نیازمند دو چیز است:
1. وجود قانون عادلانه و مترقی که پاسخگوی همه نیازهای مادّی و معنوی جامعه انسانی باشد.
2. وجود رهبر و نظام حکومتی قدرتمند که عهده دار اجرای قانون شود و بر مردم به عدالت، حکومت کند.
خداوند توفیق عمل به قوانین اسلام را به ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
رعایت قانون
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. امام صادق علیه السلام در روایتی می فرمایند: ...أَعْدَلُ النَّاسِ مَنْ رَضِیَ لِلنَّاسِ مَا یَرْضَى لِنَفْسِهِ وَ کَرِهَ لَهُمْ مَا یَکْرَهُ لِنَفْسِه... .
عادل ترین مردم کسى است که براى مردم همان را بپسندد که براى خود مى پسندد و براى آنان نپسندد آنچه را براى خود نمى پسندد. (من لایحضره الفقیه، ج4 ص: 395)
توضیحات
به مناسبت سالروز تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران دو نکته کوتاه درباره رعایت قوانین:
1. قوانینی که تخلف از آن سبب اختلال در نظم جامعه شود مانند قوانین راهنمایی و رانندگی یا سد معبر یا قوانینی که کیفیت استفاده از بیت المال و اموال را بیان می کند رعایت چنین قوانینی شرعا واجب است. (بنا بر فتوی یا احتیاط واجب) (اجوبه الاستفتاآت، س1983و س1987،1989؛آیه الله سیستانی: فقه برای غرب نشینان‌س235؛.برگرفته‌از قوانین دولتی؛ مسائل جدید جلد 3ص63. تبریزی: مخالفت با‌مقررات که مخل به نظام باشد جایز نیست، استفتائات ج2 ص499وس1039)
2. به نظر بسیاری از مراجع عظام از جمله امام خامنه ای تخلف از قوانین و مقررات نظام اسلامی که به طور مستقیم توسط مجلس شوراى اسلامى تصویب شده است و مورد تأیید شوراى نگهبان قرار گرفته اند، براى هیچکس جایز نیست. البته‌در برخی از موارد علاوه بر این که مخالفت قانون است فرد شرعا بدهکار و مدیون هم می شود مانند کم کاری و رشوه گرفتن و استفاده غیر‌قانونی از بیت المال و اموال عمومی مثل آب و برق و گاز (اجوبه الاستفتاآت، س1983و س1987،1989؛ آیه الله سیستانی: فقه برای غرب نشینان س235؛ برگرفته از قوانین دولتی؛ مسائل جدید جلد 3 ص63؛ تبریزی: مخالفت با مقررات که مخل به نظام باشد جایز نیست، استفتائات ج2 ص499و س1039) (اجوبه الاستفتائات س1249)مکارم استفتاآت ج3س1797و 1798 و 1801و1161و1583 بهجت استفتاآت ج4س6513،فاضل جامع المسائل ج1س917
خداوند متعال توفیق رعایت همه قوانین را به ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمدو آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم – بسم الله الرحمن الرحیم –
خداوند در قرآن می فرماید : فَبَعَثَ اللّهُ النَّبِیِّینَ مُبَشِّرِینَ وَ مُنْذِرِینَ وَ أَنْزَلَ مَعَهُمُ الْکِتابَ بِالْحَقِّ لِیَحْکُمَ بَیْنَ النّاسِ فِیَما اخْتَلَفُوا»
خداوند، پیامبران را برانگیخت؛ تا مردم را بشارت و بیم دهند و کتاب آسمانی، که به سوی حق دعوت می‌کرد، با آنها نازل نمود؛ تا در میان مردم، در آنچه اختلاف داشتند، داوری کند(آیه 213 بقره)
توضیحات
قانون گرایی در سیره امام علی (ع) در عرصه های گوناگون حیات اجتماعی بروز یافته است که به برخی اشاره میشود:
1-جلوگیری از سوء استاده وابستگان و اطرافیان : از مواردی که معمولاً حریم قانون شکسته می شود موردی است که وابستگان و اطرافیان کسی که در رأس امور قرار می گیرد، از قدرت و مقام وی سوء استفاده نمایند.
یکی از دختران امام علی (علیه السلام) گردنبندی را با اجازه کلیددار از بیت المال به عاریت گرفت، تا در عید فطر به گردن نماید. حضرت وقتی از ماجرا باخبر شد کلیددار را مورد عتاب قرار داده، گردنبند را به بیت المال باز گرداند و خطاب به دخترش فرمود: اگر اجازه نمی گرفتی، دست تو اولین دستی بود که در بنی هاشم قطع می گردید (التهذیب شیخ طوسی ، ج 10، ص 151)
داستان عقیل که درخواست بیشتر از بیت المال کرده بود و امام آهن گداخته برایش آورد مشهور است(إرشاد القلوب ، ج۲، ص۲۱۶)
2- قانون گرایی در تقسیم بیت المال: امام علی(ع) در تقسیم بیت المال بین عرب و غیر عرب، سفید و سیاه و فقیر و غنی فرقی قایل نمی شد.
« وقتی طلحه و زبیر به این تقسیم اعتراض کردند فرمود: آیا سابقه شما بیش تر است یا من؟ آیا شما به پیامبر (ص) نزدیک ترید یا من؟ آنها گفتند شما، حضرت فرمود: به خدا سوگند من و کارگری که برای من کار می کند در سهم گرفتن از بیت المال یکسان هستیم.»( .بحار، ج 41، ص 116)
وقتی حضرت در تقسیم بیت المال بین غیر عرب(موالی) و عرب یکسان برخورد کرد و عده ای اعتراض کردند فرمود: «همه قرآن را خواندم و در آن برای فرزندان اسماعیل (عربها) بر فرزندان اسحاق (غیر عربها) به اندازه این چوب برتری نیافتم.( تاریخ یعقوبی، ص۸۲ )
3- قانون گرایی در قضاوت : در دین اسلام کسی که عهددار منصب قضاوت می شود، باید بین دو طرف دعوا از همه جهت مساوات را رعایت نماید. در اجازه ورود، در جواب سلام، در جایگاههای قرار گرفتن آنان، در سخن گفتن، در ادای احترام به آنان، در گوش دادن به سخنان آنان و حتی مستحب است که قلبا نیز آنها را مساوی بداند.
در دوران خلافت خلیفه دوم ، یک فرد یهودی علیه امیر مؤمنان (علیه السلام) شکایت کرد و کار به محکمه کشید. عمر بن خطاب، امام علی (علیه السلام) را در دادگاه با کنیه «ابوالحسن» خطاب قرار داد. حضرت از این گونه خطاب نسبت به خود ناراحت شد واعتراض کرد و فرمود: مرا با کنیه مورد خطاب قرار دادی [و بدین سبب مرا بر او ترجیح دادی] و رعایت مساوات میان من و مدعی را نکردی، در صورتی که مسلمان و یهودی در پیشگاه حق و از نظر قانون مساوی اند.»( النظام السیاسی فی الاسلام، ص ۲۱۰)
خداوند توفیق عمل به قوانین اسلام را به همه عنایت بفرماید به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از حضرت باقر علیه السلام روایت شده که می فرمایند : لَعَنَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله و سلم ...رَجُلًا یَحْتَاجُ النَّاسُ إِلَى نَفْعِهِ فَسَأَلَهُمُ الرِّشْوَةَ.
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم افرادی را نفرین فرمودند، از جمله کسی که برای رفع مشکل مردم از آنها رشوه درخواست نماید. (الکافی (ط- الإسلامیة) ؛ ج5 ؛ ص559 )
توضیحات
چند نکته درباره رشوه:
1. یکی از گناهان بزرگ رشوه است و دارای شکلهای مختلفی است:
الف: رشوه در قضاوت؛ یعنی انسان به قاضی چیزی بدهد که به نفع رشوه دهنده حکم کند.
ب: رشوه دادن برای انجام کار حرامی مانند خیانت در امانت یا از بین بردن حق دیگری باشد مثلا به کسی رشوه بدهند تا با شهادت دروغ دادن حق کسی را ضایع کند.
ج: رشوه گرفتن در برابر انجام کاری که وظیفه انسان است نیز حرام است مثلا کارمند دولت یا شرکت در مقابل کاری که وظیفه‌اش می‌باشد مالی دریافت نماید و پرداخت پول هم چون خلاف قانون است جایز نمی‌باشد.
2. تغییر دادن نام رشوه به اسم هدیه یا بخشش یا شیرینی سبب حلال شدن رشوه نمی شود و کسی که رشوه را گرفته واجب است به پرداخت کننده رشوه برگرداند. ( تحریر ج 2 کتاب قضا م6 ، اجوبه س 1246 ، رساله جامع 2224 ، استفتائات مکارم ج1 س499 و ج2 س665 ، بهجت جامع المسائل ج2 ص483)
خداوند متعال به همه توفیق کسب روزی حلال عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و‌آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم – بسم الله الرحمن الرحیم –
خداوند در قرآن هدف از فرستادن انبیا را اجرای حق و قانون بیان کرده است و می فرماید: «إِنَّا أَنْزَلْنَا إِلَیْکَ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ لِتَحْکُمَ بَیْنَ النَّاسِ بِمَا أَرَاکَ اللَّهُ وَلَا تَکُنْ لِلْخَائِنِینَ خَصِیمًا
«ما این کتاب را بحق بر تو نازل کردیم تا به آنچه خداوند به تو آموخته در میان مردم قضاوت کنی و از کسانی مباش که از خائنان حمایت نمایی. ( آیه 105 نساء)
توضیحات
پیامبر (ص) می فرماید: أتْقى النّاسِ مَن قالَ الحقَّ فیما لَهُ و عَلَیهِ : با تقواترین مردم کسى است که حقّ را بگوید، چه به سودش باشد چه به زیانش ( الأمالی صدوق : ۷۲/۴۱ )
یکی از مهم ترین عوامل موفقیت پیامبر در گسترش فرهنگ و تمدن اسلامی قانون پذیری ایشان، و از محوری ترین اصول در سیره ایشان نیز تعبّد به قوانین الهی بود که مواردی ذکر میشود:
1-جلوگیری از سوء استفاده وابستگان و اطرافیان: وقتی کسی در رأس امور قرار می گیرد، اگرچه خود درست کار باشد ،اما خواه و ناخواه اطرافیان و وابستگانی دارد که ممکن است درصدد سوء استفاده از قدرت و مقام وی برآیند
از امام صادق علیه السلام روایت شده است که وقتی آیه زکات نازل شد، چون یکی از مصارف زکات «عاملین علیها» (یعنی کسانی که به امر جمع آوری زکات می پردازند) می باشد، عده ای از بنی هاشم تقاضا نمودند که به خاطر خویشاوندی جمع آوری زکات را به آنان واگذار نماید تا در نتیجه، سهمی از زکات از آن آنان باشد. پیامبر فرمودند: «صدقه و زکات بر من و بر بنی هاشم حرام است.» در ادامه فرمودند: «آیا گمان می کنید من شما را بر دیگران ترجیح می دهم؟(کافی، ج4، ص 58)
2-تساوی انسان ها در برابر قانون: پیش از ظهور اسلام در شبه جزیره عربستان، بر اساس سنّت های موهوم قبیلگی، داشتن ثروت، شخصیت قبیلگی، نژاد، رنگ و مانند آن مایه برتری انسانی بر انسان دیگر شناخته می شد و دارندگان این گونه امتیازات بدان ها تفاخر می کردند. اما با ظهور اسلام، پیامبر بر این گونه امتیازات خط بطلان کشید.
پیامبر (ص)در خطبه ای که پس از فتح مکّه ایراد نمودند فرمودند: ای مردم! آگاه باشید که پروردگارتان یکی است و پدرتان یکی است. بدانید که نه عرب بر عجم و نه عجم بر عرب، و نه سیاه بر سفید و نه سفید بر سیاه برتری دارد، مگر به تقوا. (میزان الحکمه ، ح 22396) آن حضرت همه انسان ها را، اعم از مخالف و موافق، در برابر قانون مساوی می دانست: «الناسُ امامَ الحقِ سواءٌ(بحار، ج 16، ص 262)
3-رعایت عدالت در اجرای قانون: پیامبر(ص) فرمودند: «اقوام و ملل پیشین دچار سقوط و انقراض شدند؛ بدین سبب که در قانون تبعیض روا می داشتند؛ هرگاه یکی از طبقات بالا مرتکب جرم می شد او را از مجازات معاف می کردند، و اگر کسی از زیردستان به جرم مشابه آن مبادرت می ورزید او را مجازات می کردند. قسم به خدایی که جانم در قبضه اوست! در اجرای عدل درباره هیچ کس فروگذاری و سستی نمی کنم، اگرچه مجرم از نزدیکان من باشد.(تحف العقول ،ص29)
خداوند توفیق عمل به قوانین اسلام را به همه عنایت بفرماید به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمودند: یَا عَلِیُّ مَنْ أتَى ٱللهَ بِمَا ٱفْتَرَضَ ٱللهُ عَلَیْهِ فَهُوَ مِنْ أعْبَدِ ٱلنَّاسِ.
یا علی! عابدترین مردم کسی است که به آنچه خداوند بر او واجب نموده عمل نماید. (خصال صدوق ص125)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره غسل:
1. اگر به عهده انسان غسل واجب باشد چنانچه مثلا بعد از حمام کردن شک کند که غسل کرده یا نه، باید دوباره غسل کند، ولى اگر بعد از غسل شک کند که غسل را صحیح انجام داده است یا نه، لازم نیست دوباره غسل نماید.
2. به نظر اکثر مراجع از جمله امام خامنه ای اگر در بین غسل کاری که وضو را باطل می کند انجام دهد مثلا ادرار کند، غسل باطل نمىشود ولی برای نماز باید وضو بگیرد (مخالف: خوئی، بهجت: فتوی، تبریزی: احتیاط واجب.)
3. در غسل باید موهاى کوتاهى را که جزء بدن حساب مىشود مانند موهای دست را، بشوید و به نظر برخی از مراجع از جمله امام خامنه ای احتیاط واجب است که موهای بلند هم شسته شود و البته مراجعی هم شستن موهای بلند را در غسل لازم نمی دانند. (رساله مراجع م 379 و385 و 386)
خداوند متعال توفیق عمل به وظایف دینی را به ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن می فرماید :وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ یُقْتَلُ فی سَبیلِ اللّهِ أَمْواتٌ بَلْ أَحْیاءٌ وَ لکِنْ لا تَشْعُرُونَ :
به آنها که در راه خدا کشته میشوند، مرده نگویید! بلکه آنان زندهاند،ولی شما نمیفهمید(آیه 154 بقره)
توضیحات
آیات زیادی نشان می دهد که انسانها بعد از مرگ ، زنده اند و حیات دارند که به برخی اشاره میشود:
1-قرآن شهدا را مرده نمی داندد و زنده می داند (بَلْ أَحْیاءٌ ) ومی فرماید: ولی شما نمی فهمید(لکِنْ لا تَشْعُرُونَ)
2- بعد از مرگ ،برخی گویند: خدایا مرا برگردان تاعمل صالح انجام دهم و این نشان از زنده بودن است که صحبت میکنند(إِذَا جَاءَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ رَبِّ ارْجِعُونِ لَعَلِّی أَعْمَلُ صَالِحاً: زمانى که مرگ یکى از آنان فرارسد، مى گوید: پروردگارمن! مرا بازگردانید! شاید در آنچه ترک کردم ، عمل صالحى انجام دهم-آیه 99 مومنون)
3- در قرآن، حقیقت مرگ در انسان را؛ قطع علاقه روح از این بدن می داند و در این باره می فرماید (اللّهُ یَتَوَفَّی اْلأَنْفُسَ حینَ مَوْتِها-آیه 42 زمر)
4-عذاب کردن آل فرعون و قوم نوح بلافاصله بعد از مرگ نشان از زنده بودنشان دارد،چون هنوز قیامت نیامده است.(آیه46 غافر وآیه 25 نوح)
سلام در نماز بر پیامبر(السلام علیک ایهاالنبی) و صلوات و گفتگوی پیامبر با کشته شدگان کافر در جنگ بدر نیز نشان از زنده بودن دارد
مجموعا آن چه قابل اثبات است این است که از نظر قرآن این بدن است که می میرد نه روح و جان آدمی و روح در عالم برزخ به یک جسم و بدن برزخی تعلق می گیرد
خداوند ما را با معارف حقیقی آشنا بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از حضرت رضا علیه السلام روایت شده که فرمودند: ...إِنَّ الْخُمُسَ عَوْنُنَا عَلَى دِینِنَا... فَلَا تَزْوُوهُ عَنَّا وَ لَا تَحْرِمُوا أَنْفُسَکُمْ دُعَاءَنَا... .
پرداخت خمس کمک در (تبلیغ) دینمان است (در ادامه حضرت فرمودند) پس از پرداخت آن دریغ نکنید و خودتان را از دعای ما محروم نکنید. (الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج1 ؛ ص548)
توضیحات
چند نکته در مورد خمس:
1. پولی که بابت خرید منزل یا خودرو و یا جهیزیه یا سائر نیازهای زندگی از درآمدهای بین سال پس انداز می شود به نظر اکثر فقها از جمله امام خامنه ای خمس دارد؛ و اگر بر کسی خمس واجب شد و او در آن زمان توان پرداخت خمس را نداشت باید به دفتر مرجع تقلید خود مراجعه نماید تا راهکار مناسبی (مثل مصالحه نمودن یا اجازه گرفتن ) برای او ارائه دهند.(صرفا جهت اطلاع مخالف: بهجت، فاضل، صافی، زنجانی، نوری؛ وحید خراسانی: فقط بابت جهیزیه ) گلپایگانی مجمع المسائل ج1 ص337 س173، فاضل لنکرانی جامع المسائل ج1ص188س745،بهجت استفتائات ج3 س3499 رساله م1391،صافی جامع الاحکام ج1س750، وحید خراسانی استفتائات خمس سایت معظم له س467، وسیلة النجاة آیت الله بهجت م10،)
2. اگر خویشاوندان یا دوستان و اطرافیانی که بطور یقینی خمس مالشان را نمی دهند و انسان را به مهمانی دعوت کنند یا به انسان هدیه یا عیدی یا سوغاتی بدهند، اما شک داریم به همین مالی که هدیه داده اند یا غذایی که مقابلمان گذاشته اند، خمس تعلق گرفته یا خیر، مثلا احتمال بدهیم هدیه و همین غذای مورد نظر، از پولی تهیه شده که بر آن سال خمسی نگذشته که خمس واجب شده باشد یا از پولی تهیه شده که به آن خمس تعلق نمی گیرد مانند دیه یا ارثیه، در این صورت استفاده کردن اشکال ندارد و نیازی به بررسی و جست و جو نمی باشد. (رساله مراجع 1795)
خداوند متعال محبت دنیا را از دلها خارج فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
در قرآن و روایات برای نماز تأثیرات بسیار زیادی در زندگی دنیوی و اخروی بندگان را ذکر کرده اند . دانستن این آثار باعث می شود که شوق ما نسب به خواندن نماز بیشتر شود.
برخی از فواید نماز خواندن:
1-بازدارندگی از گناهان: أَقِمِ الصلَوةَ إِنَّ الصلَوةَ تَنهَى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنکَرِ (عنکبوت/45.) نماز را بر پا دار که نماز (انسان را) از زشتیها و منکرات باز مى دارد
نمازمثل چشمه آبی است که 5 وعده کسی خود را با آن بشوید و موجب پاک شدن از گناهان میشود.
2-غفلت زدایی: بزرگترین مصیبت آن است که هدف آفرینش خود را فراموش کنند و غرق در زندگی مادی و لذائذ زود گذر گردند, اما نماز به حکم این که در فواصل مختلف, و در هر شبانه روز پنج بار انجام می شود, مرتباً به انسان هشدار می دهد, هدف آفرینش او را خاطر نشان می سازد.
3-از بین رفتن کبر و غرور:انسان در هر شبانه روز هفده رکعت و در هر رکعت دو بار پیشانی بر خاک در برابر خدا می گذارد, خود را ذره ی کوچکی در برابر عظمت او می بیند, پرده های غرور و خود خواهی را کنار می زند,
امام علی:خداوند نماز را برای پاکسازی از کبر واجب کرده است.
4-نماز موجب یاد خدا میشود(اقم الصلوه لذکری، طه 14) و یاد خدا موجب آرامش میشود(الا بذکر الله تطمئن القلوب، رعد 28)
خداوند متعال ما را جزء نماز گزاران واقعی قرار بدهد، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت است که می‌فرمایند: مَنْ أَکَلَ الرِّبَا... لَمْ یَزَلْ فِی لَعْنَةِ اللَّهِ وَ الْمَلَائِکَةِ مَا کَانَ عِنْدَهُ قِیرَاطٌ.
هر کس ربا بخورد تا زمانی که قیراطی (مقدار کمی) از مال ربا نزدش باشد، پیوسته در لعنت و نفرین خداوند متعال و فرشتگان خواهد بود. (وسائل الشیعة؛ ج18، ص: 122)
توضیحات
چند نکته کوتاه در مورد ربا:
1. یکی از گناهان بزرگ که به عنوان جنگ با خدا معرفی شده ربا دادن و ربا گرفتن است و توجه شود هر چند که ربا حرام است ولی هر سود و درصدی حرام نیست بلکه اگر سود و منفعتی که از طریق معاملات شرعی همچون وکالت در تجارت یا مضاربه یا مشارکت یا نسیه نصیب انسان شود، مانعی ندارد. (اجوبه الاستفتائات س1913 ؛ استفتائات آیت الله سیستانی س 355)
2. در شرع مقدس اسلام در سه مورد ممکن است ربا پیدا شود که یکی از آن سه مورد در قرض است یعنی اگر انسان به کسی مالی قرض بدهد و هر گونه شرط سود کند حرام است هر چند سود شرط شده نقدی نباشد مثل اینکه قرض بدهد به شرط اینکه قرض گیرنده برای قرض دهنده منزلش را رایگان نقاشی کند. (تحریر، کتاب قرض م9 ؛ منهاج الصالحین ج2 م 1011)
3. اگر انسان قرض بدهد و شرط کند که قرض گیرنده کارمزد واقعی و هزینه های قرض دادن را به قرض دهنده پرداخت کند به نظر تعدادی از مراجع از جمله امام خامنه ای مانعی ندارد (صرفا جهت اطلاع: هر چند به نظر برخی از مراجع از جمله آیت الله سیستانی، در قرض شرط سود و هم شرط کارمزد، هر دو حرام است.) (اجوبه الاستفتائات س 1786 ؛ استفتائات آقای سیستانی سؤال 356 ؛ سایت مکارم استفتائات، امور بانکی، کارمزد)
تعجیل در فرج آقا امام زمان علیه السلام سلامتی مراجع عظام تقلید خاصه امام خامنه ای صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم – بسم الله الرحمن الرحیم –
خداوند در قرآن در مورد مشاوره می فرماید: شاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ :
در کارها ، با آنان مشورت کن!(آیه 159 آل عمران)
توضیحات
اگر چه مشورت در امور راه گشای مشکلات بسیاری است؛ اما اگر مشاور صلاحیت‌های لازم را دارا نباشد، نه تنها مشورت کننده بهره‌ای از آن نخواهد برد، بلکه زیان‌های آن بیش از منفعتش خواهد بود.
از این‌رو اسلام، ویژگی‌هایی برای مشاور برمی‌شمرد تا مشورت ثمربخش باشد:
1- خدا ترسی: وجود این خصلت در مشاور او را مورد اعتماد قرار داده و از طرح راه‌هایی که خشنودی خدا در آن نیست و یا در نظر گرفتن منافع خویش برحذر باشد و از سر نیک اندیشی و خیرخواهی او را راهنمایی کند.
امام صادق(ع) در این باره می‌فرماید: «در کار خویش با کسانی مشورت کن که پروای الهی دارند(بحار،ج 75، ص 98)
2- تجربه: مشاور می‌بایست در زمینه مورد مشورت، تجربه کافی، توانایی درک و تحلیل مشکل را داشته و با استفاده از تجارب گذشتگان، راه حل‌های مناسب با شرایط زمانی و مکانی مشورت کننده به او ارائه دهد و به فرموده علی(ع)؛ خداوندان اندیشه و خرد و تجربه و دوراندیشی بهترین افراد برای مشورت‌اند.( غرر الحکم، ج 1، ص 407)
3- علم و دانش داشتن: ژرف اندیش و واقع‌نگر و با روحیات مشورت کننده آشنا باشد و با احاطه کافی بر ابعاد گوناگون مشکلات وی و ارائه آگاهی‌های نظری و عملی، بهترین راه حل را به مشورت کننده پیشنهاد کند.
امام علی(ع) فرمود: هر که استبداد ورزد نابود شود و هر که با بزرگان مشورت کند، در عقلشان شریک گردد (نهج البلاغه، ص۳۴۲، حکمت۱۶۱)
4- مشاور باید عاقل و آزاد اندیش باشد. هم‌چنان که پیامبر(ص) می‌فرماید: با انسان عاقل مشورت کنید و از نظرش سرپیچی نکنید که پشیمان خواهید شد(بحار ، ج 75، ص 100)
البته از مشاوره با افراد ترسو،بخیل وحریص نهی شده است(نهج البلاغه؛ نامه 53، ص427.)
خداوند ما را از مشاوران واقعی بهره مند بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. حضرت باقر علیه السلام در اهمیت حق الناس می فرمایند: کُلُ ذَنْبٍ یُکَفِّرُهُ الْقَتْلُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ إِلَّا الدَّیْنَ، لَا کَفَّارَةَ لَهُ إِلَّا أَدَاؤُهُ.
شهادت در راه خدا کفاره همه گناهان است مگر بدهی مالی به مردم، که فقط باید به صاحب حق اداء شود. ( وسائل الشیعة / ج18 / ص : 324)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره رد مظالم:
1. یکی از صدقات واجب که بر عهده برخی از افراد واجب می شود رد مظالم است.
2. رد مظالم در جایی واجب می شود که انسان به کسی بدهی مالی داشته باشد و طلبکارش را نمی شناسد یا اگر می شناسد دسترسی به او امکان ندارد. و اگرفوت کرده است به وارثین او هم دسترسی ندارد.(سایت آیت الله مکارم، تعریف رد مظالم)
3. رد مظالم را می توان به دفتر مرجع تقلید پرداخت کرد یا به نظر اکثر مراجع (بنابر فتوا یا احتیاط)با اجازه مرجع تقلید یا نماینده او به مصرف فقیر شیعه برساند. (رهبری: اجازه از مرجع بنابراحتیاط مستحب)(رساله مراجع م1814 سایت أدمین رهبری، استفتائات حضرت امام ج3، ص: 576)
4. بنا بر نظر اکثر فقها از جمله مقام معظم رهبری رد مظالم را نمی توان به کسانی که نفقه آنها بر انسان واجب است مانند فرزند و والدین پرداخت نمود هر چند فقیر باشند.(مخالف= مکارم: چون از طرف صاحب اصلی صدقه مستحب است اشکالی ندارد؛ هرچند از طرف پرداخت کننده واجب باشد.) ( حضرت امام، استفتائات ج2 ص487 س7 سایت مکارم استفتائات رد مظالم)
5. پرداخت رد مظالم مختص به زمان خاصی نیست.
خداوند ما را مدیون احدی قرار ندهد به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن یکی از صفات مومنین را مشورت کردن می نامد و می فرماید:
وَ أَمْرُهُمْ شُورَی بَیْنَهُم :
مومنان کارهایشان به صورت مشورت در میان آنهاست (آیه 38 شوری)
توضیحات
در اسلام برای مشورت اهمیت و فواید زیادی قائل شده است که برخی را عرض می کنیم:
1-رشد و پیشرفت: امام علی(ع) می‌فرماید: «آن که از خرد دیگران بهره جست، درست را از خطا باز شناخت(نهج البلاغه، ترجمه شهیدی،حکمت 173، ص 392) هدایت شدن، یعنی حرکت کردن در راه راست و معمولا ، خرد جمعی در مقایسه با خرد فردی، درست ترین و بهترین ها را انتخاب می کند و به رشد نزدیک تر است.
2- رهایی از پشیمانی: اگر انسان در انجام دادن کارهای مهم با دیگران مشورت کند، حتی اگر در کاری شکست هم بخورد، کسی او را سرزنش نمی کند، چنان که امام علی علیه السلام فرمود: «هر کس مشورت کند، اگر درست عمل کرد، تحسین می شود و اگر اشتباه کرد، سرزنش نخواهد شد»( غرر الحکم ،ج1، ص 650)
3-کسب مهارت‌های جدید : پیامبر(ص) در این باره فرمود: «هیچ قومی مشورت نکردند، جز آن که به بهترین امور هدایت شدند(الدرالنمثور، ج1، ص 90) و خود در جنگ احزاب به پیشنهاد سلمان فارسی، خندق را که از تاکتیک‌های دفاعی ایرانیان بود و اعراب با آن آشنایی نداشتند با اصحاب حفر نمود(الکامل فی التاریخ؛ج2، ص 178)
4- از بین رفتن غرور کاذب: هنگامی که فردی با دیگری مشورت می کند، ناخواسته به این حقیقت اعتراف می کند که اندیشه هایی بالاتر از اندیشه های او نیز وجود دارد. در نتیجه، از دام غرور و خودرأیی رها می شود و فروتنی اختیار می کند. در نامه امام علی علیه السلام به محمد بن حنفیه آمده است: «کسی که خود را بی نیاز از نظر دیگران بداند، در معرض خطر واقع می شود و هرکس آرای دیگران را بپذیرد، خطرگاه ها را می شناسد».( ترجمه من لا یحضره الفقیه،، ج6، ص336.)
5- حل مشکلات با هزینه‌های مادّی و معنوی کمتر و در زمان کوتاه تر امکان پذیر خواهد بود.
خداوند ما را از مشاوران واقعی بهره مند بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایتی حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام درباره حقیقت نماز می فرمایند: أَنَّهَا إِقْرَارٌ بِالرُّبُوبِیَّةِ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ خَلْعُ الْأَنْدَادِ ... .
نماز اقرار به ربوبیت خدا و نفی هر گونه شریک برای اوست. (من لا یحضره الفقیه ؛ ج1 ؛ ص214)
توضیحات
در چند مورد اگر بدن یا لباس نمازگزار نجس باشد برای نماز او اشکال ندارد که به تعدادی از آن اشاره می شود:
مورد اول: اگر بدن دارای زخم یا جراحت قابل توجهی باشد که به نظر اکثر مراجع از جمله امام خامنه ای آب کشیدن بدن یا لباس یا تعویض لباس سخت باشد، در این صورت با وجود نجس بودن بدن یا لباس، نماز صحیح است. (حضرت امام، امام خامنه ای، فاضل، مکارم، بهجت، صافی، نوری: یا برای خصوص او سخت باشد. سیستانی و زنجانی: تعویض لباس لازم نیست در نظر عرف سختی فوق العاده ای داشته باشد.) (عروه، الطهاره، فصل فیما یعفی عنه فی الصلاه ؛ رساله مراجع م848 و 849 و 850 ؛ رساله آموزشی ج1 درس 29 و توضیح المسائل جامع م965)
مورد دوم: اگر بدن یا لباس نمازگزار به مقدار کمتر از یک درهم به خون زخم بدن یا حیوان حلال گوشت آلوده باشد، در این صورت هم برای نماز مانعی ندارد. (جهت اطلاع: (فتوا یا احتیاط)به شرط اینکه خون سه گانه زنان نباشد.) مقدار مساحت یک درهم به نظر بسیاری از مراجع از جمله امام خامنه ای به اندازه انگشت سبابه است (رساله مراجع م855 و 858 و رساله جامع م946 و رساله آوزشی ج1 درس 29)
مورد سوم: نجس بودن لباسهای کوچک که نمی شود با آنها عورت را پوشاند مانند جوراب، دستکش، عرق چین، عینک یا انگشتر. (رساله مراجع م861)
مورد چهارم: اگر همراه انسان چیز نجس مانند دستمال یا تلفن همراه، باشد، برای نماز اشکالی ندارد. (حضرت امام، رهبری، بهجت، فاضل: اگر ساتر عورت باشد بنابر احتیاط واجب نماز باطل است.) (رساله مراجع ج 1 م 862)
خداوند متعال همه ما را جزء نمازگزاران واقعی نماز قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم – بسم الله الرحمن الرحیم –
خداوند در قرآن در تشبیه همسر به لباس می فرماید :«هُنَّ لِباسٌ لَکمْ وَ أَنْتُمْ لِباسٌ لَهُن»
«آنها لباس شما هستند؛ و شما لباس آنها( آیه 187 بقره)
توضیحات
در تشبیه همسر به لباس، نکات بسیاری نهفته است، از جمله:
1- باید لباس در طرح و رنگ و جنس، مناسب انسان باشد، همسر نیز باید هم کفو انسان و متناسب با شخصیت انسان باشد.
2-لباس مایۀ زینت و آرامش است، همسر و فرزند نیز مایۀزینت و آرامش خانواده اند(لتسکنوا الیها)
3-لباس عیوب انسان را می پوشاند، هریک از زن و مرد نیز باید عیوب و نارسایی های یکدیگر را بپوشانند.
4-لباس انسان را از خطر سرما و گرما حفظ می کند، وجود همسر نیز کانون خانواده را از آسیب ها حفظ و آن را گرم و زندگی را از سردی می رهاند.
5-لباس حریم انسان است و دوری از لباس، مایۀ رسوایی، دوری از ازدواج و همسر نیز سبب انحراف و رسوایی می شود
6-در هوای سرد لباس ضخیم و در هوای گرم لباس نازک استفاده می شود، هر یک از دو همسر نیز باید اخلاق و رفتار خود را متناسب با نیاز روحی طرف مقابل تنظیم کند؛ اگر مرد عصبانی است، زن با لطافت با او برخورد کند و اگر زن خسته است، مرد با او مدارا کند. (چهار صد نکته از تفسیر نور، ص 344)
خداوند زندگی سالم و با آرامش به همه عنایت بفرماید به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم
امیرالمؤمنین(ع) فرمود:
« الدَّاعِی بِلَا عَمَلٍ کَالرَّامِی بِلَا وَتَرٍ»؛
«دعاکننده ای که بدون عمل است مثل کمان بدون زه می باشد. (غررالحکم، ص 193، ح 3767)
توضیحات
در روایات موانعی برای استجابت دعا ذکر شده است که برخی را عرض می کنیم:
1-تلاش نکردن : انسان باید در راستای همان دعایی که کرده تلاش و کوشش کند و گرنه دعای او مستجاب نخواهد شد.
و از این جهت در روایات آمده: شخصی که در خانه نشسته و از خدا درخواست رزق می کند خدا دعای او را مستجاب نمی کند. (کافی، ج 2، ص 511)
2-گناه: از امام باقر(ع) روایت شده: «گاهی بنده ای به درجه ای می رسد که بناست دعایش به زودی یا آینده نزدیک مستجاب شود ولی گناهی از او سر می زند، آنگاه خداوند به ملائکه خطاب می کند: حاجت او را برآورده نکنید چرا که او متعرض سخط من شد و مستحق محرومیت. (وسائل ج 7، ص 145)
3-ظلم به دیگران: خداوند به حضرت عیسی(ع) فرمود: به مردم بگو دعای کسی که به دیگران ظلم کرده را مستجاب نخواهم کرد. (عدة الداعی، ص 66)
4-خلاف حکمت و مصلحت بودن : از خداوند حکیم در حدیث زیبای قدسی حکایت شده: ای بندگان من در آنچه به شما امر کرده ام عبادت و بندگی مرا انجام دهید و مصالح خود را به من یاد ندهید، چرا که من عالم ترین به مصالح شما هستم و نسبت به مصالح شما بخل نمی ورزم. (تنبیه الخواطر، ص 350)
5-لقمه حرام : رسول خدا(ص) فرمود: «هر کس لقمه‌ای از حرام بخورد، تا چهل شب نمازش قبول نمی‌شود و تا چهل صبح دعایش مستجاب نمی‌گردد»(بحار، ج ۶۳، ص ۳۱۴)
خداوند دعاهای ما را با خیر و مصلحت، استجابت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایتی حضرت صادق علیه السلام می فرمایند:
إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یُحِبُّ الْبَیْتَ الَّذِی فِیهِ الْعُرْسُ وَ یُبْغِضُ الْبَیْتَ الَّذِی فِیهِ الطَّلَاق... .
همانا خداوند متعال خانه ای که در آن عروسی باشد را دوست دارد و از خانه ای که در آن طلاق است نفرت دارد و مورد غضب پروردگار است. (وسائل الشیعة ؛ ج22 ؛ ص7)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره طلاق:
1.طلاق از جهت شرعی به دو قسم رجعی و بائن تقسیم می شود.
2.اگر خانم از بانوانی است که باید عده نگه دارد شوهرش در زمان عده با شرایطی می تواند به خانمش رجوع کند و با رجوع دوباره زوجیت بر می گردد و نیازی به عقد ازدواج مجدد نیست و این یک طلاق رجعی است .اما طلاق بائن است طلاقی است که شوهر بعد از طلاق نمی تواند به همسرش رجوع کند و برگردد و اگر بخواهد برگردد باید با شرایط شرعی عقد ازدواج مجددی خوانده شود و طلاق بائن شش قسم است که برای تفصیل اقسامش به رساله های عملیه مراجعه شود.(توضیح المسائل مراجع م 2522)
3. اگر خانمی طلاقش از نوع طلاق رجعی باشد نفقه اش بر شوهر واجب است و چنانچه خانمی طلاق رجعی بگیرد و در همان منزلی که شوهر زندگی می کند، سکونت کند، رعایت حجاب و پوشش در برابر شوهر بر او واجب نیست.(توضیح المسائل مراجع اقتباس از مم 2254 و تصریح برخی مراجع ذیل این مساله)
خداوند متعال دلها را به یکدیگر نزدیک کند و کدورتها را برطرف برگرداند به برکت صلواتی بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن می فرماید:
یَوْمَ نَبْعَثُ فِی کُلِّ أُمَّةٍ شَهِیداً عَلَیْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ جِئْنا بِکَ شَهِیداً عَلى هؤُلاءِ :
روزی را که در هر امتی، گواهی از خودشان برایشان برانگیزیم، و تو را هم بر این امت گواه آوریم (آیه 38 نمل)
توضیحات
«شاهد» و «شهید» معنی حضور را می دهد.در زبان عربی به «گواه » از آن جهت «شاهد» می گویند که کسی حق دارد در مورد واقعه ای گواهی بدهد که در آن واقعه حاضر باشد، یعنی انسان در مورد واقعه ای که در آن حضور دارد و احساس می کند و بالعیان آن را می بیند حق دارد شهادت بدهد.این مساله ای است در باب «قضاء» (قضاوت)، می گویند شهادت به علم جایز نیست، شهادت به عین و به حس جایز است، یعنی اگر شما چیزی را یقین دارید و شک ندارید ولی ندیده اید، مثلا یقین دارید همسایه شما دزدی کرده است و از یک احتمال هم نمی دهید که دزدی نکرده، یعنی هیچ احتمال اینکه بتوانید توجیه هم بکنید نمی دهید،و یقین دارید؛ولی باز هم تا به چشمتان ندیدید،حق ندارید بگویید.
در این باره که امام زمان هر عصر، ناظر اعمال مردم آن عصر است، احادیث متعددی آمده است. امام صادق(ع) فرمود: « روز پنجشنبه اعمال مردم به رسول خدا و ائمه(ع) عرضه میشود». (بحار، ج23، ص 345)
در روایت دیگر آمده: در هر عصر و زمانی، امامی از ما اهل بیت، شاهد و ناظر اعمال مردم است. رسول خدا شاهد بر اعمال ما است».(بحار، ج23، ص 347)
در توقیعی از حضرت مهدی(ع) آمده: به اخبار شما علم داریم. هیچ چیزی از اخبار شما بر ما پوشیده نیست. از لغزش و کاستی‌‌های عملکرد شما آگاه هستیم. چیزی بر ما پوشیده نمی‌ماند».(بحار،ج53، ص 175)
خداوند توفیق ترک گناهان را به همه عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. حضرت باقر علیه السلام در روایتی می فرمایند که از رسول خدا صلی الله علیه و آله سوال شد کدام یک از مومنین از همه زیرک تر می باشد، حضرتش فرمودند:
أَکْثَرُهُمْ ذِکْراً لِلْمَوْتِ، وَ أَشَدُّهُمْ لَهُ اسْتِعْدَاداً.
آن کس که بیشتر یاد مرگ کند و زیادتر مهیّای آن شده باشد. (الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج3 ؛ ص258)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره وصیت:
1. اگر نشانه های مرگ ظاهر شود و فرد تکالیف واجبی بر عهده داشته باشد (مثل: خمس، زکات، پرداخت رد مظالم، بدهکاری، امانت، نماز قضا، روزه قضا یا حج ) باید خودش فورا آنها را به مقدار توان ادا کند ولی اگر نتواند عمل کند باید نسبت به آنها وصیت کند. و در صحیح بودن وصیت بین وصیت کتبی و شفاهی تفاوتی وجود ندارد. (رساله مراجع م 2695 و 2696 و2701 و2702 سایت مکارم استفتائات وصیت).
2. انسان می تواند تا یک سوم مال خود را وصیت کند و بیشتر از آن با اجازه ورثه اشکالی ندارد؛ مثل اینکه ورثه حرفی بزنند یا کاری کنند که معلوم شود به انجام وصیت راضی هستند و چنانچه میتی وصیت شرعی کند، باید به وصیت عمل شود و ورثه نمی توانند از وصیت شرعی میت تخلف کنند. (رساله مراجع م2721)
3. اگر کسی برای مجالس تعزیه ای که بعد از فوتش برگزار می شود وصیت شرعی نکرده باشد، فقط در صورتی می توان از اموال میت برایش، مجالس تعزیه گرفت، که همه ورثه راضی باشند و در میان ورثه صغیر هم وجود نداشته باشد.چنانچه یکدام از ورثه رضایت نداشته باشد نمی توان از سهم ورثه ناراضی برای میت هزینه کرد.
خداوند متعال عاقبت همه مومنین را ختم به خیر فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم—بسم الله الرحمن الرحیم---
خداوند در قرآن می فرماید:
«فَاسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیهِ إِنَّ رَبِّی قَریبٌ مُجیبٌ»
از خدا آمرزش بخواهید، آن گاه به درگاه او توبه کنید، که پروردگارم نزدیک و اجابت کننده است(آیه 61 هود)
توضیحات
در روایات عواملی برای استجابت زودتر دعا، ذکر شده است که برخی را ذکر می کنیم:
1- بندگی و اطاعت خدا: هرچه خدا را بیشتر بندگی کنیم، خدا هم بیشتر به ما لطف می کند. «من کان لله کان الله له» «هرکه برای خدا بود خدا هم برای اوست.» لذا پیامبر اکرم(ص) بیان شیرین و پر معنایی در همین رابطه به ابوذر دارند: ابوذر! وقتی انسان مطیع و بنده باشد، به اندازه نمکی که به غذا می زنند، دعا کافی است تا به مرادت برسی. (وسائل ج 7، ص 85)
2- تکرار و پافشاری در دعا: از امام باقر(ع) نقل شده: هیچ بنده ای در حاجت خود اصرار و پافشاری نمی کند مگر اینکه خداوند دعای او را مستجاب می کند. (وسائل ، ج 7، ص 55)
3- دل شکستگی و منقلب شدن و گریه در موقع دعا: امام صادق(ع) فرمود: هرگاه، اشک چشمت جاری شد و بدنت لرزید پس آگاه باش که در آن موقع حاجتت برآورده شده است. (وسائل، ج 7، ص 73)
4- صدقه : صدقه دادن قبل از دعا نیز در فراهم شدن مقدمات استجابت مؤثر است؛ لذا پیامبر (ص)فرموده‌اند: «اول صدقه بدهید هر کس دعا را با صدقه شروع کند دعایش رد نمی‌شود(عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 62)
5- استغفار و اقرار به گناه :یکی از مسائلی که در استجابت دعا مؤثر است طلب بخشش از خداوند و اقرار به گناهان می باشد. (بحارالانوار، ج 22، ص 318)
خداوند دعاهای ما را با خیر و مصلحت، استجابت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
