کل بیان های بین الصلاتین از ۱/۰۲/۱۸ تا ۱/۰۲/۲۵
آثار ترک خمس1 
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
ترک کردن و ندادن خمس آثار زیانباری برای تارک آن دارد که برخی ذکر میشود:
1- ازبین رفتن اموال: طبق روایات وارده پرداخت «خمس» نه تنها باعث کم شدن ثروت نمی گردد بلکه عاملی است برای افزونی آن به عکس عدم پرداخت خمس از موجبات زوال مال و کم شدن ثروت خواهد بود.
امام صادق (علیه السلام) فرموده اند: «هر کس درهمی از خمس را به مستحق آن ندهد دو درهم در ناحق [و غیر رضای خدا] خرج خواهد کرد، و هر کس حقی را که به مالش تعلق گرفته نپردازد، خداوند در روز قیامت آن مال را به صورت مار آتشین طوق گردنش می نماید.»( وسائل الشیعه، ج 6 ،ص 378)
2 ـ هزینه کردن در راه اشرار و گناه: امام صادق علیه السلام فرمود:«بدان، کسی که مال خود را در راه اطاعت خداوند صرف نکند، به هزینه کردن آن در راه معصیت خداوند گرفتار می شود و هر کس در حلّ مشکلات ولیّ خدا گامی بر ندارد، خداوند او را بر تلاش و حرکت در راه حلّ مشکلات دشمن خدا گرفتار می کند.»( وسائل الشیعه، ج 6، ص 25)
3 ـ محروم شدن از رحمت الهی: امام صادق علیه السلام فرمود:«کسی که حق خداوند را از مالش نپردازد، سزاوار است که خداوند رحمت خود را از او دریغ کند.»(( جامع الاحادیث، ج 9، ص 57)
4-جزء خائنین شدن : «خیانت یعنی بدون اجازه صاحب مال در مورد امانت دخل و تصرف نماید.
پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:«از خیانت کردن در غنایم(که یکی از موارد خمس است) بپرهیزید، واگر پیش از محاسبه و پرداخت خمس ... مرکبی (از غنایم) را سوار شود آن خیانت در غنایم است.»( بصائر الدرجات 5/29)
بنابراین تصرف در اموال مخمس،قبل از تخمیس آن نوعی خیانت است، و این بدان معنا است که مال هر کس در حکم امانت در دستان او قرار دارد چنان چه خمس آن را پرداخت نکند به خیانت مرتکب شده و خیانتکار محسوب خواهد شد.
برهمین اساس اکثریت فقهای شیعه فتوا داده اند هیچ کس قبل از تخمیس اموال خود حق تصرف در آن را ندارد مگر آن که طبق ضابطه «دست گردان» کند و یا به طور کامل خمس مالش را پرداخت نماید.
5 ـ قبول نشدن نماز: امام خمینى در تحریرالوسیله مى‌فرماید: هر کس درهمى از خمس را نپردازد جزء ستمگران بر اهل بیت و کسانى که حق آن بزرگواران را غصب کرده‌اند مى‌شود.( تحریرالوسیله، ج 1، ص 334) وطبق روایات ندادن خمس و زکات موجب قبول نشدن نماز میشود(وسائل الشیعه ، ج 9 ، ص 25)
خداوند ما را جزء عاملان به دستورات خدا قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
چند نکته کوتاه درباره قرض الحسنه یا قرض دادن:
1. یکی از کارهای پسندیده که در اسلام نسبت به آن تاکید زیادی شده است، قرض الحسنه یا قرض دادن، می باشد مخصوصا قرض دادن به کسی که نیاز دارد. حتی در روایات وارد شده که ثواب قرض دادن از صدقه بیشتر است. (1)
2. اگر به کسی قرضی داده شود و در ضمن قرض به صورت صریح یا ضمنی شرط سود و منفعت شود، حرام است و معنای شرط سود این است که قرض گیرنده ملزم به پرداخت سود باشد که اگر سود را پرداخت نکند مورد اعتراض قرض دهنده قرار می گیرد. حتی اگر مقدار سود را معین نکند و بگوید هر چه دوست داری پرداخت کن، باز هم ربا محسوب می شود. (2) البته به نظر برخی از فقها از جمله امام خامنه ای محاسبه و دریافت کاهش ارزش پول هنگام اداء دین سود و زیادی محسوب نمی شود.
3. اگر بدهکار غیر از ضروریات زندگی اش (مثل منزل و وسایل زندگی و ...) چیزی اضافی نداشته باشد تا قرض خود را در زمان خودش بپردازد، بر طلبکار حرام است که با مطالبه و خواستن طلب، او را در تنگنا و زحمت قرار دهد؛ بلکه واجب است او را تا توانایى پیدا کردن مهلت بدهد. (3)
خداوند متعال توفیق کسب روزی حلال به همه عنایت کند به برکت صلوات بر محمد و ال محمد
نکات توضیحی و منابع:
(1) (تحریر الوسیله، کتاب القرض م1و 2 ؛ منهاج الصالحین ج2 م1002 و 1003)
(2) (رساله مراجع، مساله 2283 ؛ تحریر الوسیله، کتاب قرض م 9 ؛ منهاج الصالحین ج2 م 1011)
(3) تحریر الوسیلة، کتاب الدّین و القرض، القول فی احکام الدین، م۱۶؛ ناصر مکارم شیرازی، توضیح المسائل، م۱۹۴۳؛ سیدعلی سیستانی، منهاج الصالحین، ج۲، م۱۰۰۰)
ساخت بارگاه بر قبور
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن درباره ساخت بارگاه بر مدفن اصحاب کهف می فرماید: فَقَالُوا ابْنُوا عَلَیْهِمُ بُنْیَاناً رَبُّهُمْ أَعْلَمُ بِهِمْ قَالَ الذَّینَ غَلَبُوا عَلی أَمْرِهِمْ لَنَتَّخِذنَّ عَلَیْهِمْ مَسْجِداً”: هنگامى که میان خود در کارشان با یکدیگر نزاع مى‌کردند، پس [عده‌اى ]گفتند: «بر روى آنها ساختمانى بنا کنید، پروردگارشان به [حال] آنان داناتر است.» [سرانجام] کسانى که بر کارشان غلبه یافتند گفتند: «حتماً بر ایشان معبدى بنا خواهیم کرد.»(آیه 21 کهف)
برای ساخت بارگاه بر قبور بزرگان دلایلی نقل شده است ک به برخی اشاره میشود:
1-طبق آیه تلاوت شده، قرآن، ساخت بنا بر مدفن اصحاب کهف را از زبان گروهی نقل می کند، بدون اینکه آن را نقد کند، و این خود نشانه مشروع بودن آن است، زیرا در غیر این صورت، آن را نقد می کرد و این فرهنگ قطعى است.
2- دوستی پیامبر خدا ( صلی الله علیه و آله و سلم ) و خاندان او از اصول سفارش شده اسلام است(لَّا أَسْأَلُکُمْ عَلَیهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَی) و این مهر ورزیدن با روش های گوناگونی محقق مى شود؛ بنای یادبود بر قبور آنان یکى از جلوه هاى مهرورزى است .
3- حرم و بارگاه امام، نشانه دین خدا است و هر انسانى در آن مکان، احساس نزدیکى و قرب به خدا خواهد داشت و بدیهى است بزرگداشت و تعظیم آن مکان، نشانه تقواى الهى است. از این رو مىتوان این توجه به بنا و احترام به آن را مصداق این آیه دانست “ومن یعظم شعائر الله فهى من تقوى القلوب.”
4-سیره مسلمین نیز این بوده است که بارگاه بر قبور بزرگانشان می ساختند و بزرگان شیعه واهل سنت نیز این بوده است(مثل قبر ابوحنیفه و شافعی و یا قبوراهل بیت )
خداوند ما را با معارف حقیقی آشنا بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایتی از حضرت رضا علیه السلام راجع به واجب مالی خمس اینگونه نقل شده است که حضرت فرموده اند: إنَّ ٱلْخُمُسَ عَوْنُنَا عَلَی دِینِنَا ...فَلَا تَزْوُوهُ عَنَّا وَ لَا تَحْرِمُوا أَنْفُسَکُمْ دُعَاءَنَا
پرداخت خمس کمک در (تبلیغ) دینمان است (در ادامه اضافه فرموده اند) از پرداخت خمس دریغ نکنید و خودتان را از دعای خیر ما محروم نسازید. (الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج1 ؛ ص548)
توضیحات
در این مجال دو نکته کوتاه در باب محل مصرف خمس خدمت شما بیان می کنیم:
1. یکی از واجبات مالی پرداخت خمس است؛ و کسی که خمس بر او واجب می شود واجب است آن را در محل خودش به مصرف برساند و اینکه برخی افراد می گویند ما خیرات داریم و به فقراء کمک می کنیم و یا مجلس اطعام می گیریم و ... از دادن خمس معاف نخواهند بود و لازم است خمس بعد از محاسبه دقیق در محل خودش مصرف شود.
2. مصرف خمس در دو قسمت است: یک قسمت آن سهم امام زمان علیه السلام است که در زمان کنونی هر کسی باید به دفتر مرجع تقلید خودش پرداخت کند یا با اجازه دفتر مرجع تقلید به مصرف خاصی برساند. و یک قسمت دیگر سهم سادات فقیر شرعی است که به نظر اکثر مراجع باید (به فتوا یا احتیاط واجب) برای هزینه شدن در محل خودش به دفتر مرجع تقلید تحویل داده شود یا با اجازه دفتر مرجع تقلید به سید فقیر پرداخت شود. (1)
عزیزان دقت فرمایید مسائل و احکام خمس بسیار وسیع و دقیق است (اینکه خمس به چه کسی واجب است و چه اموالی خمس دارد و یا ندارد) و در برخی موارد نیز در نظرات مراجع تفاوت است که عزیزان لازم است مطابق نظر مرجع خویش عمل نمایند.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع خصوصا امام خامنه‌ای، صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) سیستانی: پرداخت سهم سادات نیاز به اجازه ندارد. صافی: سوال: آیا دادن سهم سادات با رعایت آنچه در توضیح المسائل آمده است، اذن مجتهد می خواهد؟ جواب: بنابر احتیاط، اذن مجتهد لازم است؛ ولی از طرف حقیر به طور عام پرداخت شود سهم سادات عظام به آنهایی که محتاج اند، مجاز است. (توضیح المسائل مراجع م 1834 ؛ اجوبه الاستفتائات، س 1005 ؛ صافی، جامع الاحکام، ج1 س 766)
(2) (رساله مراجع، اقتباس از م 1829 و ذیل مساله 1851 ؛ امام خامنه ای سایت، شماره استفتاء611289 ؛ سیستانی، رساله جامع 2440)
گفتار روز
توضیحات
ندادن و ترک خمس جزء گناهانی است که در واقع انسان را جزء غاصبین و پیمان شکنان قرار میدهد؛به این معنا که ترک خمس:
1-نمونه ای از غصبی بودن اموال : می دانیم، تصرف بر مال دیگران بدون مجوز شرعی در حکم غصب است.
از طرف دیگر ، اطلاع داریم که یک پنجم اموال هر شخص پس از کسر مخارج سالیانه متعلق حق امام (علیه السلام) است. بنابراین وقتی که شخص پس از کسر مخارج سالیانه یک پنجم اموال خود را به امام (علیه السلام) تحویل ندهد عملش نمونه ای از غصب محسوب خواهد شد. امام باقر (علیه السلام) میفرماید:«کسی که از پول خمس (نداده) که خدا عذر او را نپذیرفته چیزی به خرد مثل این است که او چیز حرام را خریده است(تهذیب،ج4،ص136) و فرمود:«انسان معذور نیست که از مال خمس نداده چیزی بخرد و بگوید: خدایا آن را با مال خودم خریدم مگر این که صاحب خمس به او اجازه دهد.»( بحارالانوار ،ج96 ،ص 193)
2- نمونه ای از خوردن مال یتیم: امام باقر (علیه السلام) فرمود:آسان ترین چیزی که بنده را به آتش می افکند این است که کسی که یک درهم از مال یتیم را بخورد و ما یتیم هستیم(وسایل الشیعه، ج 6 ،ص 378+ من لا یحضره الفقیه؛ ج 2 ،ص 41)
خوردن مال یتیم از آن جهت قبیح است که «یتیم» قدرت دفاع از خودش را ندارد و نمی تواند مال خودش را از چنگال شخص قدرتمند بیرون بکشد؛ در تشیع چون پس از حکومت امام مجتبی(علیه السلام) حکومت در دست امامان تشیع نبوده است؛ آنان طبعا قادر نبودند که با توسل به قدرت اموال مردم را تخمیس نمایند ؛پس در حقیقت نوعی یتیم محسوب می شده اند که در بیان امام باقر (علیه السلام) به این حقیقت تصریح شده است .
3- نمونه ای از پیمان شکنی :پذیرش دین به معنای تعهد و پیمان بر انجام امورات دینی است و هر کس پس از پذیرش آن به تعهدات خود عمل نکند در واقع پیمان شکنی نموده است.
پرداخت خمس از واجبات اسلام است . یعنی هر مسلمانی با پذیرش اسلام عمل به پرداخت خمس را تعهد کرده است و اگر عمل نکند خلاف تعهد محسوب و نوعی پیمان شکنی خواهد بود بر همین اساس می بینیم امام صادق (علیه السلام) در تفسیر آیه :«ویل للمطففین= وای بر کم فروشان»فرموده اند:یعنی ای پیامبر، کسانی که خمس تو را می شکنند [یعنی پیمان شکنی می کنند و نمی پردازند)( بحارالانوار، ج 96 ،ص 189)
خداوند ما را جزء عاملان به دستورات خدا قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام روایت شده که فرمودند: ...اَلامانَةُ تَجُرُّ الرِّزقَ، و َالخیانَةُ تَجُرُّ الفَقرَ...
امانتدارى روزى مى‌آورد و خیانت در امانت فقر. (تحف العقول ص221)
توضیحات
تصرف در اموال دیگران که مالک مشخصی دارد جز با اذن یا رضایت مالک جایز نیست؛ ولی گاهی اوقات با اموالی مواجه می شویم که مالکش مشخص نیست که اقسام مختلفی دارد؛ یک نمونه از این اقسام آن است که مثلا کسی مالش را در مغازه یا خودرو جا گذاشته است و ما آن را می بینیم؛ حال می خواهیم ببینیم نسبت به اینگونه اموال چه وظیفه ای داریم:
1. مالی که در دست انسان باشد و صاحبش نامعلوم باشد و مال گم شده هم بر آن صدق نکند، مجهول المالک گفته می شود. مثل اینکه وسیله ای در مغازه یا ماشین یا حسینیه یا هتل و مسافرخانه جا می ماند یا مالی که دزدی است و به مالکش دسترسی ندارد، یا بدهی که بدهکار به مالکش دسترسی ندارد یا وسایلی که نزد تعمیر کار می برند و سراغ آنها نمی آیند و صاحبش را هم نمی شناسد، و مانند اینها مصادیق مال مجهول المالک است. (1)
2. وظیفه انسان در برابر مجهول المالک این است تا زمانی که احتمال پیدا کردن صاحبش را می دهد باید از صاحبش جست و جو کند و زمانی که از پیدا کردن صاحبش مأیوس و ناامید می شود با اجازه حاکم شرع (به فتوا یا احتیاط) همان مال را یا قیمتش را به فقیر شرعی صدقه بدهد.
3. انسان نمی تواند از مالی که صاحبش معلوم نیست استفاده کند مگر اینکه یقین داشته باشد که صاحبش هر کسی که باشد، راضی به استفاده کردن از این مال می باشد. (2)
خداوند توفیق انجام واجبات را به ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (تحریرالوسیله، کتاب لقطه، لقطه غیر حیوان، م 1 ؛ منهاج الصالحین ج2 م 762)
(2) نکته: نسبت به اموال فاسد شدنی برای صدقه دادن و جست و جو از صاحب آن مقداری تفاوت فتوا وجود دارد.
(تحریرالوسیله، کتاب لقطه، لقطه غیر حیوان، م 4 ؛ رهبری استفتاء خصوصی، شماره استفتاء 962415 ؛ منهاج الصالحین ج2 مساله 765 ؛ مکارم استفتائات جدید ج1 ، سوال953 ؛ توضیح المسائل زنجانی مساله 2591 ؛ توضیح المسائل وحید مساله 2646)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم-
خدواند در قرآن می فرماید: وَ لَقَدْ کَتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُهَا عِبَادِیَ الصَّالِحُونَ؛ «و به یقین، در زَبُور بعد از ذکر( تورات) نوشتیم که بندگان شایسته‌ام، آن زمین را به ارث خواهند برد. (انبیاء ؛آیه ۱۰۵) از امام باقر (علیه السلام) حکایت شده که فرمودند: مقصود از آیه فوق امام عصر (علیه السلام) و یاران آن حضرت هستند(بحار، ج ۹، ص ۱۲۶)؛چون منظور از -الارض- کل زمین است و فقط زمان ظهور است که کل زمین در اختیار صالحان واقع میشود.
اسم امام مهدی در قران نیامده ؛اما چند دسته از آیات قرآن را برای مسئله مهدویت استفاده می‌کنند:
1-آیاتی که بر ضرورت وجود امام علیه السلام تاکید دارد: در دیدگاه قرآن، خداوند برای هر امتی فردی را انتخاب کرده تا آنها را هدایت کند: «وَلِکلِّ قَوْمٍ هَادٍ»، «و برای هر جامعه راهنمایی هست.»(سوره رعد، آیه۷) امام صادق علیه السلام در تفسیر این آیه فرمود: «در هر زمانی امامی از خاندان ما وجود دارد که مردم را به آنچه رسول خدا آورده هدایت میکند(بحار،ج۲۳، ص۵)
2-آیاتی که بشارت به حکومت صالحان و مومنان بر روی زمین میدهد: مثل («وَ نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِینَ (سوره قصص آیه ۵) روایات این دوآیه را به مهدویت نسبت داده‌اند
3-آیاتی که تسلط نهایی دین اسلام بر ادیان الهی را نوید میدهد ولی هنوز تحقق نیافته است و تنها تفسیر آن در مورد مهدویت صادق است. مثل: هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَی وَ دِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ؛ «او کسی است که فرستاده‌اش را با هدایت و دین حق فرستاد، تا آن را بر همه دین [ها] پیروز گرداند؛ و گر چه مشرکان ناخشنود باشند». (سوره توبه؛ آیه ۳۳)
امام صادق(علیه السلام) فرمودند: به خدا سوگند که تفسیر این آیه هنوز نیامده است. راوی پرسید:چه موقع تفسیر آیه تحقق می‌یابد. فرمود: هنگامی که قائم ما قیام کند ان شاء الله(کمال الدین، ج 2، ص 670)
خداوند فرج امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) را تعجیل بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایتی رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند: یَحْشُرُ اللَّهُ أُمَّتِی یَوْمَ الْقِیَامَةِ بَیْنَ الْأُمَمِ غُرّاً مُحَجَّلِینَ مِنْ آثَارِ الْوُضُوء
فردای قیامت خدای متعال امّت من را بین بقیّه ی امّت ها در حالی محشور می کند که به خاطر وضویی که در دنیا گرفتند روسپیدند و پیشانی های نورانی دارند. (دعائم الإسلام ؛ ج1 ؛ ص100)
توضیحات
در بین احکام شرعی یکی از احکام بسیار مورد نیاز و مورد مبتلا مسائل وضو و غسل است که امشب قصد داریم به دو نکته از آن اشاره کنیم:
1. در اعضاء وضو و غسل نباید مانعی از رسیدن آب بر روی اعضا وجود داشته باشد و در صورت وجود مانع باید قبل از انجام وضو و غسل برطرف شود هر چند برطرف کردن آن هزینه داشته باشد؛ لذا اگر بر روی دست، چسب یا لاک یا ناخن مصنوعی باشد باید برای وضو برطرف شود حتی اگر بعد از انجام وضو و غسل و خواندن نماز، مانعی در اعضاء وضو مشاهده نماید مثل چسب یا لاک و بداند که این مانع هنگام وضو و غسل بوده است آن نماز را باید با طهارت صحیح دوباره بخواند و باطل است. (1)
2. در بحث مانع وقتی گفته می شود وضو باطل است یعنی باید بعد از برطرف کردن مانع دوباره از ابتدا وضو را انجام دهد؛ اما در غسل مساله فرق می کند و آن اینکه مکلف باید با برطرف کردن مانع غسلش را کامل کند توضیح مسئله این است که: اگر غسل به صورت ترتیبی انجام شده باشد و مانع در سمت چپ بدن باشد، با برطرف کردن مانع و شستن همان قسمت به نیت غسل به وظیفه عمل شده و لازم نیست دو مرتبه حمام برود. اما اگر مانع در سمت راست بدن باشد، مطابق نظر مراجعی که در غسل بین سمت راست و چپ بدن ترتیب را واجب می دانند لازم است بعد از برطرف کردن مانع و شستن همان قسمت از سمت راست کل سمت چپ نیز به نیت غسل شسته شود و مقام معظم رهبری در این ترتیب احتیاط دارند. (2)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع خصوصا امام خامنه‌ای، صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) مکارم: اگر مانع به مقدار دو میلی متر باشد برای وضو اشکال ندارد. (رساله مراجع مساله 338)
(2) مکارم: اگر مانع به مقدار اندازه دو میلی متر باشد غسل صحیح است. (رساله مراجع م 377 ؛ رساله آموزشی، ج1 درس 19 ؛ توضیح المسائل جامع م ج1 م 444)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله ارحمن الرحیم. ضمن عرض تسلیت سالروز تخریب قبور ائمه بقیع علیهم السلام
حضرت رضا علیه السلام در روایتی می فرمایند: مَنْ أَتَی قَبْرَ أَخِیهِ الْمُؤْمِنِ مِنْ أَیِ نَاحِیَهٍ یَضَعُ یَدَهُ وَ یَقْرَأُ إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَهْ الْقَدْرِ سَبْعَ مَرَّاتٍ أَمِنَ مِنَ الْفَزَعِ الْأَکْبَرِ
کسی که بر سر قبر برادر مؤمنش برود و دستش را روی قبر گذارد و سوره قدر را هفت مرتبه بخواند چنین کسی در روز قیامت از وحشت صحنه محشر در امان خواهد بود. (کامل الزیارات، ص: 539)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره زیارت اهل قبور:
1. زیارت اهل قبور در تمام ایام سفارش شده و در صبح روز شنبه و روز دوشنبه و پنجشنبه و خصوصا عصر پنجشنبه بیشتر سفارش شده است.
2. مستحب است دست را روی قبر بگذارد و رو به قبله هفت مرتبه سوره قدر بخواند همچنین قرائت سوره های یس، حمد، معوذتین (سوره های ناس و فلق) و آیه الکرسی مستحب است. همچنین دعا کردن و حاجت خواستن نزد قبر پدر و مادر مستحب است. (1)
3. یکی از کارهای بسیار پسندیده ای که مؤمنین برای اموات انجام می دهند، خیرات برای اموات خودشان است اما باید توجه داشته باشیم که بهترین راه احسان به اموات، انجام واجباتی است که از آنها قضا شده مثل نماز و روزه، دادن بدهکاری های میت و پرداخت رد مظالم؛ و رد مظالم در جایی است که می دانیم میت به کسی بدهکار بوده ولی به طلبکار دسترسی نداریم و بعد از انجام واجبات میت انجام خیرات مثل ساختن مسجد، مدرسه علمیه، بیمارستان و وقفیات ... که باقی می ماند، از کارهای بسیار خوب است. (2)
خداوند متعال به حق ائمه علیهم السلام مظلوم بقیع همه اموات را مورد رحمت و مغفرت خودش قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (العروه الوثقی، مستحبات الدفن35 و احکام الاموات مساله2)
(2) (عروه الوثقی، فصل فی احکام الاموات، اقتباس از م 1 و م 2 ؛ رساله مراجع تقلید، اقتباس از م 2719)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم
خمس اثرات فراوانی دارد که برخی ذکر میشود:
1-تطهیر اموال: تغذیه در سلامت جسم و جان آدمی سهم مهمی دارد. غذای سالم و حلال فکر سالم، عمل سالم و ... پدید می آورد و از غذای ناسالم و حرام افکار شیطانی، عمل شیطانی پدیدار می گردد. یکی از علل تشریع خمس تطهیر اموال است در همین زمینه از امام صادق (علیه السلام) سؤال شده: «مردی که از راه حلال و حرام مالی به دست آورد، و می خواهد توبه کند ولی حلال و حرام را به طور مشخص نمی شناسد چه کند [و چگونه خود را از حرمت خلاص نماید] فرمود خمس آن مال را بدهد مالش پاک می شود. خداوند اموال را به وسیله پرداخت خمس تطهیر فرموده است»( المقنعه؛ ص 283)
قرآن نیز همین فلسفه را برای صدقه گفته که طبق روایتی منظور از صدقه در این آیه خمس است: «خذ من أموالهم صدقه تطهرهم و تزکیهم بها(آیه 103 توبه)) »«از اموال آن ها [= مسلمانان] صدقه بگیر تا به واسطه آن پاک شان کنی. »
«امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس تصور کند که امام (علیه السلام) به آنچه مردم در دست دارند محتاج است آن شخص کافر است. مردم احتیاج دارند که امام از آن ها مال [= خمس] قبول کند. [زیرا که] خداوند عزوجل فرموده است از اموال آن ها صدقه بگیر تا پاک گردند»( کافی ؛ ج 1، ص 537)
2- وسعت روزی: وسعت روزی و فراوانی ثروت فقط به وسیله تلاش و دانش و هنر به دست نمی آید بلکه علل و اسباب دیگری نیز وجود دارند که باعث توسعه روزی و تکثیر ثروت می گردند. در روایتی امام رضا (علیه السلام) یکی از علل فراوانی روزی را پرداخت خمس معرفی فرموده اند:«... ان اخراجه مفتاح رزقکم ...«پرداخت خمس کلید روزی شماست (وسایل الشیعه,؛ ج 6 ؛ص 375)
3- تطهیر گناهان:امام رضا علیه السلام فرموده اند: اخراج خمس [=پرداخت آن] باعث تطهیر گناهان شما می باشد» (وسایل الشیعه,؛ ج 6 ؛ص 375)
4-کمک به تبلیغ دین: امام رضا(علیه السلام) در توضیح فلسفه خمس فرمودند:«ان الخمس عوننا علی دیننا: خمس پشتوانه مالی معصومین علیهم صلوات الله است که با آن ترویج دین نمایند و اگر ما هم در ترویج آن سهیم باشیم از اجر معنوی آن نیز بهره مند خواهیم شد. پرداخت خمس کمک کردن به خط اهل بیت و تقویت بنیه مالی حوزه هایی علمیه و سبب تبلیغ و نشر تفکّر علوی به وسیله ی علما و فضلا و طلاّب است
خداوند توفیق شناخت دین وعمل به دستوراتش را به ماعنایت فرماید به برکت صلوات برمحمد وآل محمد
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
یکی از مسائل بسیار مورد نیاز مساله نگاه و پوشش است؛ لذا چند نکته کوتاه درباره نگاه و پوشش خدمت شما عرض می شود:
1. رعایت نگاه و پوشش در برابر نامحرم واجب است و تفاوتی میان فامیل یا غیر فامیل یا نزد پزشک نیست و همچنین تفاوتی میان مکانهای زیارتی و مجالس عروسی یا عزاداری نمی باشد.
2. بر زن واجب است موی سر و بدن و پا و زیر چانه خود را از مرد نامحرم بپوشاند، آنچه که از پوشش بانوان در مقابل نامحرم استثنا شده گردی صورت و دستها تا مچ است. نپوشاندن دست و صورت در صورتی جایز است که زینت و آرایش نداشته و مفسده‌ای نداشته باشد مثلا خودش یا دیگران به گناه نیفتند.
3. نگاه کردن مرد به بدن زنان نامحرم و همچنین نگاه کردن به موی آنان، چه با قصد لذت باشد چه بدون آن، حرام است و نگاه کردن به صورت آنان و دستهایشان تا مچ نیز، اگر با قصد لذت یا ترس افتادن در گناه باشد حرام است. (1)
خداوند متعال به مردان ما غیرت علوی و به بانوان ما حجاب فاطمی عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) آیات عظام خوئی، تبریزی، گلپایگانی، صافی: حتی پوشاندن صورت و دستها تا مچ را لازم می دانند. به فتوی یا بنابر احتیاط. (رساله مراجع مساله 2433 ؛ اجوبه الاستفتائات س 1221 ؛ برداشت از عروه الوثقی، النکاح م 31 ؛ التحریر الوسیله، النکاح 182 ؛ رساله جامع ج 2 م 1455 و 1446)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم
خمس اثرات فراوانی دارد که برخی ذکر میشود:
1-ضمانت بهشت: شخصی نزد امام باقر علیه السلام آمد و خمس مال خود را پرداخت، امام فرمود: بر من و پدرم لازم است که بهشت را برای شما ضمانت کنیم. «ضمنت لک علیّ و علی ابی الجنّة(وسائل، ج 9، ص 528)
2-شمول دعای امام: امام رضا علیه السلام فرمود: تا می توانید خودتان را (بادادن خمس) از دعای ما محروم نکنید (وسائل، ج 9، ص 528)
3-پاکی ولادت:
اگر کسانی از پرداخت خمس سرپیچی نمایند نه تنها مرتکب گناه شده اند ، بلکه مالی را که مصرف می نمایند چون حرام است در نسل آن ها تأثیر گذار بوده و موجب پاکی مولدشان می گردد؛ اما اگر خمس را پرداخت کنند چون از غذای حلال تغذیه نموده اند باعث طهارت مولدشان خواهد شد:
امام صادق(علیه السلام) فرمودند: ما خمس را برای شیعیان پاک ساختیم تا موالید آنان پاک و فرزندان شان حلال و پاکیزه گردد. (وافی ج 6 ص 276)
4-فقر زدائی از خاندان رسالت: امام کاظم علیه السلام فرمود: خداوند نیمی از خمس را برای فقر زدائی از بستگان پیامبر که از زکات و صدقات محرومند قرار داد(سائل، ج 9، ص 514)
خداوند توفیق شناخت دین وعمل به دستوراتش را به ماعنایت فرماید به برکت صلوات برمحمد وآل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت رضا علیه السلام در روایتی می فرمایند: ...مَنْ زَارَهُمْ رَغْبَةً فِی زِیَارَتِهِمْ وَ تَصْدِیقاً بِمَا رَغِبُوا فِیهِ کَانَ أَئِمَّتُهُمْ شُفَعَاءَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَه
هر کس با رغبت و علاقه ائمه معصومین علیهم السلام را زیارت کند و به آنچه آنان ترغیب کرده اند باور داشته باشد، امامان آنها در روز قیامت شفیعانشان خواهند بود. ( الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج4 ؛ ص567)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره زیارت و برخی از آداب آن بیان می کنم:
1. نماز اول وقت آنقدر مهم است که یکی از توصیه ها برای زائرین که در مفاتیح نیز بدان تاکید شده آن است که در هر مرحله ای از زیارت که زمان نماز واجب شد مستحب است زائر زیارت را موقتا رها کرده و خود را به صفوف نماز جماعت برساند. (1)
2. یکی از آداب مورد تاکید در زیارت نماز زیارت است؛ با توجه به اینکه این نماز یکی از نمازهای مستحبی است، می توان آن را در حال حرکت هم خواند و رکوع و سجودش را به صورت اشاره بجا آورد که در این صورت رعایت قبله لازم نیست؛ اما نمی توان نماز زیارت را به جماعت اقامه کرد. (2)
3. نماز زیارت را می توان به نیابت از افراد زنده یا اموات بجا آورد و می توان یک نماز زیارت را به نیابت از افراد متعددی خواند. البته توجه شود که برای امام زادگان نماز زیارت وارد نشده ولی می توان دو رکعت نماز مستحبی خواند، و ثوابش را به آن امام زاده زیارت شده، هدیه نمود. (3)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع خصوصا امام خامنه‌ای، صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(ا) مفاتیح الجنان
(2) (عروه الوثقی، فصل فی احکام الصلوات المندوبه، مساله 7)
(3) (آیت الله مکارم: نیابت مستحبات از حی و میت صحیح است یا باید به صورت اهدای ثواب باشد؟نیابت مستحبات از حی یا میت اشکالی ندارد هرچند بهتر ، اهدای ثواب است.) (عروه الوثقی کتاب الاجاره مسائل متفرقه م 16 ؛ مکارم، استفتائات سایت)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم
در اهمیت خمس همین بس که:
از لحاظ اعتقادی: نشانه ایمان حقیقی به خدا،دادن خمس است وحتی خدا فرموده: مسلمانی که در رکاب پیامبر بجنگد،ولی خمس ندهد، ایمان به خدا ندارد(آیه 41 انفال)
از نظر عبادی: خمس از عبادات است و باید با قصد قربت پرداخت گردد و هرگونه ریاکاری و ناخالصی در انجام این فریضه اختلال به وجود می آورد.
از نظر سیاسی : پرداخت خمس به حاکم و فقیه جامع الشرائط سبب ارتباط مردم با جانشینان پیامبر می شود که باعث تقویت حوزه های علمیه و مبارزه با شبهات دینی میشود و مبارزه با استکبار و طاغوتهای زمان میشود
از لحاظ اخلاقی: رابطه انسان را با خودش از طریق مهار کردن خوی حرص و بخل و بی تفاوتی، ورابطه انسان را با نسل آینده از طریق حلال کردن لقمه ها و مهریه ها، تقویت میکند
از نظر رابطه انسان با پیامبر اسلام و اهل بیت علیهم السلام :باعث رسیدگی به سادات محروم میشود و نوعی جلب محبت ایشان و ادای مزد رسالت میشود
خداوند توفیق شناخت دین وعمل به دستوراتش را به ماعنایت فرماید به برکت صلوات برمحمد وآل محمد
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
قصد داریم نکته ای کوتاه درباره رهن و اجاره در قالب سوال و جوابی خدمت شما بیان کنیم:
یکی از سؤالاتی که مؤمنین می پرسند این است که اگر کسی منزل یا مغازه اش را بخواهد رهن و اجاره بدهد یا بخواهد رهن و اجاره را تمدید کند روش صحیحش به چه صورتی است؟ چون شنیده ایم حالت حرام هم دارد؟
در پاسخ دو نکته را متعرض می شویم:
نکته اول این است که رهن دادن منزل یا مغازه بدون اجاره (به تعبیر دیگر رهن کامل) به فتوای همه مراجع تقلید باطل است و نوعی ربا محسوب می شود که شرعا حرام است. (1)
اما به فتوای اکثر مراجع روش صحیح برای کسی که می خواهد قرارداد جدید با مستأجرش ببندد به این صورت است که قرارداد اجاره ای با مبلغ و مدت مشخص بسته شود و در ضمن قرارداد اجاره شرط قرض الحسنه شود مثلا صاحب خانه به مستاجر بگوید: خانه را به شما یکساله، ماهی 50 هزار تومان اجاره می‌دهم به شرط اینکه مبلغ ده میلیون تومان یکساله به من قرض بدهید،که در این صورت مبلغ قرض به عنوان شرط ضمن قرارداد اجاره قرار می گیرد که با قبول مستاجر صحیح است و اگر بخواهد تمدید کند بعد از تعیین مبلغ و مدت اجاره جدید، با مستاجر شرط کند که مبلغ قرض الحسنه ای که سال قبل پرداخت کرده است تا یکسال دیگر مطالبه نکند که با قبول مستاجر صحیح است. (2)
نکته دیگر اینکه: کسانی که تا کنون این کار را صحیح انجام نداده اند الآن می‌توانند به طریقه صحیح هر چند لفظی و شفاهی قرارداد (اجاره به شرط قرض) را دوباره ببندند و نسبت به گذشته با همدیگر مصالحه کنند.
خداوند متعال به همه ما توفیق کسب و روزی حلال را عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
نکات توضیحی و منابع:
(1) (تحریرالوسیله، کتاب القرض، م 9 ؛ رساله آموزشی، ج2 درس 69 ؛ منهاج الصالحین، ج2 م 1011 و م 1013)
(2) (مسائل جدید ج1ص 87 ؛ اجوبه الاستفتائات س 1662 ؛ جامع المسائل ج1 س 1107 و س 1201 ؛ اجاره تبریزی ؛ رساله مکارم مساله 1975)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
شیطان برای گمراهی مردم از طریق اندیشه یا انگیزه وارد میشود واین کار با مراحلی انجام میشود که ذکر میشود:
1-ایجاد شبهه در واقعیات: اگر انسان واقعیات گناه که همان نجاست،آتش یا سم است را درک کند به سمت گناه نمی رود وعلت اینکه راحت شراب نجس را میخورد یا غیبت (گوشت برادر مرده) میکند، چون از واقعیت گناه آگاه نیست و اولین قدم شیطان تغییر واقعیت گناه وایجاد شبهه در آن است؛چنانچه پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: «اللهم ارنی الاشیاء کما هی» خدایا واقعیت اشیاء را آنچنان که هست به من نشان بده.(بحار، ج 14، ص 10)
2-تسویف: کاری را به آینده موکول کردن است. مثلا اگر کسی بخواهد انفاقی انجام دهد، شیطان می‌گوید حالا که زود است، باشد برای فردا، فعلا خودت جوانی و نیاز داری، فردا انجام می‌دهی. یا مثلا می‌گوید چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است. در حدیث آمده : «ایاک و التسویف»بر حذر باش از اینکه برای انجام کارهایت فردا فردا کنی(امالی شیخ طوسی، ص 526)
3-تزیین-زینت دادن : در این مرحله شیطان اعمال قبیح را برای انسان‌ها زیبا جلوه میدهد. مثل برخی‌ها که برای زیبا کردن کالاهایشان دست به نورپردازی می‌زنند و کالای نامرغوب را مرغوب جلوه می‌دهند. شیطان برای آنکه عملی را تسویل کند، اعمال بد را چنان در دل آدمی زیبا میکند که جز افراد بصیر متوجه نمی‌شوند(فَزَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطَان-63نحل)
4-وعد و وعید: شیطان وعده میدهد تا یکسری از بدی‌ها انجام شود و وعید میدهد تا یکسری از کارهای خوب انجام نشود. مثلا اگر عبیدالله بن زیاد وعده نمی‌داد، کسی به سمت او نمی‌آمد. از طرفی هم وعید داد که اگر چنین نکنید چنان می‌کنم، زنانتان، خانه هایتان، اموالتان و ... را مصادره می‌کنم و همچنین آنها را ترساند از اینکه لشکر یزید در راه است (الشَّیْطانُ یَعِدُکُمُ الْفَقْرَ-بقره، 268)
5-ایجاد آرزو:شیطان حوصله اش زیاد است و در این مرحله می‌گوید من اگر الان هم موفق نشدم یک سنگ بنایی را ایجاد می‌کنم و آرزوی آن را در دل انسان‌ها می‌اندازم هرچند که بیست سال دیگر به نتیجه برسم.( لَأُمَنِّیَنَّهُم-نساء، 119)
خداوند ما را از شر وسواس شیطان حفظ بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
از پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله و سلم روایت است که فرمودند: إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَ الْجَنَّةَ أَنْ یَدْخُلَهَا جَسَدٌ غُذِّیَ بِحَرَامٍ.
خدای بزرگ و بلند مرتبه بهشت را بر بدنی که با مال حرام تغذیه شود، حرام کرده است. (تنبیه الخواطر {معروف به مجموعه ورام} ص 69)
توضیحات
بنا داریم چند نکته ای درباره خوردنی ها و آشامیدنی ها خدمت شما بیان کنیم که در برخی موارد خوردن و آشامیدن حرام است که به چند مورد اشاره می شود:
1. خوردن غذایی که نجس است حرام است اما اگر شک دارد که نجس شده یا نه، خوردن آن اشکال ندارد. (1)
2. خوردن گوشت حیوانات حرام گوشت مانند خرگوش، خرچنگ، حیوان داخل صدف و ماهی که جزو ماهیان پولکدار نباشد و همچنین خوردن بعضی از قسمتهای حیوانات حلال گوشت نیز مانند دنبلان و نخاع حرام است. (2)
3. خوردن هر مایعی که مست کننده می باشد حرام است، و در آن فرقی بین این نیست که کم باشد یا زیاد و فرقی ندارد مست بشود یا نه؛ و کسی که مرتکب این گناه بزرگ شده، باید در حالت طبیعی نمازش را بجا آورد و ترک نماز گناه مجدد است. (3)
4. خوردن مال غصبی و مالی که از راه حرام بدست آمده مثل مال دزدی یا مالی که از راه قمار و مانند آن بدست آمده است؛ در این مورد انسان نیز مدیون است و باید مالی را که استفاده جبران کند و به صاحبش برگرداند.
خداوند متعال توفیق ترک محرمات الهی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
نکات توضیحی و منابع:
(1) (رساله مراجع تقلید، م 145)
(2) (تحریرالوسیله، کتاب الاطعمه و الاشربه، م 1 و م 2 و م 5 و م 27 ؛ منهاج الصالحین، ج 3 م 877 و م 878 و م 881 و م 900 ؛ جامع المسائل ج1 س 1362 ؛ بهجت، استفتائات ج4 س 5882)
(3) (تحریرالوسیله، کتاب الاطعمه و الاشربه، خوراکی های غیر حیوان، م 15 و م 16 ؛ منهاج الصالحین، ج3 ، م 926 و م 927 ؛ بهجت، استفتائات ج4 س 5936 ؛ عروه الوثقی، فصل فی احکام النجاسه م 32)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
در مساله مهدویت، گاهی کج سلیقگی ها و بدفهمی هایی هست که باید برطرف شود:
1-بدانیم که وظیفه ما ملاقات با امام نیست؛ بلکه کسب رضایت امام است.
2- بدانیم وظیفه ما در دوارن غیبت، ارتباط با نزدیک‌ترین افراد به آن حضرت است و آن حضرت فرمودند: نزدیک‌ترین افراد به ما، فقهای عادلِ بی‌هوس هستند که باید در حوادث، به آنها مراجعه کنیم و مخالفت با آنان، به منزله مخالفت با امام معصوم است. «الّرادُ عَلَیهِم کَالّرادُ عَلَینا»
3- بدانیم که مهم معرفتِ امام است، گاهی در مباحث مهدویت موضوعی را دنبال می‌کنیم که هیچ ثمره‌ای ندارد، مانند ازدواج امام، مکان زندگی امام و… در حالی که ترجمه و تفسیر آیات مهدویت را نمی‌دانیم و با معارف ادعیه و زیارات آشنا نیستیم.
4- بدانیم جریان غلط، ارائه چهره خشن از امام عصرعلیه‌السلام است، ما باید جلوه‌های محبت امام را برای همه تبیین کنیم، چون ایشان «رحمه للعالمین»، «الرحمه الواسعه» و «امان لاهل الارض» است.
5-بدانیم به جای تعیین وقت برای ظهور و مطابقت دادن علائم با حوادثی که اتفاق می‌افتد، شرایط را فراهم کنیم. وظیفه ما زمینه‌سازی برای ظهور است.
6-بدانیم انتظارِ ظهور به معنای سکوت و سکون نیست؛ بلکه حرکت مجاهدگونه است ،همانطور که پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) فرموده است: انتظار فرج افضل اعمال است، نه افضل احوال! پس انتظار، عمل است، نه حالت!
خداوند ما را جزء یاران حقیقی امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
توضیحات
در مسئله 11 توضیح المسائل مراجع تقلید اینگونه آمده است که: مسائلی را که انسان غالباً به آنها احتیاج دارد واجب است یاد بگیرد؛ فردا روز جمعه است و در حرم مطهر نیز نماز جمعه برگزار می شود؛ لذا امشب چند نکته کوتاه درباره نماز جمعه بیان می کنیم:
1. یکی از با فضیلت ترین اعمال روز جمعه شرکت در نماز جمعه است که ترک کردن نماز جمعه و اهمیت ندادن به آن شرعا مذموم است و شرکت در نماز جمعه در زمان غیبت امام زمان علیه السلام به نظر اکثر مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای واجب تخییری است به این معنا که انسان بین خواندن نماز ظهر یا خواندن نماز جمعه مخیر است، هر چند که شرکت در نماز جمعه فضیلت بیشتری دارد. و مسافر هم می تواند در نماز جمعه شرکت کند. (1)
2. کسی که در نماز جمعه شرکت کرده واجب است به خطبه‌ها گوش کند (2) و همچنین باید ازهر کاری که باعث از بین رفتن فایده خطبه‌ها یا گوش ندادن می شود مانند صحبت کردن با دیگران پرهیز کند. (3)
3. کسی که به خطبه‌ها نرسیده می تواند در نماز جمعه شرکت و بنا به نظر اکثر مراجع عظام تقلید از جمله امام خامنه ای کفایت از نماز ظهر نیز میکند حتی اگر در رکعت دوم قبل از رکوع برسد نیز کافی است و رکعت دوم را فرادی انجام دهد.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) شبیری زنجانی: خواندن نماز ظهر در وقت امکان حضور در نماز جمعه با شرایط معتبر، خلاف احتیاط است، همچنان که اگر نماز جمعه خواند، بنابر احتیاط به آن اکتفا نکند و باید نماز ظهر را هم بخواند. صافی، گلپایگانی: نماز ظهر نیز بنابر احتیاط خوانده شود. (رساله مراجع ص842 م1)
(2) (بنابر احتیاط: آیات عظام سیستانی، مکارم، خوئی)
(3) (رساله مراجع ص 852 مساله 38 و صفحه 858 و 862 )
گفتار روز
توضیحات
در آیات و روایات، شرایطى براى قبولى اعمال بیان شده که عبارتنداز:
1-شرط اعتقادى : ایمان به خدا: نداشتن ایمان، مایه تباهى اعمال است : « وَ مَنْ یکْفُرْ بِالْإِیمانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ ) (آیه 5 مائده) کسى که انکار کند آنچه را باید به آن ایمان بیاورد ، اعمال او تباه مى گردد.
2- شرط سیاسى : ولایت: ولایت و رهبرى صحیح و آسمانى ، همه بندگان خدا و بندگى ها و نماز و حجّ و جهاد و . . . را در مسیر الهى قرار مى دهد و به آنها جهت شایسته بخشد.
امام باقر (علیه السلام) :هر کسى که به خدا ایمان دارد و عبادت هاى طاقت فرسا هم انجام مى دهد ولى امام لایقى از طرف خدا ندارد، تلاشش بى فایده است(کافى ، ج 1 ، ص 183)
3- شرط اخلاقى : تقوا:داستان فرزندان آدم در قرآن آمده است. هر دو قربانى کردند. قربانى یکى پذیرفته شد و دیگرى نه. خدا مى فرماید: « إِنَّما یتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِین» (آیه 27 مائده)؛ پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: گر آن قدر نماز بخوانید تا همچون زه کمان شوید و آن قدر روزه بگیرید تا همچون کمان خم شوید، خدا از شما قبول نمى کند ، مگر این که انسان با ورع باشید(بحارالأنوار ، ج 81 ، ص 258)
4- شرط اقتصادى : اداى حق مردم وخیرخواهی نسبت به مردم :
رسیدگى به نیازمندان و اداى حقوق محرومان به درجه اى از اهمیت است که گاهى قبولى عبادت بستگى به آن دارد. امام رضا (علیه السلام ) مى فرماید: هر کس نماز بخواند ولى زکات ( و مالیات اسلامى ) نپردازد، نمازش قبول نمى شود (وسائل الشیعه ، ج 9 ، ص 25) داشتن مل غصبی و غیرمشروع نیز باعث عدم قبولی میشود(وسائل الشیعه ، ج 5 ، ص119)
5- شرط خانوادگى: خوشرفتارى: پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم): هر کس زن بد رفتار و اذیت کننده اى داشته باشد ، خداوند نماز و کارهاى نیک آن زن را نمى پذیرد . ( مرد نیز همچنین است ) (وسائل الشیعه ، ج 20 ، ص 163) و امام صادق (علیه السلام) فرمود: نماز فرزندانى که با خشم به پدر و مادر خود نگاه مى کنند قبول نمى شود، گرچه والدین ، نسبت به آنان کوتاهى و ظلمى کرده باشند(کافى ، ج 2 ، ص349)
خداوند اعمال ما را به کرمش قبول بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت باقر علیه السلام در روایتی می‌فرمایند: که از رسول خدا صلی الله علیه و آله سوال شد کدام یک از مومنین از همه زیرک‌تر است، پیامبر فرمودند: أَکْثَرُهُمْ ذِکْراً لِلْمَوْتِ، وَ أَشَدُّهُمْ لَهُ اسْتِعْدَاداً
آن کس که بیشتر یاد مرگ کند و زیادتر مهیّای آن شده باشد. (الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج3 ؛ ص: 258)
توضیحات
بحثِ ارث و رسیدن اموال بعد از مرگ، از مباحث مهم احکام شرعیِ مالی است که تقریبا برای همه مومنین مورد ابتلا است که قصد دارم دو سه نکته کوتاه در این زمینه خدمت‌تان بیان کنم:
1. وقتی کسی از دنیا می‌رود، قبل از اینکه ارثیه میان ورثه تقسیم شود، چنانچه میت دارای بدهکاری باشد، واجب است ورثه ابتدا بدهی‌های میت را از اموالی که میت بجا گذاشته، جُدا و پرداخت کنند، هر چند میت به پرداخت بدهکاری‌هایش وصیت نکرده باشد. لذا به نظر بیشتر فقها اگر فرزندان بدانند که میت، خمس یا زکات بدهکار است، باید خمس و زکات اموالش را پرداخت کنند، هر چند وصیت نکرده باشد. (1)
2. اموالی که از میت بعد از کسر بدهکاری‌های میت و بعد از عمل به وصیت‌نامه‌ی شرعی میت، باقی می‌ماند، متعلق به همه ورثه است و تا زمانی که اموال تقسیم نشده، هیچ کدام از ورثه بدون اجازه یا رضایت دیگر ورثه، حق تصرف در آن اموال را ندارند. چنانچه دخل و تصرفی انجام دهند علاوه بر معصیت بودن، مدیون و ضامن هستند.
3. در تقسیم ارثیه، پسر دو برابر دختر ارث می‌برد، فرق ندارد میت پدر باشد یا مادر.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع خصوصا امام خامنه‌ای، صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (توضیح المسائل مراجع، م 1755 ؛ توضیح المسائل جامع، م 2310) نکته: آیت الله سیستانی: اگر اهل خمس نبوده و وصیت به اداء خمس نکرده باشد واجب نیست.
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
عللی که باعث شد امامزادگان در ایران زیاد باشد،به این قرار است:
1-سختگیری و ظلم زیاد بر سادات در عراق و شام:
2-محبوبیت بین ایرانیان ویکی از دلایل محبوبیت مظلومیت آنها بود
3-امن بودن ایران ودور از دسترس بودن حاکمان(طبرستان.کوههای البرز)
4-شکست قیامهای علویان در عراق باعث شد که به ایران بیایند
5-. تسامح مامون عباسی در مقابل سخت گیری پدرش هارون الرشید نسبت به سادات، در رشد و گسترش علویان تاثیر بسزایی داشت.
6-ورود امام رضا به ایران: وقتی مسئله ولایتعهدی امام رضا (علیه السلام) توسط مامون عباسی مطرح شد شماری از علویان به همراه آن حضرت به خراسان آمدند. هنگامی که امام رضا (علیه السلام) به ولایت عهدی رسید، سادات گروه و گروه از مدینه و عراق عازم ایران شدند تا زیر سایه امام با آرامش و بدون هیچ تنگنایی به زندگانی مشغول باشند.
7--یکی از اهداف سادات هاشمی وامامزادگان (در مهاجرت به سوی ایران) جذب نیرو برای قیام بود، که البتّه در این کار موفقیت زیادی هم کسب نمودند. حضور امام رضا(علیه السلام) وامامزادگان در بین مردم عاشق اهل‌‌بیت ـ علیهم‌السّلام ـ مقدمه گسترش تشیع اعتقادی شد.
خداوند ما را قدردان نعمت اهل بیت قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
روی عن النبی(ص): ویل للأغنیاء من الفقراء یومَ القیامه. یقولون: ربنا ظلمونا حقوقَنا التی فَرضتَ علیهم فی أموالهم.
از پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمودند: وای بر توانگران نسبت به فقیران در روز قیامت! چراکه فقیران (موقع حسابرسی به خداوند) می گویند: پروردگارا! ثروتمندان در حقوقی که تو از اموالشان برای ما واجب و معین کرده بودی، ستم کردند و حق ما را ندادند. (تحف العقول، ص303)
توضیحات
یکی از حقوق واجب فقراء در اموال دارایان زکات است که می دانیم دو قسم است، الف) زکات مال (که با وجود شرایطی بر گندم و جو و کشمش و خرما؛ گاو و گوسفند و شتر واجب می شود) و ب) زکات بدن؛ (که همان فطریه است که در روز عید فطر به این واجب مومنین عمل کرده اند)
شنیده می شود هنوز برخی از افراد به دلایل مختلف فطریه شان را پرداخت نکرده اند (مثلا فراموش کرده، یا به دلیل جهل به حکم وقتش را وسیع می دانسته): حالا می پرسد که وظیفه در این صورت چیست؟
در جواب این سوال:
اگر فطریه را از مالش جدا هم نکرده است بنابه فتوای اکثر مراجع تقلید؛ فطریه از عهده انسان ساقط نمی شود و انسان بدهکار و مدیون است. و (به فتوی یا احتیاط واجب) بدون این که نیّت ادا و قضا کند، پرداخت کند. (1) و اگر فطریه را جدا کرده و کنار گذاشته باشد؛ باید همان را به عنوان زکات فطره پرداخت کند و همان هنگام پرداخت (به فتوی یا احتیاط واجب) نیت فطریه کند. (2) نکته مهم این است که نمی تواند آن را برای خودش بردارد و مال دیگری برای فطریه بدهد. یا اینکه نمی تواند با پول فطریه چیزی بخرد و به فقیر بدهد (مگر آنکه این خرید با اذن و رضایت خود فقیر انجام پذیرد). (3)
حتی اگر کسی از سالیان قبل هم فطریه بر عهده وی است لازم است به نرخ الان آن را بپردازد.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام تقلید خاصه امام خامنه ای صلوات بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (آیت الله صافی: باید بدون نیت ادا و قضا پرداخت کند. حضرت امام و امام خامنه ای و آیت الله سیستانی: بنابر احتیاط بعدا به نیت مافی الذمه بدهد. مکارم: بنابر احتیاط واجب ساقط نمی شود و بنابر احتیاط مستحب به نیت ما فی الذمه پرداخت کند. آیات عظام خوئی، بهجت، زنجانی: فطریه واجب نیست.) (رساله مراجع تقلید م 2029 و م 2030 و م 2031 و م 2032 ؛ العروه الوثقى؛ ج2 فصل فی وقت وجوبها، م6 ؛ رهبری، استفتاء خصوصی ؛ زکات فطره ؛ مکارم، استفتائات سایت، زکات فطره)
(2) (رساله مراجع تقلید، م 2031 ؛ عروه الوثقی، زکات فطره، فصل فی وقت وجوبها، م 2)
(3) (رساله مراجع تقلید، م 2032)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم-
امام رضا(علیه السلام) فرمود: إنتظار الفرج من الفرج: انتظار فرج، جزیی از فرج است.( الغیبة طوسی، ص276)
منتظِر حقیقی کسی است که زمینه را برای منتَظَر(:فردموردانتظار) آماده کند،یعنی همانطوری که وقتی منتظر مهمان هستیم برایش غذا مهیا می کنیم و خانه را جارو و تمیز می کنیم، باید برای ظهور امام نیز تلاش کنیم و زمینه مهدویت را فراهم کنیم.یعنی باید بین منتظِر و منتظَر سنخیت و شباهت باشد.
امام رضا(علیه السلام) درباره فضیلت انتظار صحیح فرمود: آیا هیچیک از شما خوش ندارد که در خانه خود بماند، نفقه خانوادهاش را بپردازد و چشم به راه امر ما باشد؟ پس اگر در چنین حالی از دنیا برود مانند کسی است که به همراه رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم ) در جنگ بدر به شهادت رسیده است. و اگر هم مرگ به سراغ او نیاید مانند کسی است که به همراه قائم ما و در خیمه او باشد(کافی، ج4، ص260)
-این نکته که امام فرمود:فضیلت منتظر مثل کسی است که در خیمه امام هست یا مثل کسی است که درجنگ همراه پیامبر است نشان میدهد که انتظار عمل است نه حالت و صرف دعا کردن، چون در جنگ و خیمه جنگ ،عمل است نه دعا، یعنی بشرطی منتظر حقیقی است که کاری برای تعجیل فرج و ظهور کند،از این جهت می فرمایند:افضل الاعمال؛ انتظار فرج است نه افضل الحالات،یعنی یک حالت نیست،بلکه نیاز به کار و تلاش دارد(بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۸)
خداوند ما را جزء منتظرین حقیقی قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از جمله گناهان در ضمن کسب و کار، گرانفروشی و کم فروشی است که قرآن در آیات متعددی مسلمانان را از بلای مصیبت بار آن بر حذر داشته تا جایی که سوره ای را به موضوع کم فروشی اختصاص داده و می فرماید: وای بر کم فروشان که به هنگام تحویل گرفتن جنس، کامل تحویل می گیرند ولی به هنگام تحویل دادن، ناقص تحویل می دهند. (مطففین/ 1- 3)
توضیحات
البته تصور نشود که این نوع کسب حرام اختصاص به برخی مشاغل خاص دارد که با ترازو و امثال آن سر و کار دارند؛ خیر! بلکه به تناسب موقعیت های شغلی می تواند مصادیق مختلفی در دیگر مشاغل نیز داشته باشد: مثلا کسی که کارمند یا کارگر است اگر در کارش کم بگذارد او هم مدیون است. (بگذریم)
امروز بنا داریم نکاتی شرعی در مورد کم فروشی و گران فروشی عرض کنیم:
1. کم فروشی در فقه و شرع چیست؟ آن است که فروشنده هنگام تحویل کالا، کالا را کمتر از آن مقداری که مشخص شده تحویل دهد مثلا کسی یک کیسه برنج را که باید ده کیلو داشته باشد فروخته و وجه آن را بر همان میزان دریافت کرده اما زمان تحویل کمتر از ده کیلو به مشتری می دهد، و کسی که عمدا کم فروشی کند کار حرامی مرتکب شده و در هر صورت به مقداری که کم فروخته است مدیون و ضامن است و باید به صاحبش برگرداند. (1)
برخی از مصادیق کم فروشی: - در آب گذاشتن مرغ یا سبزیجات برای اینکه وزن آنها بیشتر شود. - بیشتر گذاشتن چربی و استخوان همراه گوشت. - دست کاری کردن ترازو یا تنظیم نبودن ترازو.
در مقابل هم وقتی مشتری کالایی را خریداری می کند اگر متوجه شود که فروشنده بیشتر از مقدار مقرر به انسان کالا را داده است باید مقدار زیادی را انسان برگرداند اگرچه فروشنده اشتباه کرده باشد یا وقتی انسان کالایی را خریداری می کند به هر علت پول کمتری پرداخت کند مثلا زمان پرداخت پول، فروشنده اشتباه می کند و مبلغ کمتری دریافت می کند، در این صورت نیز انسان نسبت به مبلغی که پرداخت نشده مدیون است.
2. اما گران فروشی آن است که قیمت کالا را بیش از قیمت عادلانه آن بفروشد؛ چنانچه گران فروشی به حد اجحاف و ظلم برسد یعنی به مقداری گران بفروشد که مردم به او ظالم و ستمکار میگویند که این گران فروشی حرام است. (2) (اینکه فروشندگان خلاف قوانین قیمت اجناس را زیاد کنند که این تخلف و حرام است)
خداوند متعال توفیق کسب روزی حلال به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (رساله آموزشی امام خامنه ای، ج2، ص33)
(2) (استفتاءات (امام خمینى)، ج2، ص: 62 )
