کار برادر ایمانی خود را حمل بر صحت کردن
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. امیرالمومنین علیه السلام در روایتی می‌فرمایند: "ضَعْ أَمْرَ أَخِیکَ عَلَى أَحْسَنِهِ حَتَّى یَأْتِیَکَ مَا یَغْلِبُکَ مِنْهُ وَ لاَ تَظُنَّنَّ بِکَلِمَةٍ خَرَجَتْ مِنْ أَخِیکَ سُوءاً وَ أَنْتَ تَجِدُ لَهَا فِی اَلْخَیْرِ مَحْمِلاً".
رفتار برادرت را به بهترین وجه تفسیر کن، مگر اینکه کاری از او سر بزند که راه توجیه را ببندد. و هیچ‌گاه به سخنی که از دهان برادرت بیرون آید، تا وقتی که برای آن توجیه خوبی می‌یابی، گمان بد مبر.
دو نکته کوتاه پیرامون حدیث شریف:
1. اگر مردم همین یک دستور و فرهنگ دینی را در معاشرت‌های خانوادگی و اجتماعی رعایت کنند، بسیاری از دشمنی‌ها و شایعات در سطح جامعه شکل نخواهد گرفت. البته، معنای این جمله این نیست که در هنگام بستن قراردادهای مالی مسامحه کرد و مستند و وثیقه‌ای گرفته نشود، بلکه در این امور باید طبق روشی عقلایی و شرعی عمل شود.
2. یکی از اهداف تمامی دستورهای اخلاقی این است که با رعایت آنها، پیوندهای میان افراد جامعه مستحکم شود تا یکپارچگی جامعه حفظ شود. اگر جامعه‌ای بخواهد به هدف بزرگی برسد، زمانی که میان افراد جامعه پیوند و یکدلی وجود داشته باشد، رسیدن به آن هدف امکان بیشتری دارد تا جامعه‌ای که در آن تشتت و اختلاف باشد.
متن اصلی:
الشرط الثالث: استمرار القصد- درس 96
جلسه 96، یکشنبه 1394/8/24
حدیث:
عن ابی جعفرٍ الباقر«علیه‌السلام»، عن امیرُالمؤمنین«علیه‌السلام»: و ضَع أمرَ اخیکَ علی أحسَنِه حتّی یأتیَک منه ما یَغلِبُک. تا آنجایی که ممکن است، کارِ برادرِ مؤمن را حمل بر صحّت کنید. حرفی می‌زند که دو احتمال دربارۀ آن می‌رود، یکی خوب، یکی بد، تا وقتی ممکن است که آن احتمالِ بد را انسان نفی کند، به یقین نرسیده است، قرائن متعدده‌ای بر آن قائم نشده است، این را حمل کند بر آن وجهِ حسن. قاعدۀ کلی است. اگر همین یک دستور را ما در بین خودمان رعایت بکنیم، چقدر از دشمنی‌ها و شایعه‌ها کم خواهد شد. این دستورهای اخلاقی برای این است که پیوندهای میان افراد جامعه را آنچنان مستحکم بکند که یکپارچگی جامعه حفظ بشود. هر هدفِ بزرگی که یک ملتی یا یک مجموعه‌ای داشته باشد، اگر پیوندهای میان آنها پیوندهای مستحکمی باشد، رسیدشان به آن هدف محتمل‌تر است تا اینکه میانشان تفرق و اختلاف و تشتّت باشد. این، یک دستور عمومی برای همۀ ماست. بعد فرمود: و لاتَظُنَّنَ بکلمةٍ خَرجَت مِن أخیکَ سوءً، ظنِّ سوء مبر دربارۀ کلمه‌ای که از دهان برادرت خارج شده است و أنتَ تَجِد لها فی الخَیر مَحمِلاً، تا وقتی که محملِ خوبی برای این جمله‌ای که برادرِ دینیِ تو بر زبانش جاری شده است، وجود دارد، ظنّ بد نسبت به او مبر! اگر می‌شود این حرف را انسان حمل کند بر یک معنای خوبی، باید حمل کرد بر آن معنای خوب. این هم دنبالۀ همان فقرۀ قبلی است.[ امالی، صفحۀ 380
