احکام عبادی (وقت نماز مغرب و عشا)

توضیحات

اما یک سوال شرعی: می پرسند انتهای وقت نماز مغرب و عشاء تا چه زمانی است؟ و در چه صورتی قضا می شود؟
در پاسخ به سوال به چند نکته اشاره می کنیم:
1. وقت نماز مغرب و عشا در حالت عادی تا نیمه شب شرعی ادامه دارد؛ و مطابق نظر تعدادی از مراجع از جمله امام خامنه ای نیمه شب شرعی (برای نماز مغرب و عشا) نصف فاصلة بین غروب آفتاب تا هنگام اذان صبح است (که تقریباً یازده ساعت و ربع بعد از اذان ظهر آخر وقت نماز مغرب و عشا است) که انسان نباید نماز را تا این زمان عمدا تاخیر بیاندازد. (1)
2. حال اگر انسان نماز مغرب و عشایش را فراموش کرد و یا خواب بود یا اینکه خانم عذر شرعی اش بعد از نیمه شب برطرف شد و تا نیمه شب شرعی نماز را نخواند در این صورت لازم است نماز را بعد از نیمه شب شرعی تا قبل از اذان صبح بجا آورد و برای بعد نگذارد؛ البته مطابق نظر تعدادی مراجع از جمله امام خامنه ای، بنابر احتیاط واجب، نیتِ ادا و قضا نکند. (2)
3. اگر خدایی ناکرده شخصی عمدا نمازش را تا نیمه شب شرعی تاخیر انداخت مرتکب گناه شده است و علاوه بر اینکه باید توبه کند، به نظر بسیاری از مراجع از جمله امام خامنه ای بنابر احتیاط واجب باید نمازش را بعد از نیمه شب تا قبل از اذان صبح بدون نیتِ ادا و قضا بخواند. (3)
خداوند متعال به همه ما توفیق نماز اول وقت عنایت فرماید به برکت صوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) خوئی و تبریزی: نیمه شب فاصله بین غروب و طلوع آفتاب می باشد. گلپایگانی و صافی: احتیاط واجب... . (رساله آموزشی درس 35؛ رساله نماز و روزه، مقام معظم رهبری، م 12 ؛ رساله مراجع مساله 739)
(2) آیت الله مکارم و سیستانی، چنانچه معذور بوده تا اذان صبح به نیت ادا بخواند. (رساله نماز و روزه نمقام معظم رهبری، مساله 15 ؛ العروة الوثقی، احکام نماز، فصل فی أوقات الیومیة و نوافلها، مقدمه ؛ تحریر الوسیله، کتاب الصلوه، مقدمات ششگانه، م6 ؛ ؛ خویی و وحید، منهاج الصالحین، ج2، قبل از م۵۰۱ ؛ بهجت، وسیلة النجاة، ج۱، م۶۰۵ ؛ صافی، هدایة العباد، ج۱، م۶۳۸ ؛ امام خامنه ای، شماره استفتاء: 685311، تاریخ استفتاء: 1395/05/12)
(3) توضیح المسائل مراجع م۷۴۰ (آیت الله شبیری زنجانی، آیت الله مکارم: قضا شده است.) (رساله نماز و روزه مقام معظم رهبری، مساله 15)