کل بیان های بین الصلاتین از ۰/۱۰/۰۱ تا ۰/۱۰/۰۸
غسل زیارت 
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده که فرمودند: مَنْ زَارَنِی أَوْ زَارَ أَحَداً مِنْ ذُرِّیتِی زُرْتُهُ یوْمَ الْقِیامَةِ فَأَنْقَذْتُهُ مِنْ أَهْوَالِهَا
. کسی که مرا و یا یکی از فرزندانم را زیارت کند، روز قیامت او را زیارت می کنم و از سختیهای قیامت نجاتش می دهم. (وسائل الشیعه، ج 14، ص: 331)
توضیحات
الحمد لله توفیق یافته ایم که به زیارت حجت خدا مشرف شویم، زیارت مشتمل بر آداب و احکامی است که برای انجام صحیح آن لازم است این امور را بیاموزیم:
1. آداب زیارت متعدد است، مثل وضو، پوشیدن لباس خوب و تمیز و معطر کردن خود، توجه داشتن به خداوند متعال و گفتن ذکر و گامها را کوتاه برداشتن، خواندن زیارتهایی که از ائمه علیهم السلام نقل شده (مثل زیارت امین الله و زیارت جامعه کبیره) توجه به معانی آنها، خواندن نماز زیارت.
2. یکی از آداب زیارت، غسل زیارت است (1) که به فتوای تعداد زیادی از مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای این غسل مستحب است و کفایت از وضو نمی کند و نمی شود با آن نماز خواند. (2)
3. تمامی غسل های واجب و مستحب به یک شکل انجام میشود و تفاوت غسل ها در نیت است البته به زبان آوردن نیت لازم نیست و چنانچه انسان چند غسل به گردن داشته باشد، می تواند همه غسل ها را نیت کند و یک غسل انجام دهد و غسل را می توان به دو روش ترتیبی و ارتماسی انجام داد. (3)
4. اگر کسی بخواهد زیارت را با غسل زیارت انجام بدهد باید توجه داشته باشد، کارهایی که وضو را باطل می کند، باعث باطل شدن غسل زیارت نیز می شود. (4)
زائرین و مجاورین گرامی می توانند سوالات دینی خویش را با ذکر نام مرجع تقلید خویش به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر مرجع تقلید دریافت نمایند.
خداوند متعال به آبروی حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام زیارت همه را مورد قبول درگاه خود قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) نکته: اما غسل برای ورود به حرم امامان معصوم علیهم السلام به فتوای اکثر مراجع تقلید مستحب نیست. آیات عظام صافی، بهجت، فاضل: غسل ورود به حرم مستحب است. (رساله مراجع م 645)
(2) سیستانی، زنجانی: غسل زیارت باید رجاءً انجام شود. (رساله مراجع م 646 ؛ تحریر الوسیله، غسل های مستحبی، غسل های فعلیه ؛ رهبری، سایت ادمین، شماره استفتاء 750647 ، تاریخ 2/1/1396 ؛ رساله جامع مساله 464 ؛ توضیح المسائل مکارم م609 و استفتائات سایت مکارم، غسل های مستحب)
(3) سیستانی: در غسل هایی که به سبب کاری که مکلف انجام داده بر او مستحب شده، مثل غسل کسی که جایی از بدنش را به بدن میتی که غسل داده شده رسانده باشد که در این گونه غسل ها احتیاط واجب آن است که برای چند سبب مختلف به یک غسل اکتفا نکند. (رساله مراجع م 389 و م 360 ؛ توضیح المسائل جامع م 466)
(4) عروه الوثقی، فصل فی اغسال المندوبه، فصل فی اغسال الفعلیه، م 3)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم—بسم الله الرحمن الرحیم
رسول اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ) می فرمایند: قیّد والعلمَ، قیل : و ما تقییده؟ قال : کتابته:«علم و دانش را به بند کشید و از آن نگهبانی کنید. عرض کردند: چگونه علم را به بند کشیده شود؟ فرمود: کتابت و نگارش آن».(منیه المرید : ۱۵۱/۲ ، باب ۹۱ ، حدیث ۵۳.)
علاوه بر علم آموزی در اسلام تاکید زیادی بر کتاب و کتابت شده است توصیه شده است که علم را با نوشتن و کتابت در بند کنید و زیباترین تعبیر، اطلاق عنوان کتاب به قرآن است.
تعبیر«والکتاب المبین» نشانگر ارزش و اهمیت کتاب و نوشتار است. ارزش خواندن و مطالعه در صدر اسلام به حدی بود که در پایان جنگ بدر که تعداد زیادی از مشرکین به اسارت مسلمانان در آمدند، اعلام شد که هر یک از مشرکین اگر فدیه بپردازد یا به 10 نفر از مسلمانان سواد خواندن و نوشتن را بیاموزد آزاد خواهد شد.
در اهمیت نقش کتاب در تکامل جوامع انسانی همین بس که تمام ادیان آسمانی و بزرگان تاریخ بشری از طریق کتاب جاودانه مانده‌اند
فلسفه دین و نبوت بیرون آوردن بشر از جهل و نادانی است و این مقام جز با کسب علم حاصل نمی شود این منطق دین خداست.
فلسفه قیام و شهادت امام حسین ( علیه السلام ) ، رهایی مردم از جهالت و گمراهی در زیارت اربعین یاد شده است(لیستنقذ عبادک من الجهاله و حیره الضلاله)
در قیامت خون های شهیدان با مرکب قلم دانشمندان به سنجش آید، مرکب قلم دانشمندان بر خون های شهیدان برتری یابد.»
(من لایحضره الفقیه، ج 4، ص 398)
خداوند توفیق علم به همراه عمل را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
احکام عاریه
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایتی از حضرت صادق علیه السلام نقل شده که حضرت فرمودند: ... مَنْ قَضَى لِأَخِیهِ الْمُؤْمِنِ حَاجَةً قَضَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ مِائَةَ أَلْفِ حَاجَةٍ مِنْ ذَلِکَ أَوَّلُهَا الْجَنَّة ...
کسى که حاجت برادر مؤمن خود را برآورده سازد، خداوند متعال در روز قیامت صد هزار حاجت او را برآورده می کند که اولین آنها بهشت است. (الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج2 ؛ ص: 193)
توضیحات
گاهی اوقات پیش می آید که همسایه، یا قوم و خویش وسیله ای را برای استفاده از ما طلب می کند اینکه بعد از استفاده دوباره آن را بازگرداند، به این داد و ستد اصطلاحا عاریه گفته می شود که برای خودش احکامی دارد و قصد داریم برخی از آنها را در این فرصت بیان کنیم:
1. مستحب است انسان تا جایی که می تواند اهل خیر رسانی به دیگران باشد و گرفتاری و نیاز ایشان را برآورده کند و این از افضل اعمال است.
2. کسی که وسیله ی دیگری را به عنوان عاریه و استفاده رایگان گرفته، نمی تواند بدون اجازه صاحبش به فرد دیگری بدهد و لازم است در استفاده و نگهداری از آن نهایت دقت را داشته باشد و وسیله را سالم به صاحبش برگرداند. (1)
3. مالی را که انسان عاریه گرفته اگر بدون اینکه کوتاهی کند با حادثه ای از بین برود یا معیوب بشود چون کوتاهی نداشته ضامن نیست و لازم نیست خسارت را جبران کند اما در سه صورت مطلقا ضامن است و باید جبران کند:
الف: در نگهداری مال یا وسیله کوتاهی کرده یا در استفاده زیاده روی نماید.
ب: اگر شرط بشود که در صورت خسارت جبران کند.
ج: چیزی که برای استفاده رایگان و عاریه گرفته طلا یا نقره باشد. (2)
خداوند متعال توفیق خدمتگزاری به بندگانش را به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (رساله مراجع م 2358)
(2) (رساله مراجع مساله 2349)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم-
1-امام صادق( علیه السلام ) و امام کاظم ( علیه السلام ) حضرت ثامن الحجج ( علیه السلام ) را به جهت علم زیادش عالم آل محمد نامیدند (کشف الغمه ،ج ۳ ،ص 107)
2-ابراهیم بن عباس می گوید : هرگز ندیدم از حضرت رضا چیزی بپرسند مگر اینکه آگاه بود و هیچ کس را آگاه تر از او به تاریخ گذشته تا زمان خودش ندیدم ، مأمون همواره او را با سوالات گوناگون امتحان می کرد و او با جواب کامل به وی پاسخ می داد (عیون الاخبار الرضا ( علیه السلام ) ، ۲/۱۸۰ .)
3- محمد بن عیسی یقطینی می گوید : از پاسخ هایی که حضرت رضا ( علیه السلام ) به سوال های مردم داده بود پانزده هزار مساله جمع آوری کردم(الغیبه،شیخ طوسی،ص 52)
4-مأمون از کشور ها و ادیان مختلف جهان دانشمندان و صاحب نظران را دعوت می کرد و از آنها درخواست مناظره با امام ( علیه السلام ) را می نمود و هر بار بعد از مناظره تمامی دانشمندان به علم بالای امام( علیه السلام ) اعتراف می کردند .
در مدینه نیز دانشمندان و عالمان هرگاه سوالی به ذهنشان فشار می آورد نزد امام ( علیه السلام ) می رفتند و ایشان پاسخ سوالات را می دادند .
5- امام ( علیه السلام ) به چندین زبان زنده دنیا در زمان خود مسلط بود و با هر دانشمند که مأمون می آورد با زبان خود آنها صحبت می کرد . مأمون می گوید : من فکر می کنم کسی در روی زمین داناتر از این مرد وجود ندارد(عیون اخبار الرضا ، ج ۲ ، ص ۱۸۰ )
6-امام ( علیه السلام ) تفکر و عقلانیت را مهمتر از نماز و روزه می دانند و آن را عبادت خوانده اند
خداوند توفیق علم و عمل به دستورات اهل بیت را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایتی حضرت موسی بن جعفر علیه السلام می فرمایند: ... إنّ اَعظَمَ النّاسِ قَدْراً اَلّذیِ لایَریَ الدُّنیا لِنَفسِهِ خَطَراً...
. بالاترین قدر و منزلت را کسی داراست که دنیا و مادیات در نظر او قدر و منزلتی نداشته باشند. ( الکافی (ط-الاسلامیه) ج1 ص: 19)
توضیحات
امروز قصد دارم نکته ای راجع به تصرف در اموال کسانی که دچار بیماریهای ذهنی هستند بیان کنم، مقدمتا عرض می شود که:
انسان عاقل و بالغ تا زمانی که سالم است می تواند به هر شکلی که خودش بخواهد اموالش را هزینه کند یا ببخشد یا وقف کند؛ البته انسان نمی تواند مالش را اسراف کند و یا اگر پدر یا مادر بخواهد به یکی از فرزندان مالی را ببخشد چنانچه سبب فساد و اختلاف میان فرزندان می شود چنین کاری جایز نیست. (1)
اما افرادی که دچار آلزایمر شدید هستند یعنی بیماری به حدی است که دیگر هیچگونه تعقلی ندارند، از لحاظ شرعی حال این افراد به گونه ای است که نسبت به نماز و روزه تکلیفی ندارند و در اموالشان نمی توانند تصرفی انجام دهند،
خوب سوال این است که چه کسی باید این تصرفات را انجام دهد.
در پاسخ عرض می شود: که اطرافیان این بیماران حتی همسرش هم بدون مراجعه به حاکم شرع و انتخاب قیم شرعی نمی توانند در اموالشان تصرف کنند. و در صورتی هم که قیم شرعی داشته باشد در صورتی می تواند قیم شرعی برای استفاده از اموال این شخص اجازه بدهد که برای صاحب مال دارای مصلحتی باشد. (2)
زائرین و مجاورین گرامی می توانند سوالات دینی خویش را با ذکر نام مرجع تقلید خویش به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر مرجع تقلید دریافت نمایند.
خداوند متعال محبت به دنیا را از دل ما بیرون کند به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (تحریر الوسیله کتاب الهبه، م22 ؛ اجوبه الاستفتائات، س: 1728 ؛ منهاج الصالحین ج2 م1336)
(2) (تحریر الوسیله، کتاب حجر، سفاهه م1 و م3، کتاب البیع، م 18 و م19 ؛ منهاج الصالحین ج2 م1084 و م1085 و 1076 ؛ هدایه العباد، ج1 م 1768 و م 1770 و 1771)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
در سیره امام رضا ( علیه السلام ) به تعلیم و تعلم اهمیت زیادی قائل شده اند که نمونه هایی نقل میشود:
1-فهم مطلب نه فقط نقل آن : در روایت اول حضرت رضا( علیه السلام ) میفرماید: ( کونوا دراةً و لا تکونوا رُواة حدیث تعرفون فقهه خیرٌ من ألفٍ ترونه ) بر آن باشید که احادیث را دقیقاً درک کنید، نه فقط آنها را روایت کنید. فهم و درک یک حدیث بسیار بهتر از روایت کردن هزار حدیث است(مسند امام رضا( علیه السلام ) ج۱، ص ۸ )
در این روایت امام ( علیه السلام ) تاکید دارند که اگر یک حدیث را دقیقا بفهمید و به آن عمل کنید بهتر از آن است که هزاران حدیث را فقط نقل کنید . پس اولین نکته در باب تعلم و آموختن ، تفکر در آن علم و یا حدیث است .
-2انتشار علم به عنوان زکات علم: امام رضا ( علیه السلام ) فرموده اند : بهترین توشه‌ای که شخص دانشمند دوستدار ما برای روز فقر و نیاز و ذلّت خود ذخیره میکند، حمایت علمی از دوستان ناتوان ما، و نجات ایشان از چنگال دشمنان خدا و رسول او است. [در این صورت]وقتی از قبر برخیزد صفوف فرشتگانی را مشاهده کند که از محلّ قبر تا جایگاهش در بهشت برین صف کشیده‌اند، و او را با بالهای خود بلند نموده و به عمارت مخصوصش در بهشت حمل کرده و به او می‌گویند: آفرین بر تو! خوش باد تو را، ای کسی که دشمنان خوبان را مقهور ساخته و از ائمّه اطهار خود حمایت و طرفداری می‌نمودی(احتجاج ،ج۱،ص۱۹ )
3- ثواب روزه داری برای مذاکره علمی: امام رضا ( علیه السلام ) میفرمایند : (الذّکر فیه یعدل بالصیام ) مذاکره علمی، معادل روزه‌داری است(مسند امام رضا( علیه السلام ) ج۱، ص ۷ )
4- تعلیم و تعلم علم را همسان با نماز معرفی کرده اند و از همنشینی با جاهل تذکر داده اند امام رضا ( علیه السلام ) میفرمایند : تدریس علم، همسان نماز است(مسند امام رضا( علیه السلام ) ج۱، ص ۷)
خداوند توفیق علم و عمل به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایتی رسول خدا صلی الله علیه و آله درباره فضیلت نماز شب می فرمایند: إِنَّ اَلْبُیُوتَ اَلَّتِی یُصَلَّى فِیهَا بِاللَّیْلِ وَ یُتْلَى فِیهَا اَلْقُرْآنُ تُضِیءُ لِأَهْلِ اَلسَّمَاءِ کَمَا تُضِیءُ اَلْکَوَاکِبُ اَلدُّرِّیُّ لِأَهْلِ اَلْأَرْضِ...
خانه هائی که شبها در میان آنها نماز شب گزارده می شود و نیز قرآن تلاوت می شود برای ساکنان آسمان می درخشند چنانچه ستارگان آسمان برای ساکنان زمین می درخشند. (إرشاد القلوب , جلد۱ , صفحه۹۲)
توضیحات
چند نکته درباره نافله شب:
1. نافله شب یا همان نماز شب یکی از مهمترین نمازهای مستحبی است که در روایات اسلامی و قرآن مجید روی آن تاکید شده و تاثیر عمیقی در صفای روح و قلب و تربیت نفوس انسانی و حل مشکلات دارد. و از آنجایی که در زمستان شب ها طولانی است انسان راحت تر می تواند به فضیلت کامل این نماز دست پیدا کند. (1)
2. نافله شب یازده رکعت است که کیفیت خواندن آن به این صورت است که چهارتا دو رکعتی مثل نماز صبح به نیت نماز شب و یک دو رکعتی نیز مثل نماز صبح به نیت نماز شفع و یک نماز یک رکعتی مثل رکعت دوم نماز صبح به نیت نماز وتر. (2)
3. وقت نافله شب به فتوای اکثر مراجع از جمله امام خامنه ای از نیمه شب شرعی تا اذان صبح است؛ اما هرچه نزدیکتر به اذان صبح خوانده شود فضیلتش بیشتر است. (3)
4. مسافر و کسی که برای او سخت است نافله شب را بعد از نصف شب بخواند، می تواند آن را در اول شب بخواند. (4)
خداوند متعال توفیق بندگی به همه عنایت فرماید به برکت صوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (توضیح المسائل مراجع م764 و 765 ؛ عروه الوثقی، کتاب الصلاه، اعداد الفرائض و نوافلها، مقدمه)
(2) (عروه الوثقی، کتاب الصلاه، اوقات الواتب، م8 ؛ توضیح المسائل مراجع م773 ؛ تحریرالوسیله، مقدمات الصلاه، مقدمه الاولی؛ توضیح المسائل جامع م 1836)
(3) آیت الله سیستانی: اول وقت ادای آن از اول شب آغاز می شود یعنی اگر بعد از نماز عشا، نافله شب را انجام دهد، در وقت واقع شده است و تا اذان صبح وقتش ادامه دارد.
(4) (توضیح المسائل مراجع م774 ؛ منهاج الصالحین ج1 505)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم-
معنای زیارت، آن است که انسان با انگیزه بزرگداشت و انس گرفتن و دیدار با کسی به وی روی آورد .
1.زیارت ریشه در میل فطری انسان به کمال دارد. به این معنا که زائر امام را به عنوان انسان صاحب تمام کمالات می شناسد و چون میل به کمالات دارد به زیارت امام می رود.
2.زیارت از مصادیق تعظیم شعائر است خداوند در قران کریم می فرماید : وَمَنْ یُعَظِّمَ شعائِرَ اللّه فَإنَّها مِن تَقْوی القلوب(حج/23) تعظیم شعائرنشانه تقوای فرد است. بنابر این زیارت عمل به دستور خدا، و تقوای الهی است.
3.زیارت نشانه صداقت و راستی زائر در دوستی وی با امام است. دوستدار امام برای اینکه محبت خود را به ایشان نشان دهد به زیارت آنان می رود.
4.زیارت زنده نگه داشتن نام، مکتب و روش امام است. زائر در حقیقت با زیارت خود باعث بقاء حیات علمی و معنوی امام در زندگی خود می گردد.
5.زیارت اعلام و ابراز محبت به خدا است؛ چرا که دین چیزی جز محبت نیست. ائمه محب و محبوب خدا هستند و حب و دوستی محبوب خدا، دوستی خود خدا است. زیارت مرقد مطهر اهل بیت ( علیه السلام ) جلوه هایی از این عشق و محبت و دلدادگی است.
خداوند ما را جزء زائرین حقیقی قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم با تبریک ولادت حضرت عیسی علیه السلام
خداوند در قرآن در رد خدا دانستن مسیح می فرماید: یَا أَهْلَ الْکِتَابِ لَا تَغْلُوا فِی دِینِکُمْ وَلَا تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ إِلَّا الْحَقَّ ۚ إِنَّمَا الْمَسِیحُ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ رَسُولُ اللَّهِ وَکَلِمَتُهُ : ای اهل کتاب! در دین خود، غلوّ (و زیاده روی) نکنید! و در باره خدا، غیر از حق نگویید! مسیح عیسی بن مریم فقط فرستاده خدا، و کلمه (و مخلوق) اوست، که او را به مریم القا نمود؛ و روحی (شایسته) از طرف او بود. بنابر این، به خدا و پیامبران او، ایمان بیاورید! و نگویید: «(خداوند) سه‌گانه است!»(آیه 171 نساء)
مسیحیان حضرت عیسی علیه السلام را خدا میدانند که این عمل غلط را قرآن به شدت رد میکند و در مناظرات امام رضا علیه السلام با بزرگان مسیحی نیز رد شده است: ( رد دلایل خدا دانستن حضرت مسیح):
1-بدنیاآمدن بدون پدر: مسیحیان حضرت مسیح را خدامیدانند چون بدون پدر بدنیاآمده است که قرآن در جواب می گوید: اگر چنین باشد باید حضرت آدم را نیز خدا بدانید، چون نه پدر و نه مادر دارد( مَثَلَ عِیسى عِنْدَ اللَّهِ کَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ قالَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ-59آل عمران)
2-زنده کردن مردگان توسط حضرت عیسی: مسیحیان گویند چون عیسی علیه السلام چند بار ،چند مرده را زنده کرده است،پس خداست،در صورتی که در مناظره امام رضا علیه السلام با مسیحیان گفتند اگر چنین باشد حضرت حزقیل نیز طبق کتاب مقدس مسیحیان (حزقیال ۳۷:۱-۱۴)و (وآیه 245 بقره) چندبرابر حضرت عیسی مرده زنده کرده است،پس او نیز باید خداباشد،درصورتی که پیامبران به اذن خدا مرده زنده می کرد
3-عبادت کردن حضرت مسیح: امام رضا علیه السلام در مقابل دانشمند مسیحی از جدل استفاده نمود و فرمود: «حضرت عیسی علیه السلام همه صفاتش خوب بود فقط یک نقص داشت و آن اینکه به عبادت علاقه ای نداشت.» دانشمند مسیحی گفت: «این چه سخنی است!؟ او عبادتش از همه مردم بیشتر بود.» امام رضا علیه السلام فرمود: «پس اگر عبادت می کرد بنده خدا بود نه فرزند خدا زیرا عبادت یعنی بندگی.»( عیون اخبار الرضا، ج 1، ص 154-178)
خداوند ما را عالم و عامل به دین قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
فردی به امام کاظم علیه السّلام نامه نوشت که من پنج سال است که از بچّه دار شدن جلوگیری می کنم؛ چرا که همسرم از بچّه دار شدن کراهت دارد و می‌گوید که به خاطر بی چیزی، تربیت آنها بر من سخت است. امام علیه السّلام به او نوشتند: اُطْلُبِ الْوَلَدَ فَاِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَرْزُقُهُمْ
بچّه دار شو که خداوند روزی آنها را خواهد داد. (الکافی (ط-الاسلامیه) ج6 ص: 3)
توضیحات
یکی از گناهان بزرگ و محرمات الهی که متاسفانه توسط عده ای کوچک شمرده شده و آمارهای عجیب و غریبی برای آن بیان می شود، سقط جنین است.
برخی ممکن است فکر کنند (چون سوال می شود.) تا وقتی در جنین روح دمیده نشده باشد (تا حدود چهار ماهگی)، سقط آن اشکالی ندارد، اما آیا شرعا این مطلب صحیح است!؟
به دو نکته درباره سقط جنین اشاره می کنم:
1. سقط جنین به هر روشی که باشد، در هر مرحله ای، حتی نطفه‌ای که تازه منعقد (بسته) شده باشد حرام است و از گناهان بزرگ می‌باشد، توجیهاتی نظـیر باردار شـدن در دوران عقـد، زیاد بودن فـرزندان، مهمتر بودن تربیت، مشکلات مالی، پشت سر هم بودن بچه؛ مجوزی برای سقط جنین نمی‌شود، حتی اگر در حد نطفه و روزهای اولیه باشد. البته اگر جان مادر به تشخیص پزشک متخصص و مورد اطمینان در خطر باشد آن هم قبل از دمیده شدن روح که حدود چهار ماهگی است اشکالی ندارد. (1)
2. کسی که سقط جنین را انجام داده باید توبه کرده و دیه پرداخت نماید؛ مثلا دیه نطفه به نظر اکثر مراجع 20 مثقال شرعی طلاست که معادل تقریبا 72 گرم طلا میشود که باید به وارث جنین پرداخت نماید. سقط جنین در برخی موارد کفاره قتل عمد نیز دارد. (یعنی 60 روز روزه گرفتن و 60 فقیر را طعام دادن) (2)
عزیزان سامانه های پاسخگویی شرعی (تلفنی: 05132020 و پیامک: 30002020) را به خاطر بسپارید.
خداوند متعال توفیق تربیت فرزندان صالح به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (اجوبه الاستفتائات س 1266 ؛ سایت مکارم، استفتائات، موارد جواز سقط جنین ؛ سیستانی، استفتائات س 446 ؛ جامع المسائل ج1 س 1752 و س 1754 ؛ صافی جامع الاحکام ج1 س 1408 ؛ بهجت استفتائات ج 4 س 6279 و س 6284)
(2) سیستانی: دیه نطفه 105 مثقال نقره است. سقط در هر سنی که باشد مباشر باید کفاره بدهد البته اگر روح دمیده نشده باشد احتیاط واجب.
مکارم: سوال: با توجّه به اینکه افراد زیادى (از جمله پزشک، فروشنده، خریدار، تزریق کننده، پدر و مادر جنین) در سقط به وسیله دارو نقش دارند، دیه سقط بر عهده کیست؟ جواب: دیه جنین بر عهده کسانی است که مباشر در سقط بوده اند، و چنانچه مادر با میل و اختیار، خود را در اختیار طبیب قرار داده که سقط کند نیمی از دیه بر عهده اوست، و باید علاوه بر پرداخت دیه از گناه بزرگی که مرتکب شده اند بطور جدی توبه کنند و با اعمال نیک آینده، گذشته را جبران نمایند.
سوال: دیه جنین چه مقدار است؟ جواب: دیه جنین بنا بر احتیاط واجب به شرح زیر است: در بیست روز اوّل (که نطفه است) 15 مثقال معمولی طلا، و در بیست روز دوّم (که علقه است) 30مثقال، و در بیست روز سوّم (که مضغه است) 45 مثقال، و در بیست روز چهارم (که عظام است) 60 مثقال، و در بیست روز پنجم ( که لحم است) تا زمانی که اعضاء کامل شود و قبل از آن که جنین در شکم مادر به حرکت درآید 75 مثقال، و پس از دمیدن روح در پسر دیه کامل، و در دختر نصف دیه کامل تعلّق می گیرد.
(سایت ادمین، سوالات سامانه جامع، مسائل قضایی، سوال شماره 1176047 ؛ استفتائات حضرت امام ج 3 ص: 477 س 41 و س 43 ؛ اجوبه الاستفتائات س 1268 ؛ سیستانی، استفتائات س 446 ؛ مکارم، استفتائات سایت، دیه جنین ؛ بهجت استفتائات ج 4 س 6281 ؛ صافی جامع الاحکام ج 1 س 1410)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از حضرت رضا علیه السلام روایت شده که فرمودند: لَیسَ مِنّا مَن غَشَّ مُسلِماً اَو ضَرَّهُ اَو ما کَرَهُ.
هر کس در حق مسلمانی خیانت کند یا به او زیانی وارد سازد یا به او نیرنگ زند از ما نیست. (وسائل الشیعه، ج۱۷، ص 284)
توضیحات
در حال حاضر مسائل اقتصادی بسیار مورد توجه است که یکی از مواردی که سبب تقویت و رشد اقتصاد مقاومتی می شود که مورد تاکید امام خامنه ای می باشد، دوری از غش در معاملات است که به فتوای مراجع عظام تقلید غش حرام است و باید از آن اجتناب کرد و به تصریح روایات باعث بی برکت شدن رزق و روزی می شود.
غش نوعی خدعه و فریب در معامله است که دارای مصادیقی است از جمله:
1. مخلوط کردن جنس خوب با جنس بد به طوری که مشتری متوجه نشود، مثل مخلوط نمودن برنج درجه یک و درجه سه یا گردوی پارسالی با امسالی.
2. مخلوط کردن جنس با چیز دیگری غیر از آن جنس مانند مخلوط کردن شیر با آب یا عسل با شیره نبات.
3. صورت ظاهری خوبی به جنس دادن مانند آب زدن به سبزی کهنه که تازه جلوه کند.
4. مخفی کردن عیب جنس در صورتی که مشتری به فروشنده اعتماد داشته باشد که از او مخفی نمی دارد.
5. جنسی را به عنوان جنس دیگر فروختن مثل فروش بدلیجات به عنوان طلا؛ که در این صورت اخیر علاوه بر حرام بودن، معامله باطل نیز می باشد. (1)
زائرین و مجاورین گرامی می توانند سوالات دینی خویش را با ذکر نام مرجع تقلید خویش با تلفن 05132020 درمیان بگذارند.
خداوند متعال روزی حلال و با برکت به همه عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (رساله مراجع، مسأله 2055 ؛ سایت امام خامنه ای ؛ تحریر الوسیله، کتاب مکاسب، مسأله 17)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن می فرماید: أَلَمْ یَعْلَمْ بِأَنَّ اللَّهَ یَرَىٰ: آیا( گنهکار) نمی داند که خدا او را میبیند؟(آیه 14 علق)
برای اینکه بتوانیم گناه را ترک کنیم باید اموری را رعایت کنیم:
1-ترک زمینه گناه: پیشگیرى از گناه آسان ترین راه مبارزه با گناه است . فردى که مى خواهد گناه نکند باید خود را از صحنه هاى گناه دور نگه دارد؛یعنی باید مقدمات گناه را ترک کند ومبادی ورودیهای بدن را کنترل کند؛مثلا: برای غیبت نکردن از جلسات غیبت دوری کند؛ برای کنترل چشم از مجالس مختلط وفیلم و عکس مبتذل دوری کند و...
2-ترک فکر گناه: هر چه بیشتر و دقیقتر زمینه گناه ترک شود فکر گناه کمتر به سراغ انسان مىآید. این فکر گناه است که شوق در انسان ایجاد مىنماید و بعد از شوق ارادهى عمل سپس خود گناه محقق مىشود، مسلما تا اراده و شوق و میل نسبت به کارى نباشد انسان مرتکب آن کار نمىگردد.
3-اشتغال به برنامه شبانهروزى: حتما باید شبانهروز خود را با برنامهریزى صحیح و متناسب وضع روحى و جسمى خود پر کنیم و هیچ ساعت بیکارى نداشته باشیم تا نفس، ما را مشغول کند. در اوقات بیکارى وسوسههاى نفس و شیطان به سراغ انسان مىآید و او را به فکر گناه و سپس به خود گناه مىکشاند
4-توجه کامل به این که خداوند در همه حالات آگاه و ناظر بر اعمال ما است و حتی بر خطورات قلبی ما (در دل می گذرد) احاطه دارد و از آن ها هم با خبر است. اگر انسان چنین یقینی داشته باشد، خجالت می کشد گناه کند و از دستورهای خالقش سرپیچی نماید.
خداوند توفیق ترک گناه به همه عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
یکی از مسائلی که برای خیلی از افراد در برخی نمازها به وجود می آید شک در رکعات نماز است که مثلا نمی داند 3 رکعت خوانده یا 4رکعت؟ اینکه دو طرف ذهنیت 50% است، که در این صورت می دانیم شخص باید بنا را بر رکعت 4 گذاشته و نماز را تمام کند و بعد از نماز یک رکعت نماز احتیاط بخواند؛
اما مسئله امروز این است که شخصی در تردید در رکعات به یک سمت احتمال بیشتر دهد مثلا در همین مثال قبل اگر80% در ذهنش است که 3 رکعت خوانده اینجا وظیفه چیست؟ (که اصطلاحا به این حالت گمان در رکعات نماز گفته می شود.)
پاسخ: چنانچه نمازگزار نسبت به رکعات نماز گمان داشته باشد (احتمال بیشتر به یک طرف می دهد)، این گمان در رکعات نماز، دقیقا حکم یقین را دارد. مثلا در همین سوال کسی که در تردید بین 3 و 4، احتمال بیشتر به رکعت سوم می‌دهد لازم است بنا را بر 3 بگذارد و کاملا عادی نمازش را تمام کند و وظیفه ای ندارد. دقیقا مانند کسی که یقین دارد رکعت سوم است.
البته باید دقت کنیم کسی هم که مثلا شک پنجاه پنجاه برایش رخ می دهد، وظیفه این است که مقداری فکر کند تا شاید شکش برطرف شود و چنانچه مقداری فکر کرد و به یک طرف، احتمال بیشتر داد، مطابق همین مسئله بنا را بر همان طرف بگذارد. (1)
می‌توانید سوالات دینی خود را با ذکر نام مرجع تقلیدتان به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر همان مرجع دریافت نمایید.
خدای رحمان، به همه ما توفیق حضور قلب در نماز را عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد.
منابع و نکات توضیحی:
(1) (رساله مراجع م 1166 و م 1234)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن می فرماید: یا وَیْلَتى لَیْتَنِی لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَلِیلاً : واى بر من! کاش فلانى را دوستِ خود نگرفته بودم.(آیه 28 فرقان)
برای اینکه بتوانیم گناه را ترک کنیم باید اموری را رعایت کنیم:
1-دوری از دوستان و آشنایان گنهکار: در آموزه‌های دینی انسان به آئین و مرام همنشین خود خوانده شده است. شخصیت و موقعیت هر کس را از طریق همنشینانش می‌توان محک زد. بنابر این برای پرهیز از گناه و لغزش نباید با کسانی که گناه می‌پراکنند، معاشرت نمود.پیامبر فرمود: «المرءُ علی دین خلیله و قرینه» (وسائل الشیعه، ج 4، ص 207)روش آدمی بر طبق مذهب و سیرۀ دوست صمیمی اش خواهد بود.
2-فکر مرگ: یکى از چیزهاىی که بسیار مفید است که فکر گناه را یا از بین مىبرد و یا کم مى‌کند که این به شدت و ضعف فرو رفتن در فکر مرگ بستگى دارد اگر انسان با این واقعیت انس بگیرد و مردن را باور دل سازد نقشى سازنده و بالا برنده دارد. قال امیرالمؤمنین على ( علیه السلام ) : یاد مرگ دل را از تعلق به شهوات جدا مىسازد و انسان را از گناه و فکر گناه باز مىدارد(غرر الحکم ج2 ص 270)
3- تفکر در عواقب زیان بار گناه: اگر انسان توجه کامل داشته باشد که معصیت افزون بر آثار سوء دنیوی، چه عذاب های غیر قابل تحمل اُخروی به دنبال دارد، مطمئناً از گناه دوری می جوید.
قرآن میفرماید: «(در روز قیامت) گناهکار دوست دارد که فرزندان، زن، برادر، همة خویشان و همة اهل زمین را فدا می کرد تا از عذاب نجات می یافت، (ولی) چنین نیست، (بلکه) آن آتش شعله کش است و ...»(آیه11-15 معارج)
4- جایگزین سازى اعمال و عادات نیکو؛ مانند: شرکت دائمى در نماز جماعت، خواندن نماز شب، زیارت اهل قبور، دعا.
خداوند توفیق ترک گناه به همه عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از حضرت باقر علیه السلام روایت شده که فرمودند: ... لایحلُّ لِاَحدٍ أن یشْتَرِیَ منَ الخُمسِ شَیئاً حَتّی یصِلَ الَینا حَقَّنا
هیچ کس اجازه ندارد از مالی که به آن خمس تعلق گرفته چیزی بخرد تا اینکه حق ما را به ما برساند. (الکافی(ط-الاسلامیه) ج 1 ص: 545)
توضیحات
چند نکته درباره خمس:
1. اگر کسی از درآمد سالیانه اش که خداوند به او لطف کرده در پایان سال خمسی اش مقداری اضافه بیاید، با وجود قیود و شرایطی باید یک پنجم آن را در راه خداوند پرداخت نماید که به این یک پنجم خمس گفته می شود.
2. کوتاهی در این واجب گناه است و فرقی بین زن و مرد، مجرد و متأهل، مستقل و غیر مستقل کارمند و کاسب یا کارگر نیست.
3. اگر بر کسی خمس واجب شد و او در آن زمان توان پرداخت خمس را نداشت باید به دفتر مرجع تقلید خود مراجعه نماید تا برای تاخیر در پرداخت خمس مهلت بگیرد.
4. کنار گذاشتن پول خمس در گوشه منزل یا جای دیگر کافی نیست و باید آن را به دفتر مراجع تقلید تحویل دهد؛ البته خمس احکام دقیقی دارد که بهترین راه برای بررسی و پرداخت آن دفتر مرجع تقلید است. (2)
خداوند متعال محبت دنیا را از دلها خارج بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (رساله مراجع مساله 1765و1790و1791و1792 ؛ اجوبه الاستفتائات س924 ؛ تبریزی س882 ؛ جامع المسائل فاضل ج1 س902 ؛ جامع الاحکام صافی ج1 س773 و 774 ؛ تحریر الوسیله، کتاب الخمس ؛ نوری م 1748 ؛ احکام الواضحه فاضل ص303 ؛ هدایه العباد صافی م1620 ؛ منهاج الصالحین سیستانی ج1/392 ؛ خویی، وحید منهاج ج1/348 ؛ جامع المسائل ج1 س645)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن درباره منافقین که میخواهند به دین حداقلی اکتفا کنند و برخی از مسائل اسلام را کنار بگذارند، می فرماید: یَقُولُونَ نُؤْمِنُ بِبَعْضٍ وَ نَکْفُرُ بِبَعْضٍ وَ یُریدُونَ أَنْ یَتَّخِذُوا بَیْنَ ذلِکَ سَبیلاً: (یهودیان و اهل کتاب و منافقین) می گویند: به بعضی ایمان می آوریم ، و بعضی را انکار می کنیم و می خواهند در میان این دو ، راهی برای خود انتخاب کنند .
برخی میخواهند با شعار گول زننده اسلام رحمانی برخی از مسائل دین را کنار بگذراند که اشکالاتی به این نظر مطرح است:
1. در این تفکر آیات جهاد و سختگیری با منافقین (اشداء علی الکفار؛ واغلظ علیهم) و آیات شهادت کنار گذاشته میشود .
2. رحمانیت خدا به همراه (شدید العقاب و شدید المحال؛ منتقم؛جبار، قهار) است و همچنین در سوره برائت، بیزاری از کفار و اعلان جنگ با آنها را بیان نموده است.
3. اسلام دین مبارزه با طاغوت و ظلم است ( و اجتنبوا الطاغوت) است .
4. خیلی از احکام اسلام مثل جهاد،نهی از منکر؛ حدود و دیات احکام حکومتی است و بادین حداقلی نمیسازد.
5. وظیفه حکومت (هدایت فرهنگیِ جامعه به سوی ارزش‌های الهی) و (به بهشت بردن مردم) با استفاده از فراهم کردن زمینه خوبیها و نهی از منکر است، و نمیتواند بی تفاوت باشد.
خداوند توفیق شناخت دین و عمل به دستوراتش را به ماعنایت فرماید به برکت صلوات برمحمد وآل محمد
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در بین احکام شرعی یکی از احکام بسیار مورد نیاز و مورد مبتلا مسائل وضو و غسل است که امشب قصد داریم به دو نکته از آن اشاره کنیم:
1. در اعضاء وضو و غسل نباید مانعی از رسیدن آب بر روی اعضا وجود داشته باشد و در صورت وجود مانع باید قبل از انجام وضو و غسل برطرف شود هر چند برطرف کردن آن هزینه داشته باشد؛ لذا اگر بر روی دست، چسب یا لاک باشد باید برای وضو برطرف شود حتی اگر بعد از انجام وضو و غسل و خواندن نماز، مانعی در اعضاء وضو مشاهده نماید مثل چسب یا لاک و بداند که این مانع هنگام وضو و غسل بوده است آن نماز را باید با طهارت صحیح دوباره بخواند و باطل است. (1)
2. با وجود مانع وقتی گفته می شود وضو باطل است یعنی باید بعد از برطرف کردن مانع دوباره از ابتدا وضو را انجام دهد؛ اما در غسل مساله فرق می کند و غسل به طور کامل باطل نیست بلکه لازم است با برطرف کردن مانع غسلش را کامل کند توضیح مسئله این است که: اگر غسل به صورت ترتیبی انجام شده باشد و مانع در سمت چپ بدن باشد، با برطرف کردن مانع و شستن همان قسمت به نیت غسل به وظیفه عمل شده و لازم نیست دومرتبه حمام برود. اما اگر مانع در سمت راست بدن باشد، مطابق نظر مراجعی که در غسل بین سمت راست و چپ بدن ترتیب را واجب می دانند لازم است بعد از برطرف کردن مانع و شستن همان قسمت از سمت راست کل سمت چپ نیز به نیت غسل شسته شود و مقام معظم رهبری در این ترتیب احتیاط دارند. (2)
می توانید برای توضیحات بیشتر با شماره تلفن 05132020 تماس بگیرید و یا به شماره 30002020 پیامک دهید و سوالات شرعی و دینی خود را سوال کنید.
خداوند متعال توفیق عمل به وظائف شرعی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد وآل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) مکارم: اگر مانع به مقدار دو میلی متر باشد برای وضو اشکال ندارد. (رساله مراجع مساله 338)
(2) مکارم: اگر مانع به مقدار اندازه دو میلی متر باشد غسل صحیح است. (رساله مراجع م 377 ؛ رساله آموزشی، ج1 درس 19 ؛ توضیح المسائل جامع م ج1 م 444)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم—بسم الله الرحمن الرحیم---
خداوند درباره حجاب می فرماید: وَلَا یبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا: ( زنان با ایمان):زیورهاى خود را آشکار نگردانند مگر آن چه طبعاً از آن پیداست(آیه 31 نور)
ام سلمه نقل مى کند که بعد از نزول آیه «یدنین علیهن من جلابیبهن» زنان انصار از منازلشان با پوشش هاى مشکى خارج مى شدند به گونه اى که به نظر مى رسید بر سر ایشان کلاغى نشسته است. (الدر المنثورسیوطی، ج 5، ص 221)
از تاریخ استفاده میشود که در صدر اسلام حتی یهودی و نصاری هم نوعی حجاب داشتند. البته حجابهای آنان با حجابهای مسلمین فرق داشته است.
برای اثبات حجاب اجباری استدلال میشود که :
1-اصل وجوب حجاب در آیه نقل شده( 31 نور) و دهها روایت نقل شده است.
2-امر به معروف ونهی از منکر نیز واجب است
3-نهی از منکر عملی از وظایف حکومت اسلامی است (اَلَّذینَ إن مَکَّناهُم فِی الأرضِ ... اَمَروا بِالمَعروفِ و نَهَوا عَنِ المُنکَرِ : کسانی که چون در زمین به آنان توانایی دهیم .. به کارهای پسندیده وا می دارند و از کارهای ناپسند باز می دارند )
بنابراین چون بدحجابی منکر است، مبارزه با بی حجابی و داشتن حجاب اجباری است
4-از طرفی عمل به قوانین هر جامعه ای لازم است و در جمهوری اسلامی حجاب در قانون اساسی آمده است(مثل : عمل به قوانین رانندگی)
خداوند حجاب فاطمی به زنان ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت کاظم علیه السلام میفرمایند: إِنَ الصَّلَاةَ فِی الصَّفِ الْأَوَّلِ کَالْجِهَادِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ
نماز در صفِ اولِ جماعت، مانند جهاد در راه خداست. (من لایحضره الفقیه ج1 ص385 ح1140)
توضیحات
امروز قصد دارم چند مساله شرعی درباره احکام نماز جماعت، خدمتتان عرض کنم:
1. در نماز جماعت، بعد از تکبیرِ امام، اگر صف جلو آماده‌ی نماز و تکبیر گفتنِ آنها نزدیک باشد، کسانى که در صف بعد ایستاده اند، مىتوانند تکبیر بگویند. (1)
2. کسی که مسافر است و یا دیر به جماعت رسیده، اگر بخواهد در رکعت سوم یا چهارم اقتدا کند، چنانچه در حالی که امام ایستاده، بخواهد اقتدا کند، باید حمد و سوره را آهسته بخواند، و اگر برای خواندن سوره وقت ندارد، باید حمد را تمام کند و به فتوای تعداد زیادی از مراجع تقلید از جمله امام خامنه‌ای، در رکوع، خود را به امام جماعت برساند. (2)
3. اگر می‌داند که برای خواندن حمد، زمان کافی ندارد (بنا بر احتیاط واجب) باید صبر کند تا امام به رکوع برسد، بعد اقتدا کند؛ لذا در حالی‌که امام بعد از تکبیر در حال رفتن به رکوع است نیز اقتدا نکند. (3)
نکات و مسائل شرعی دقیق و جزئی هستند و در برخی موارد هم، نظرات مراجع متفاوت است که عزیزان لازم است مطابق نظر مرجع خودشان عمل کنند؛ سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 به صورت شبانه روزی آماده پاسخگویی و خدمت می‌باشد که می‌توانید سوالات فقهی و اعتقادی‌تان را به صورت تلفنی مطرح کنید.
قبولی طاعات و عبادات، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (ولى احتیاط مستحب آن است که صبر کند تا تکبیر صف جلو تمام شود. مشهور؛ مکارم: انتظار کشیدن خلاف احتیاط است. بهجت: زودتر تکبیر گفتن بر خلاف احتیاط است.) (رساله مراجع م 1418 ؛ بهجت استفتائات ج2 س2672)
(2) (امام خامنه‌ای، آیات عظام خوئی، بهجت، فاضل، تبریزی، سیستانی، مکارم، وحید: خودش را به رکوع برساند. آیت الله سیستانی: اگر برای تمام حمد وقت ندارد، حمد را قطع کند و با امام به رکوع برود.) (امام خامنه‌ای، سایت ادمین، استفتاء شخصی ؛ رساله مراجع م1442)
(3) (رساله مراجع م 1441)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم
امام علی ( علیه السلام ) تبعیت از هوای نفس را مانع رشد عقل می دانند و می فرمایند: «طاعَةُ الهَوى تُفْسِدُ الْعَقلَ»: هوا پرستى عقل را فاسد مى‌کند» ( تصنیف غرر الحکم، ص 65)
برخی از موانعی که بازدارنده رشد عقل هستند عبارتند از:
1-شهوت و هوای نفس: اگر هوى وهوس فرماندهى عقل را در دست بگیرد و اسیر تمایلات شهوانى شود، این انحراف ممکن است آن قدر زیاد شود که چنین انسانى از صراط مستقیم دور گردد، و مانند چهارپایان بلکه پستتر از آنها شود، چنین شخصی عقلش از رشد باز می‌ایستد، امام علی (علیه‌السلام) میفرماید: «چه بسیار هوى و هوسهایى که عقلها را تحت سلطه خود در آورده و آنها را اسیر کرده است».(بحار،ج 66 ص 410)
شهوت پرستى، حق را در نظر او باطل و باطل را در نظر او، حق جلوه مىدهد و اگر شخص در صدد کنترل شهوت خود نباشد غلبه شهوت به مرور زمان عقلش را فاسد می کند
2-غضب: جنون و دیوانگی و از دست دادن هر نوع کنترل بر اعصاب که ریشه بسیاری از قتل‌ها و خشونت‌ها و تصمیمات عجولانه است محصول خشم و غضب است که از خطرناکترین حالات انسانی است که باعث زوال عقل انسان میشود، که گاه یک جرقّه از خشم تدریجاً تبدیل به دریایى از آتش مىشود، و خانهها و شهرها را در کام خود فرو مىبرد، همه این حالات خطرناک به خاطر فاسد شدن عقل در پرتو خشم و غضب است، امام علی (علیه‌السلام) میفرماید:
«غضب عقل آدمى را فاسد مى‌کند، و انسان را از کار صحیح دور مىسازد»(شرح غررالحکم،ج 1 ، ص 357 )
3-غفلت و بی توجهی:
اگر انسان از دین و مسائلی که توشه آخرت را فراهم میکند غافل شود و سرمست غرور و لذت‌های زود گذر زندگی گردد عقل خود را در معرض آسیب‌های فراوان قرار داده است، امام علی (علیه‌السلام) می میفرماید: «دوام غفلت، کور کننده و نابود سازنده بصیرت است»(شرح بر غرر الحکم، ج 4، ص 22)
4-عجب و خود بینی:
بزرگ دانستن خود و کوچک شمردن دیگران، همچون پرده‌اى سیاه و ظلمانى بر چشم عقل انسان مغرور فرو مىافتد و او از دیدن حقایق باز مىماند، واقعیّت‌ها را غیر از آنچه هست تصوّر مى‌کند و که علاوه بر ارتکاب گناهان مختلف قوه عقل او روز به روز کاهش می‌یابد و به سمت انقراض پیش می‌رود، امام علی (علیه‌السلام) میفرماید:«عجب و خودبینى عقل را فاسد مى‌کند»(تصنیف غرر الحکم، ص 65)
خداوند عقل کامل به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از حضرت صادق علیه السلام روایت است که می فرمایند: مَنْ سَرَّهُ أَنْ تُسْتَجَابَ دَعْوَتُهُ فَلْیُطَیِّبْ مَکْسَبَهُ
هر که بخواهد دعایش مورد اجابت قرار گیرد، باید کسب خود را پاک و طاهر گرداند. (وسائل الشیعة، ج7، ص: 84)
توضیحات
گاهی اوقات دوست یا آشنایی از انسان درخواست می کند که کالایی را برای او خریداری کنیم، حال اگر در هنگام خرید، فروشنده تخفیفی بدهد، می توان مبلغ تخفیف را بدون اطلاع برای خودش بردارد و قیمت کالا را بدون تخفیف از دوستش دریافت کند؟
در پاسخ عرض می شود که اگر کالا را برای او خریداری می کند، نمی تواند مبلغ تخفیف را برای خودش بردارد و باید قیمت خرید با تخفیف را، اعلام کند.
اما اگر مثلا قبل از وکالت، کالا را برای خودش خریداری کند و سپس به قیمت بیشتر به سفارش دهنده بفروشد، اشکالی ندارد و نیازی نیست که این مطلب را به سفارش دهنده بگوید و همه اینها بشرط این است که سفارش دهنده خرید را از فرد خاصی معلوم نکرده باشد. (1)
توصیه می شود در این مساله و مسائل دیگر از کارشناسان مسائل شرعی سوال شود؛ که در همین رابطه می توانید با سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 تماس حاصل فرمایید.
إن شاء الله خداوند متعال روزی حلال را نصیب همه ما بگرداند به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (آیت الله سیستانی: اگر در وکالتِ خرید و فروش، عقد انصراف به غیر وکیل داشته باشد، وکیل نمی تواند جنس خود را به سفارش دهنده بفروشد.) (تحریر الوسیله، کتاب الوکاله، م 38 ؛ ادمین، شماره استفتاء 758386 ، تاریخ 28/1/1396 ؛ منهاج الصالحین، ج2 ، م 1304 ؛ هدایه العباد، کتاب الوکاله، م 38 ؛ سایت مکام، استفتائات، کلیات وکالت)
(رساله آموزشی، ج2 درس 13 ص: 54 ؛ اجوبه الاستفتائات، س 1251 ؛ مکارم، استفتائات سایت، مشاغل، احکام اصناف و مشاغل)
گفتار روز
توضیحات
خداوند در قرآن درباره اهمیت و عظمت مقام علم؛ می فرماید: « قل هل یستوی الذین یعلمون و الذین لایعلمون... ؛
[ای پیامبر!] بگو: آیا کسی که عالم است با کسی که نمی داند برابر است». ( زمر ، آیه 9 )
از آنجا که دین اسلام آخرین و کامل ترین دین است و یکی از ارزشها کسب علم است , در باره علم بسیار سفارش کرده است که نکاتی در این زمینه عرض میشود:
1. معجزه پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم قرآن است که کتابی سراسر معارف و حکمت است و این خودنشان از اهمیت علم در اسلام دارد زیرا می دانید که معجزه دیگر انبیاء کتاب نبوده است و معجزاتی داشته اند که مشاهده ای و تجربی بوده است.
2. قرآن هم سخن خود را با (اقرا)« خواندن » ، « علم » و « کتابت » آغاز کرد و پیوسته مسلمانان را به تفکر و تدبر درهر چه آفریده شده است ، فرا خوانده است.
3. علم اموزی از گهواره تا گور سفارش شده است (اطلبواالعلم من المهد الی اللحد)
4. بخاطر آموختن علم، سفر و مهاجرت به دورترین نقاط سفارش شده است (اطلبواالعلم ولو بالسین)
5. علم آموزی برای همه اعم از زن و مرد است(طلب علم فریضه علی کل مسلم و مسلمه)
خداوند ما را جزء عالمان دین قرار دهد به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از حضرت رضا علیه السلام روایت است که می فرمایند: الصَّغَائِرُ مِنَ الذُّنُوبِ طُرُقٌ إِلَى الْکَبَائِرِ، وَ مَنْ لَمْ یَخَفِ اللَّهَ فِی الْقَلِیلِ لَمْ یَخَفْهُ فِی الْکَثِیر
گناهان کوچک راه‌هاى گناهان بزرگ هستند. کسى که از خداى تعالى در گناه کوچک ترس نداشته باشد، در گناهان بزرگ هم از او نمى‌هراسد. (عیون الاخبار ، ج2، ص180)
توضیحات
چند نکته در مورد مراجعه به پزشک نامحرم:
1. رعایت نگاه و پوشش در مقابل هر نامحرمی واجب است و فرقی نمی‌کند که نامحرم فامیل باشد یا غیر فامیل و همکار باشد یا غیر همکار.
2. اگر بیمار بخواهد به پزشک غیر همجنس خودش مراجعه کند مثل اینکه خانم بخواهد به پزشک مرد مراجعه کند، چنانچه مداوا یا معاینه مستلزم لمس بدن یا نگاه به قسمتهای غیر مجاز (نگاه به غیر گردی صورت و دستها تا مچ باشد) باشد، مراجعه کردن حرام است هر چند پزشک غیر همجنس به نظر اکثر فقهاء از جمله امام خامنه ای تخصص و مهارت بیشتری داشته باشد؛ بنابر این بیمار نمیتواند برای سونوگرافی یا تزریقات به پزشک غیر همجنس خود مراجعه کند البته در صورتی که ضرورت و اضطراری در میان باشد مثل اینکه همجنس نتواند بیماری را درمان کند، در این صورت به مقدار ضرورت جایز است. (1)
3. به نظر اکثر فقها پزشک نمیتواند بدون ضرورت به بدن جنس مخالف نگاه غیر مجاز داشته باشد و یا بیمار نامحرم را لمس کند. (2)
خدواند متعال توفیق شناخت گناه و ترک معصیت را به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) آیت الله سیستانی، تبریزی: در صورتی که درمان اضطرار داشته باشد و پزشک غیر همجنس تخصص و مهارت بیشتر داشته باشد اشکالی ندارد. (منهاج الصالحین، ج3 کتاب نکاح م 21)
(2) (صرفا جهت اطلاع: مخالف؛ آیت الله سیستانی، تبریزی) (منهاج الصالحین، ج 3 کتاب نکاح م 21 ؛ استفتائات مکارم ج1 س1572 ؛ بهجت، استفتائات ص: 30 س 5 و6 ؛ حضرت امام، استفتائات ج 3 س 48 و 49 ؛ فاضل ج1 س 2088 ؛ هدایه العباد ج2 م 22 ؛ (عروه، کتاب نکاح م 35 ؛ منهاج سیستانی م14و م 15 و م20 و م 21 و م 22 ؛ تحریرالوسیله، کتاب نکاح م22 ؛ رساله مراجع مساله 2441)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم
امام صادق ( علیه السلام ) و امام کاظم ( علیه السلام ) حضرت ثامن الحجج ( علیه السلام ) را به جهت علم زیادش عالم آل محمد نامیدند (کشف الغمه ،ج ۳ ،ص 107)
2. ابراهیم بن عباس می گوید : هرگز ندیدم از حضرت رضا چیزی بپرسند مگر اینکه آگاه بود و هیچ کس را آگاه تر از او به تاریخ گذشته تا زمان خودش ندیدم ، مأمون همواره او را با سوالات گوناگون امتحان می کرد و او با جواب کامل به وی پاسخ می داد. (عیون الاخبار الرضا ( علیه السلام ) ، ۲/۱۸۰ .)
3. محمد بن عیسی یقطینی می گوید : از پاسخ هایی که حضرت رضا ( علیه السلام ) به سوال های مردم داده بود پانزده هزار مساله جمع آوری کردم. (الغیبه،شیخ طوسی،ص 52)
4. مأمون از کشور ها و ادیان مختلف جهان دانشمندان و صاحب نظران را دعوت می کرد و از آنها درخواست مناظره با امام ( علیه السلام ) را می نمود و هر بار بعد از مناظره تمامی دانشمندان به علم بالای امام ( علیه السلام ) اعتراف می کردند .
در مدینه نیز دانشمندان و عالمان هرگاه سوالی به ذهنشان فشار می آورد نزد امام ( علیه السلام ) می رفتند و ایشان پاسخ سوالات را می دادند .
5. امام ( علیه السلام ) به چندین زبان زنده دنیا در زمان خود مسلط بود و با هر دانشمند که مأمون می آورد با زبان خود آنها صحبت می کرد . مأمون می گوید : من فکر می کنم کسی در روی زمین داناتر از این مرد وجود ندارد. (عیون اخبار الرضا ، ج ۲ ، ص ۱۸۰ )
6. امام ( علیه السلام ) تفکر و عقلانیت را مهمتر از نماز و روزه می دانند و آن را عبادت خوانده اند.
خداوند توفیق علم و عمل به دستورات اهل بیت را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایتی حضرت صادق علیه السلام می فرمایند: مَنْ زَارَنَا بَعْدَ مَمَاتِنَا فَکَأَنَّمَا زَارَنَا فِی حَیَاتِنَا
هر کس ما را بعد از وفاتمان زیارت کند، گویا ما را در حال حیات زیارت کرده است. (وسائل الشیعه ج14 ص322)
توضیحات
از مستحباتی که نسبت به آن سفارش شده است، زیارت قبور مطهر اهل بیت علیهم السلام است، اما باید توجه داشت که در هنگام تشرف به حرم مطهر مسائلی وجود دارد که واجب است آنها رعایت شود که به چند مورد اشاره می شود:
1. آنچه زائرین عزیز در هنگام زیارت باید توجه وی‍‍ژه‌ای داشته باشند این است که زیارت مستحب است و آزار و اذیت دیگران حرام است؛ لذا در هنگام عبور و مرور در صحن ها و رواقها یا خواندن زیارت و دیگر شؤون، باید مواظب باشیم که زیارت همراه با اذیت و آزار زائرین نباشد.
2. کسی که عذر شرعی دارد (جنب و حائض) می‌تواند برای زیارت به صحنها و رواقهای حرم مشرف شود اما توقف در مساجد حرم مثل مسجد گوهرشاد و صحن مسجد، حرام است؛ البته می تواند از یک درب داخل و از درب دیگر بدون توقف خارج شود. و همچنین به فتوای اکثر مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای توقف زیر گنبد مطهر نیز، حرام است. اما حرم امام زاده ها اگر مسجد نداشته باشد این حکم را ندارد. (1)
3. بیرون بردن اموال حرم مانند قرآن و کتب ادعیه و مهر یا ویلچر(مگر اینکه مجوزی برای این کار وجود داشته باشد.) و مانند آن شرعا حرام است هر چند برای مدت کوتاهی باشد یا به عنوان تبرک باشد. و اگر کسی اموال حرم را خارج کرده، باید فورا برگرداند.
خدواند متعال توفیق زیارت با معرفت به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) مشهور: توقف در زیر گنبد حرام است. زنجانی(فتوی)، گلپایگانی، صافی، بهجت (بنابر احتیاط): ورود حرام‌است. (توضیح المسائل مراجع، مساله 355 ؛ تحریر الوسیله، القول فی احکام الجنب ؛ رساله آموزشی، ج1 درس: 20 ص: 88)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم -گرامیداشت روز بصیرت وحماسه نهم دی
خداوند در قرآن می فرماید: لَقَدْ کُنْتَ فِی غَفْلَةٍ مِنْ هَٰذَا فَکَشَفْنَا عَنْکَ غِطَاءَکَ فَبَصَرُکَ الْیَوْمَ حَدِیدٌ: تو (ای آدمی) از این (روز سخت مرگ) در غفلت بودی تا آنکه ما پرده از کار تو برانداختیم و امروز چشم بصیرتت بیناتر گردید(آیه 22 سوره ق)
در روایات عواملی به عنوان موانع بصیرت ذکر شده است که برخی را عرض می کنیم:
1-دلبستگی به دنیا: اصولاً دلبستگی و دوستى به یک چیز مانع درک حقیقت است؛ زیرا همان علاقه و محبت، انسان رابه سمت خود مى کشاند وازدرک چیزهاى دیگرمحروم مى کند. امام علی ( علیه السلام ) می فرماید: بدرستى که دنیا جایگاه فتنههاست، کسى که آن را طلب کند او را هلاک کند؛ و هر که به سوی او نظر کند، چشم بصیرت را از او می گیرد (شرح غرر الحکم، ج۲، ص۶۳۷) مثل «عمر سعد» ها که به خاطر دلبستگی دنیا ، چشم بصیرت خود را کور کردند.
۲-هواپرستی وگرفتار شدن به شهوات ولذت ها:امیرالمومنین علیه السلاممی فرماید : هرگاه چشم ظاهری ، شهوت را ببیند چشم دل انسان نسبت به عاقبت کار کور گردد .» (تصنیف غرر الحکم ، ص 305)
مقام معظم رهبری فرموده اند : سیاست امروز سیاست اندلسی کردن ایران است (۶ /۱/ ۱۳۸۱) چراکه وقتی جامعه ای مشغول و گرفتار شهوات شد دیگر بصیرت خور را نسبت به مسائل پیرامونی از دست می دهد و همچون اندلس ممکن است کشور را تقدیم کفار نماید .
3-غفلت و لجاجت : امام علی ( علیه السلام ) می فرمایند: ادامه یافتن غفلت، دیده بصیرت را کور می سازد( غرر الحکم، ح۵۱۴۶)
مقام معظم رهبری در این باره می فرمایند: «بعضى اشخاص، لجبازند و هر چه انسان حقیقت را در مقابل‌شان قرار مىدهد، روى موضع لجوجانه ی خود اصرار مىکنند. چنین رویّهاى، انسان را از حقیقت دور مى‌کند.( ۱۲/ ۸/ ۱۳۷۷)
خداوند بصیرت در دین و دنیا به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
